2 Samuel 17
1 Then Ahithophel said to Absalom, “Allow me to choose 12,000 men, and I will leave [with them] tonight to pursue David.
Nadto rzekł Achitofel do Absaloma: Niech proszę wybiorę dwanaście tysięcy mężów, a wstawszy będę gonił Dawida tej nocy;
2 We will attack him while he is tired and discouraged, and cause him to be very frightened. All the soldiers who are with him will run away. We will kill only the king.
I przypadnę nań, pokąd jest spracowany i zemdlonych rąk, a strwożę go, i uciecze wszystek lud, który jest z nim, a zabiję króla samego.
3 Then we will bring back all his soldiers to you, like [SIM] a (bride/woman comes to her husband when she is married). You are wanting to kill only one man; so the other people will not be harmed.”
A tak przywrócę wszystek lud do ciebie; bo jakoby się wszyscy ku tobie nawrócili, gdy zabiję tego męża, którego ty szukasz, a wszystek się lud uspokoi.
4 Absalom and all the Israeli leaders [who were with him] thought that what Ahithophel said would be good to do.
I spodobało się to Absalomowi, i wszystkim starszym Izraelskim.
5 But Absalom said, “Summon Hushai also, and we will hear what he suggests.”
Jednak rzekł Absalom: Zawołaj rychło i Chusaja Arachity, abyśmy usłyszeli, co on też powie.
6 So when Hushai arrived, Absalom told him what Ahithophel had suggested. Then he asked Hushai, “What do you think we should do? If you do not think that we should do what Ahithophel suggests, tell us [what you think that we should do].”
A gdy przyszedł Chusaj do Absaloma, rzekł Absalom do niego, mówiąc: Tak powiedział Achitofel: Mamyli uczynić według rady jego, czyli nie? i ty powiedz.
7 Hushai replied, “This time what Ahithophel has suggested is not good advice.
Tedy odpowiedział Chusaj Absalomowi: Niedobra jest rada, którą teraz dał Achitofel.
8 You know that your father and the men who are with him are strong soldiers, and that now they are very angry, like [SIM] a mother bear whose cubs have been stolen from her. Furthermore, your father knows how to fight because he has fought in many battles. He will not stay with his troops during the night.
Nadto rzekł Chusaj: Świadomyś ojca twego i mężów jego, iż są mężni, i serca zajuszonego, jako niedźwiedzica osierociała w polu; do tego ojciec twój jest mąż waleczny, i nie będzie nocował z ludem.
9 Right now he is probably already hiding in one of the pits, or in some other place. [If his soldiers start to attack your soldiers, and] if they kill some of them, whoever hears about that will say ‘Many of the soldiers with Absalom have been killed!’
A podobno i teraz się kryje w jakiej jaskini, albo na któremkolwiek miejscu. I stałoby się, jeźliżeby kto z twoich poległ na tym początku, żeby każdy, ktoby o tem usłyszał, rzekł: Stała się porażka w ludzie, który szedł za Absalomem.
10 Then your other soldiers, even if they are as fearless [SIM, IDM] as lions, they will become very afraid. Do not forget that everyone in Israel knows that your father is a great/strong soldier, and that the soldiers who are with him are also very brave/courageous.
Tedy i najmężniejszy, którego serce jako serce lwie, bardzo osłabieje; bo wie wszystek Izrael, że mężnym jest ojciec twój, i mężni wszyscy, którzy są z nim.
11 “So what I suggest is that you summon all the Israeli soldiers, from Dan [in the far north] to Beersheba [in the far south]. They will be as many as the grains of sand on the seashore [HYP]. And then you yourself lead us into the battle.
Aleć radzę, aby się do ciebie cale zebrał wszystek Izrael od Dan aż do Beerseba, jako piasek, który jest przy morzu w mnóstwie, a ty żebyś osobą swoją szedł na wojnę.
12 We will find [your father], wherever he is, and we will attack him [from all sides], like [SIM] dew covers all the ground. And neither he nor any of the soldiers who are with him will survive.
A tak pociągniemy przeciwko niemu, na któremkolwiek miejscu znaleziony będzie, i przypadniemy nań, jako pada rosa na ziemię, i nie zostanie z niego, to jest, z tych wszystkich mężów, którzy są z nim, ani jeden.
13 If he escapes into some city, all our soldiers will bring ropes and pull that city down into the valley. As a result, not one stone will be left there [on top of the hill where that city was]!”
A jeźliżby do którego miasta uszedł, tedy zniesie wszystek Izrael do onego miasta powrozy, a pociągniemy je aż do potoku, tak iż tam nie będzie znalezion ani kamyk.
14 Absalom and all the other Israeli men [who were with him] said, “What Hushai suggests is better than what Ahithophel suggested.” The reason that happened was that Yahweh had determined that if they would accept the good advice that Ahithophel had given them, [they would have been able to defeat/kill David]. But [as a result of their doing what Hushai suggested], Yahweh would cause a disaster to happen to Absalom.
Tedy rzekł Absalom i wszyscy mężowie Izraelscy: Lepsza jest rada Chusajego Arachity, niż rada Achitofelowa. Albowiem Pan był postanowił, aby rozerwana była rada Achitofelowa, która była dobra, a tak aby przywiódł Pan złe na Absaloma.
15 Then Hushai told the two priests, Zadok and Abiathar, what both he and Ahithophel had suggested to Absalom and the Israeli leaders.
I oznajmił Chusaj Sadokowi i Abijatarowi, kapłanom: Tak a tak radził Achitofel Absalomowi, i starszym Izraelskim; alem ja tak a tak radził.
