Acts 18
1 After that, Paul left Athens [city] and went to Corinth [city].
Бу ишлардин кейин, Павлус Афина шәһиридин айрилип Коринт шәһиригә барди.
2 There he met a Jew whose name was Aquila, who grew up in Pontus [province]. Aquila and his wife Priscilla had recently come from [Rome, in] Italy. [They had previously left Rome] because Claudius, [the Roman Emperor], had ordered that all the Jews must leave Rome. Paul later went to see Aquila and Priscilla.
У у йәрдә Понтус өлкисидә туғулған Аквила исимлиқ бир Йәһудий билән униң аяли Прискиллани учратти. Улар [Рим] [императори] Клавдиюсниң барлиқ Йәһудийлар Рим шәһиридин чиқип кетиши керәк, дегән ярлиғи сәвәплик йеқинда Италийәдин кәлгән еди. Павлус улар билән тонушуп,
3 Those two made tents [to earn] ([money/a living]). Paul also made tents, so he stayed with them, and they all worked together.
улар билән кәсипдаш болғачқа, биллә туруп ишлиди (чүнки улар чедирчилиқ билән шуғуллинатти).
4 Every Sabbath, Paul [went] to the Jewish meeting place, where he spoke forcefully to both Jews and non-Jews. He repeatedly tried to persuade them [that Jesus is the Messiah].
Һәр бир шабат күнидә у Йәһудийларниң синагогиға кирип, Йәһудийлар вә греклар билән муназирилишип уларни [Худаниң сөз-каламиға] қайил қилишқа тиришатти.
5 Then Silas and Timothy arrived there from Macedonia province. After they arrived, Paul [did not make tents any more. He] used all his time preaching [the message about Jesus in the Jewish meeting place]. He continued to tell the Jews [that] the Messiah they had been waiting for was Jesus.
Бирақ Силас билән Тимотий Македонийәдин кәлгәндин кейин, Павлус сөз-каламни йәткүзүшкә алдириди, җан көйдүрүп Йәһудийларға: — Әйса — Мәсиһниң Өзидур, дәп гувалиқ бәрди.
6 But the Jews began to oppose Paul and to say evil things about him. So he shook [the dust from] his clothes [to show them that they were displeasing God. Then] he said to them, “If God punishes you, it will be your [SYN] own fault [MTY], not mine! From now on I will go [and preach] to non-Jewish people!”
Лекин, улар униңға қарши чиқип уни һақарәтлиди. Буниң билән Павлус пешини қеқип, уларға: — Өз қениңлар өз бешиңларға чүшсун! Мән буниңға җавапкар әмәсмән! Бүгүндин башлап, мән [силәрдин бурулуп] ят әлликләргә баримән, — деди.
7 So Paul left [the Jewish meeting place] and went into a house that was next to it, [and preached there]. Titius Justus, the owner of the house, was a non-Jewish man who had accepted what the Jews believe.
Буниң билән Павлус улардин айрилип, Титиюс Юстус исимлиқ, Худадин қорқидиған бир кишиниң өйигә берип турди. Униң өйи синагогниң йенида еди.
8 [After that], the ruler of the Jewish meeting place, [whose name was] Crispus, and all of his family [MTY] believed in the Lord [Jesus]. Many other people in Corinth who listened [to Paul] also believed [in Jesus]. Then they were baptized. [But there were people who still opposed Paul and his preaching].
Әнди синагогниң чоңи Криспус пүтүн аилисидикиләр билән Рәбгә етиқат қилди. Нурғун Коринтлиқларму бу хәвәрни аңлап, етиқат қилип чөмүлдүрүшни қобул қилди.
9 One night Paul had a vision in which the Lord [Jesus] said to him, “Do not be afraid [of those who oppose you]. Instead, you should continue speaking [to people about me]. Do not stop,
Рәб кечидә Павлусқа бир ғайипанә көрүнүш арқилиқ вәһий йәткүзүп униңға: — Қорқма, сүкүт қилмай сөзлә,
10 because I [will help] you, and no one will be able to harm you [(sg) here. Keep telling people about me], because there are many in this city who will [believe in] me.”
