2 Samuel 15
1 Some time later, Absalom acquired a chariot and horses [to pull it]. He [hired] 50 men to run in front of him [to honor him while he was riding around Jerusalem in the chariot].
Nahitabo kini human nga si Absalom nangandam ug karwahe ug mga kabayo alang sa iyang kaugalingon, uban sa 50 ka mga lalaki nga modagan una kaniya.
2 Furthermore, he always rose early [each morning] and stood by the city gate. Whenever someone came there with a dispute/quarrel that he wanted the king to decide, Absalom would call out to him, asking “What city are you from?” When the person told him what [city and] tribe he was from,
Mobangon si Absalom sayo sa buntag ug magtindog kilid sa dalan nga paingon sa ganghaan sa siyudad. Sa dihang may tawo ang adunay kaso ug moadto sa hari alang sa paghukom, tawgon siya ni Absalom ug ingnan, “Asang siyudara ka man gikan?” Unya motubag ang tawo nga, “Ang imong sulugoon gikan sa usa sa mga tribo sa Israel.”
3 Absalom would say to him, “Listen, [I am sure that] what you are saying/claiming is right. But there is no one whom the king has appointed/authorized to listen to [people like] you.”
Busa moingon si Absalom kaniya, “Tan-awa, maayo ug husto ang imong kaso, apan walay bisan usa nga gihatagan ug katungod sa hari aron mamati sa imong kaso.”
4 Absalom would then add, “I wish that I were a judge in this land. If I were a judge, anyone who had a dispute could come to me, and I would decide it fairly/justly.”
Midugang pa gayod si Absalom, “Naghandom ako nga mahimo akong maghuhukom sa yuta, aron ang si bisan kinsang tawo nga adunay panagbingkil o kaso makaduol kanako, ug mahatagan ko siya ug hustisya!”
5 And whenever anyone came near to Absalom to bow respectfully in front of him, Absalom would reach out and embrace him and kiss him.
Busa nahitabo kini sa dihang ang si bisan kinsang tawo moduol kang Absalom aron sa pagpasidungog kaniya, itunol ni Absalom ang iyang kamot ug gakson ug hagkan siya.
6 Absalom did this to everyone in Israel who came to the king because of having a dispute with someone. In that way, Absalom persuaded all the Israeli people to be more pleased with him [IDM] [than they were pleased with David].
Gibuhat kini ni Absalom sa tanang Israelita nga moduol sa hari alang sa paghukom. Busa gikawat ni Absalom ang kasingkasing sa katawhan sa Israel.
7 Four years later, Absalom [went to] the king and said, “Please allow me to go to Hebron [city], in order that I can do what I promised Yahweh that I would do.
Miabot ang panahon sa kataposan sa ikaupat nga tuig, miingon si Absalom sa hari, “Palihog tugoti ako sa pag-adto ug pagbayad saad nga akong gihimo ngadto kang Yahweh didto sa Hebron.
8 When I was living in Geshur, in Syria, I promised Yahweh that if he brought me back to Jerusalem, I would worship him [in Hebron].”
Kay naghimo ug panaad ang imong sulugoon samtang nagpuyo pa ako sa Gesur didto sa Aram, miingon ako, 'Kung dad-on ako pag-usab ni Yahweh sa Jerusalem, simbahon ko si Yahweh.”
9 The king replied, “You may go.” So Absalom went to Hebron.
Busa miingon ang hari kaniya, “Lakaw nga malinawon.” Busa mitindog si Absalom ug miadto sa Hebron.
10 But [while he was there, ] he secretly sent messengers to all the tribes in Israel, to tell them, “When you hear the sound of the trumpets [being blown], shout ‘Absalom has become the king at Hebron!’”
Apan nagpadala usab si Absalom ug mga tigpaniid sa tibuok katribohan sa Israel, nga nag-ingon, “Sa takna nga madungog ninyo ang lanog sa trumpeta, kinahanglan kamong moingon, 'Si Absalom ang hari sa Hebron.'”
11 Absalom had taken with him to Hebron 200 men from Jerusalem, but they did not know [what Absalom was planning to do].
Uban kang Absalom ang 200 ka mga tawo nga gikan sa Jerusalem, nga mga dinapit. Miuban sila nga wala masayod sa bisan unsang gilaraw ni Absalom.
12 While Absalom was offering sacrifices [at Hebron], he sent a message to Ahithophel, from Giloh [town], requesting him to come. Ahithophel was one of the king’s advisors. So the number of people who joined Absalom and who were ready to rebel [against David] became larger.
Samtang naghalad si Absalom sa mga halad, gipakuha niya si Ahitofel gikan sa iyang lungsod sa Gilo. Magtatambag siya ni David. Milig-on ang pundok ni Absalom batok kang David, tungod kay padayon nga nagkadaghan ang mga tawo nga misunod kang Absalom.