16 Then he said to them, “Send [a message] quickly to David. Tell him to not stay at the place where people walk across the river, near the desert. Instead, he and his soldiers must cross [the Jordan River] immediately, in order that they will not be killed/wiped out.”
Teraz tedy poślijcie co rychlej, a oznajmijcie Dawidowi, mówiąc: Nie zostawaj tej nocy w równinach puszczy; ale bez odwłoki przejdź, by snać nie był pożarty król, i wszystek lud, który jest z nim.
17 [The priest’s two sons, ] Jonathan and Ahimaaz, were waiting at En-Rogel [Spring], outside Jerusalem. They did not [dare to] enter the city, because if someone saw them, [he would report it to Absalom]. [While they were at En-Rogel, ] a female servant [of the two priests] would frequently go to them and report to them [what was happening], and then they would go and report it to King David.
A Jonatan i Achimmas stali u studni Rogiel: i poszła dziewka, a oznajmiła im, aby poszli, i donieśli to królowi Dawidowi; bo się nie śmieli ukazać, ani wnijść do miasta.
18 But a young man saw them, and went and reported it to Absalom. [They found out what the young man had done, ] so both of them left quickly and went to stay in the house of a man in Bahurim. That man had a well in his courtyard; so the two men went down into the well [to hide].
Wszakże obaczył je niektóry sługa i powiedział Absalomowi. Przetoż poszedłszy obadwaj spieszno, weszli w dom niektórego męża w Bahurym, który miał studnię na dworze swym, i spuścili się do niej.
19 The man’s wife took a cloth/mat and covered the well, and scattered grain on top of it in order that no one would know [that two men were hiding inside it].
A wziąwszy niewiasta płachtę, rozciągnęła ją na wierzchu studni, i nasypała na niej krup; a tak się tego nie dowiedziano.
20 Some of Absalom’s soldiers [found out where the two men had gone. So they] went to the house, and asked the woman, “Where are Ahimaaz and Jonathan?” She replied, “They crossed the river.” So the soldiers [crossed the river and] searched for them. But they could not find them, so they returned to Jerusalem.
Bo gdy przyszli słudzy Absalomowi do onej niewiasty w dom, rzekli: Gdzie jest Achimaas i Jonatan? odpowiedziała im niewiasta: Przeszli przez rzekę; a poszukawszy ich, i nie znalazłszy, wrócili do Jeruzalemu.
21 After they had gone, the two men came out of the well and went and reported to King David [what had happened and] what Ahithophel had suggested. Then they said to him, “Cross the river quickly!”
A gdy oni odeszli, tedy owi wystąpiwszy z studni poszli, i oznajmili królowi Dawidowi, mówiąc do niego: Wstańcie, przeprawcie się co rychlej przez wodę; albowiem tak radził przeciwko wam Achitofel.
22 So David and all his soldiers quickly started to cross the Jordan [River], and by dawn they had all crossed to the other side.
Przetoż wstawszy Dawid, i wszystek lud, który był z nim, przeprawili się przez Jordan, pierwej niż się rozedniało, a nie został i jeden, któryby się nie przeprawił przez Jordan.
23 When Ahithophel realized that Absalom was not going to do what he suggested, he put a saddle on his donkey and returned to his own town. He gave [to his family] instructions about his possessions, and then he hanged himself [because he knew that Absalom would be defeated and that he would be considered a traitor and be killed]. His body was buried in the tomb where his ancestors [had been buried].
Tedy Achitofel widząc, iż się nie stało podług rady jego, osiodłał osła, a wstawszy jechał do domu swego, do miasta swego, a rozprawiwszy dom swój, powiesił się, i umarł, a pogrzebion jest w grobie ojca swego.
24 David [and his soldiers] arrived at Mahanaim. And Absalom [and all his Israeli soldiers] also crossed the Jordan [River].
A Dawid już był przyszedł do Mahanaim, gdy Absalom przeprawił się przez Jordan, on i wszyscy mężowie Izraelscy z nim.
25 Absalom had appointed [his cousin] Amasa to be the commander of his army, instead of Joab. Amasa was the son of a man named Jether, a descendant of Ishmael. Amasa’s mother was Abigail, the daughter of Nahash and the sister of Joab’s mother Zeruiah.
I przełożył Absalom Amazę, miasto Joaba, nad wojskiem. A ten Amaza był synem męża, którego imię było Itra, Izraelczyk, który był wszedł do Abigajli, córki Nahasowej, siostry Sarwii, matki Joabowej.
26 Absalom and his Israeli soldiers set up their tents in [the] Gilead [region].
I położył się obozem Izrael z Absalomem na ziemi Galaad.
27 When David [and his soldiers] arrived at Mahanaim, Shobi the son of Nahash from Rabbah [city] in the Ammon area, and Machir the son of Ammiel from Lo-Debar [city], and Barzillai from Rogelim [town] in [the] Gilead [region]
I stało się, gdy przyszedł Dawid do Mahanaim, że Soby syn Nahasowy z Rabby, synów Ammonowych, i Machir, syn Ammijelowy z Lodebaru, i Barsylaj Galaadczyk z Rogielim,
28 brought sleeping mats, bowls, clay pots, barley, wheat flour, parched grain, beans, and lentils to them.
Pościel, i miednice, i naczynia zduńskie, i pszenicę, i jęczmień, i mąki, i krupy, i boby, i soczewice, i prażma,
29 They brought honey and curds, sheep, and some cream/cheese for David and his soldiers to eat. They knew that David and his soldiers would be hungry and tired and thirsty [from marching] in the desert.
I miodu, i masła, i owiec, i serów krowich przynieśli Dawidowi, i ludowi, który był z nim, aby jedli: bo mówili: Lud ten głodny jest, i spracowany, i pragnieniem zmorzony na puszczy.