чүнки Мән сән билән биллә. Һеч ким саңа қол селип зәрәр йәткүзмәйду, чүнки Мениң бу шәһәрдә нурғун кишилирим бар, — деди.
11 So Paul stayed in Corinth for a year and a half, teaching people the message from God [about Jesus].
Шуниң билән Павлус у йәрдә бир жил алтә ай туруп, у йәрдики кишиләр арисида Худаниң сөз-каламини үгәтти.
12 When Gallio was the [Roman] governor of Achaia [province], the Jewish [leaders] [SYN] there got together and seized Paul. They took him before Gallio [and accused him],
Амма Галлийо Ахая өлкисиниң валийси болған вақтида, Йәһудийлар бирлишип Павлусни тутуп Галлийониң «сорақ тәхти»ниң алдиға апирип, униң үстидин: Бу адәм кишиләрни қанунға хилап һалда Худаға ибадәт қилишқа қайил қиливатиду! — дәп шикайәт қилди.
13 saying, “This man is teaching people [a false religion, leading them] to worship God in ways that are contrary to our [Jewish] laws.”
14 When Paul was about to speak [MTY] [to defend himself], Gallio said to the Jews, “If this man had acted deceitfully or disobeyed [any of our Roman] laws, I would listen [patiently] to what you Jews [want to tell me].
Павлус ағзини ачай дәп турушиға, валий Галлийо Йәһудийларға: — Дәрвәқә, и Йәһудийлар, бу шикайитиңлар бирәр наһәқлиқ яки еғир җинайәт тоғрисида болған болса, сәвирчанлиқ билән силәргә қулақ салсам орунлуқ болатти.
15 However, you are merely arguing about words and names and your own [Jewish] laws, so you yourselves need to resolve this. I refuse to judge these things!”
Бирақ бу иш [пәқәт] бәзи нам-исимлар, сөзләр вә өзүңларниң [Тәврат] қануниңлар үстидә талаш-тартишларға четишлиқ екән, уни өзүңлар бир тәрәп қилиңлар! Мән бундақ ишларға сорақчи болмаймән! — деди.
16 After Gallio [had said that], he [commanded some soldiers/guards] that [they] expel those [Jewish leaders] from the courtroom.
Шуниң билән у уларни сорақ тәхти алдидин һайдап чиқарди.
17 Then [the mob outside] grabbed the leader of the Jewish meeting place, Sosthenes [because they considered that he was responsible for those accusations against Paul]. They beat him, right there in front of the courthouse. But Gallio did nothing about it.
Халайиқ синагогниң чоңи Состенисни тутувелип, сорақ тәхтиниң алдида қаттиқ урғили турди. Бирақ [валий] Галлийо бу ишларниң һеч қайсисиға қилчә писәнт қилмиди.
18 Paul stayed on with the believers in Corinth for (many days/some time). Then he left the believers there, and went with Priscilla and [her husband] Aquila. They went down to Cenchrea, [a port city]. There Paul had his head shaved {[someone] shave his head} in order to partially complete a vow that he had taken. Then they got on a ship and sailed for Syria [province].
Павлус Коринт шәһиридә йәнә көп күнләрни өткүзгәндин кейин, қериндашлар билән хошлишип, Прискилла вә Аквилаларниң һәмраһлиғида кемигә олтирип, Сурийәгә қарап кәтти. [Йолға чиқиштин илгири] у Кәнқрия шәһиридә Худаға ичкән бир қәсимидин чачлирини чүшүрүвәткән еди.
19 They arrived at Ephesus [city], and Priscilla and Aquila stayed there. [Before Paul left Ephesus], he entered the Jewish meeting place and lectured to the Jews.
Улар Әфәсус шәһиригә барғандин кейин, у Прискилла вә Аквилани қалдуруп қоюп өзи [шу йәрдики] синагогқа кирип, Йәһудийлар билән муназириләшти.