13 Soon a messenger came to David and said to him, “All [HYP] the Israeli people [SYN] are joining Absalom to rebel against you!”
Usa ka mensahero ang miadto kang David ug miingon: “Ang kasingkasing sa mga tawo sa Israel nagsunod kang Absalom.”
14 So David said to all his officials, “We must leave immediately if we want to escape from Absalom! We must go quickly, before he [and his men] arrive. If we do not do that, they will kill us and everyone else in the city!”
Busa miingon si David sa tanan niyang mga sulugoon nga anaa sa Jerusalem uban kaniya, “Tindog ug mokalagiw kita, o walay bisan usa kanato ang makaikyas gikan kang Absalom. Pangandam kamo aron sa pagbiya dayon, o maapsan kita niya, ug magdala siyag dakong kadaot kanato ug sulongon ang siyudad pinaagi sa sulab sa espada.”
15 The king’s officials said, “Okay, your majesty, we are ready to do whatever you decide.”
Ang mga sulugoon sa hari miingon, “Tan-awa, andam ang imong mga sulugoon sa pagbuhat sa bisan unsang ipabuhat sa hari.”
16 So the king left ten of his slave wives there to take care of the palace, but all the other people in his palace went with him.
Mibiya ang hari ug miuban kaniya ang iyang tibuok pamilya, apan gibilin sa hari ang napulo ka mga babaye, nga iyang mga puyopuyo, aron sa pag-atiman sa palasyo.
17 When they all were leaving [the city], they stopped at the last house.
Human makagawas ang hari ug ang tanang mga tawo nga nagsunod kaniya, mihunong sila sa kataposang balay.
18 The king and his officials stood there while his bodyguards went by in front of him. 600 soldiers from Gath [city] also walked by in front of him.
Nagmartsa uban kaniya ang tanan niyang mga kasundalohan, ug nag-una uban kaniya ang tanang Keretihanon, ug ang tanang Peletihanon, ug tanang Gittihanon—600 ka mga tawo ang mikuyog kaniya gikan sa Gat.
19 Then David said to Ittai, [the leader of the soldiers] from Gath, “(Why are you going with us?/You should not be going with us.) [RHQ] Go back and stay with [Absalom] the [new] king. You are not an Israeli; you are living away from your own land.
Unya miingon ang hari kang Itai nga Gittihanon, “Nganong mouban man usab kamo kanamo? Balik ug puyo uban sa hari, tungod kay langyaw ka ug walay puluy-anan. Balik sa imong kaugalingong dapit.
20 You have lived here [in Israel] for only a short time [HYP]. And we do not even know where we will be going. So it is not right [RHQ] for me to force you to wander around with us. And take your troops with you. And I hope/wish that Yahweh will faithfully love and be loyal to you.”
Sanglit mibiya ka pa man kagahapon, nganong himoon ko man ikaw nga maglatagaw hangtod sa hangtod uban kanamo? Wala man gani ako masayod kung asa ako moadto. Busa balik ug dalha ang imong isig ka tagilungsod. Hinaot nga ang pagkamatinud-anon ug pagkamaunongon magauban kanimo.”
21 But Ittai replied, “Your Majesty, as surely as you live, wherever you go, I will go; I will stay with you, whether they kill me or allow me to live.”
Apan mitubag si Itai sa hari ug miingon, “Ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ang akong agalon nga hari, sigurado nga bisan asang dapit moadto ang akong agalong hari, didto usab moadto ang imong sulugoon, bisan pa kung mabuhi o mamatay.”
22 David replied to Ittai, “Okay, march with us!” So Ittai and all his troops and their families went [with David].
Busa miingon si David kang Itai, “Pag-una ug padayon uban kanamo.” Busa milakaw si Itai nga Gittihanon uban sa hari, uban sa tanan niyang mga tawo ug sa tanang pamilya nga mikuyog kaniya.
23 All the people [along the road] cried when they saw them walking by. The king and all the others crossed the Kidron Valley and then they all went [up the hill] toward the desert.
Mihilak ug kusog ang tanang taga-lungsod samtang nanabok sa Walog sa Kidron ang katawhan, ug mitabok usab ang hari. Ang tanang tawo mipanaw sa dalan paingon sa kamingawan.
24 Abiathar and Zadok, [the priests, ] were walking with them. The descendants of Levi [who helped the priests] also went with them, carrying the sacred chest that contained the Ten Commandments. But they set it on the ground until all the others had left the city.
Bisan si Sadok uban sa tanang mga Levita, nga nagpas-an sa sudlanan sa kasabotan sa Dios, atua usab didto. Ilang giandam ang sudlanan sa kasabotan sa Dios aron ipakanaog, ug miapil si Abiatar kanila. Ilang gipaabot nga makalabay na ang mga tawo pagawas sa siyudad.