20 They asked him to stay longer, but he refused.
Улар уни узунрақ турушқа тәләп қиливиди, у қошулмай,
21 But, as he left, he told them, “I will come back, if God wills/desires [me to do that].” Then, [because he wanted to be in Jerusalem to finish completing his vow], he got on [a ship that] sailed from Ephesus.
«Мән қандақла болмисун келәр һейтни Йерусалимда өткүзимән; андин Худа буйруса, силәрниң йениңларға йәнә келимән», — дәп улар билән хошлишип, Әфәсустин кемә билән йолға чиқти.
22 When the ship arrived at Caesarea, Paul [got off. He] went up [to Jerusalem] and greeted the believers there. Then he went back down to Antioch [city in Syria province].
У Қәйсәрийә шәһиридә кемидин чүшүп, [Йерусалимға] чиқип җамаәт билән һал сорашқандин кейин, Антакя шәһиригә чүшүп кәтти.
23 Paul spent some time [with the believers] there. Then he left Antioch and traveled to several towns [that he had visited previously] in Galatia and Phrygia [provinces]. He taught all of the believers more [of the message from God about Jesus].
Антакяда бир мәзгил турғандин кейин, у йәнә йолға чиқип Галатия вә Фригийә жутлирини бир-бирләп арилап, барғанла йеридә барлиқ мухлисларниң етиқатини қувәтлиди.
24 [While Paul was traveling in Galatia and Phrygia], a Jewish man whose name was Apollos came to Ephesus. He was a native of Alexandria [city]. He [spoke eloquently] and he knew the Scriptures thoroughly.
Бу арида, Искәндәрийә шәһиридә туғулған Аполлос исимлиқ бир Йәһудий Әфәсус шәһиригә кәлди. У натиқ адәм болуп, муқәддәс язмилардин хеләла чоңқур савати бар адәм еди.
25 [Other believers] had taught him [some things] about how the Lord [Jesus desires that people] should conduct themselves, and he taught those things very enthusiastically [to people. He had heard about] some of the things that Jesus did and said, and he taught those facts accurately [to people. However, he was teaching incompletely about Jesus, because] he knew only what John [the Baptizer had taught people whom he] baptized.
У Рәбниң йоли тоғрилиқ тәлим алған болуп, отлуқ роһ билән Әйса һәққидә әйнән сөзләп тәлим берәтти. Бирақ униң хәвири пәқәт Йәһя [пәйғәмбәр]ниң жүргүзгән чөмүлдүрүши билән чәклинәтти.
26 Apollos went to the Jewish meeting place, and he told the people there very confidently the things that he had learned. When Priscilla and Aquila heard what Apollos taught, they invited him [to their home]. There they explained more accurately to him the way [that] God [gives people eternal life].
У синагогда жүрәклик сөзләшкә башлиди. Уни аңлиған Прискилла билән Аквила уни өйигә елип берип, униңға Худаниң йолини техиму тәпсилий чүшәндүрди.
27 When Apollos decided that he would like to go to Achaia [province], the believers in Ephesus told him that it would be good for him to do that. So they wrote a letter to the believers [in Achaia saying that they] should welcome Apollos. [So Apollos got on a ship to go to Corinth]. After he arrived, he greatly helped those whom [God] had kindly enabled to believe [in Jesus].
Кейин, Аполлос Ахая өлкисигә бармақчи болғанда, [Әфәсуслуқ] қериндашлар [Ахаядики] мухлисларға хәт йезип, улардин Аполлосни қарши елишни бәкму тәләп қилди. У шу йәргә берип, Худаниң меһри-шәпқити арқилиқ етиқат қилғанларға қошулуп, уларға зор ярдәмдә болди.
28 Apollos was vigorously arguing publicly with [the leaders of] the Jews while many other people listened. [By quoting] from the Scriptures, he proved to people that Jesus was the Messiah.
Чүнки у хәлиқ-аләм алдида Йәһудийлар билән муназирилишип, уларға күчлүк рәддийә берип, муқәддәс язмиларни шәрһлиши билән Мәсиһниң Әйса екәнлигини испатлап бәрди.