25 Then the king said to Zadok, “You and Abiathar take the sacred chest back into the city. If Yahweh is pleased with me, he will some day allow me to return to see it and the place where it is kept.
Miingon ang hari kang Sadok, “Pas-ana pagbalik ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ngadto sa siyudad. Kung makakaplag ako ug kaluoy sa panan-aw ni Yahweh, dalhon niya ako pagbalik nganhi ug ipakita kanako pag-usab ang sudlanan sa kasabotan ug sa dapit diin siya nagpuyo.
26 But if he says that he is not pleased with me, then I am willing for him to do to me whatever he thinks is good.”
Apan kung moingon siya, 'Wala ako mahimuot kanimo,' tan-awa, ania ako, tugoti siya sa pagbuhat nganhi kanako sa bisan unsang maayo sa iyang panan-aw.”
27 He also said to Zadok, “Listen [to what I suggest]. You and Abiathar return to the city peacefully/safely, and take your son Ahimaaz and Abiathar’s son Jonathan with you.
Miingon usab ang hari ngadto kang Sadok nga pari, “Dili ba tigpaniid ka man? Balik nga malinawon ngadto sa siyudad, uban sa imong duha ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga imong anak ug si Jonatan nga anak ni Abiatar.
28 I will wait in the desert at the place where people can walk across the river, until you send a message to me.”
Tan-awa, maghulat ako didto sa tabokanan sa Araba hangtod nga moabot ang pulong gikan kanimo aron sa pagpahibalo kanako.”
29 So Zadok and Abiathar carried the sacred chest back to Jerusalem, and they stayed there.
Busa gidala pagbalik ni Sadok ug Abiatar ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ngadto sa Jerusalem, ug nagpabilin sila didto.
30 David [and those with him] went up Olive [Tree] Hill. David was crying while he walked. He was walking barefoot and had something covering his head [to show that he was sorrowful]. All those who were going with him also covered their heads and were crying while they walked.
Apan misubida si David nga nagtiniil ug naghilak paingon sa Bukid sa mga Olibo, ug gitabonan niya ang iyang ulo. Ang matag lalaki sa katawhan nga uban kaniya nagtabon sa iyang ulo, ug nanghilak sila nga nagsubida.
31 Someone told David that Ahithophel had joined with those who were rebelling against David. So David prayed, “Yahweh, cause whatever Ahithophel suggests to Absalom [that he should do to be considered] to be foolish!”
Adunay usa ka tawo nga miingon kang David, “Si Ahitofel usa sa mga naglaraw uban kang Absalom.” Busa nag-ampo si David, “O Yahweh, palihog himoang binuang ang mga tambag ni Ahitofel.”
32 When they arrived at the top of the hill, where there was a place where the people worshiped [God], suddenly Hushai, from the Arki people-group, met David. He had torn his clothes and put dirt on his head [to show that he was very sad].
Nahitabo kini sa dihang nakaabot na si David sa ibabaw sa dalan, diin kasagarang ginasimba ang Dios, mitagbo kaniya si Husai nga Arkihanon sul-ob ang gising bisti ug adunay yuta sa iyang ulo.
33 David said to him, “If you go with me, you will not be able to help me.
Miingon si David kaniya, “Kung mopanaw ka uban kanako, mahimo ka lamang nga pabug-at kanako.
34 But if you return to the city, [you can help me by] saying to Absalom, ‘Your Majesty, I will serve you as faithfully as I served your father.’ If you do that [and stay near Absalom], you will be able to oppose any advice that Ahithophel gives to Absalom.
Apan kung mobalik ka sa siyudad ug moingon kang Absalom, 'Mahimo mo akong sulugoon, hari, ingon nga sulugoon ako sa imong amahan kaniadto, karon mahimo mo akong sulugoon,' pinaagi niana malibog mo ang tambag ni Ahitofel alang kanako.
35 Zadok and Abiathar the priests are already there [RHQ]. Whatever you hear people say in the king’s palace, tell it to Zadok and Abiathar.
Ug dili ba uban man nimo didto si Sadok ug si Abiatar nga mga pari? Busa bisan unsa nga imong madungog sa palasyo sa hari, kinahanglan mo kining isulti kang Sadok ug Abiatar nga mga pari.
36 Keep in mind that Zadok’s son Ahimaaz and Abiathar’s son Jonathan are also there. You can tell them whatever you find out, and send them to report it to me.”
Tan-awa uban kanila ang duha nila ka mga anak nga lalaki, si Ahimaas nga anak ni Sadok, ug si Jonatan nga anak ni Abiatar. Kinahanglan mong ipadala kanako pinaagi sa ilang kamot ang tanan mong madungog.”
37 So David’s friend Hushai returned to the city, at the same time that Absalom was entering Jerusalem.
Busa si Husai, nga higala ni David, miabot sa siyudad samtang miabot si Absalom ug misulod didto sa Jerusalem.
