2 Kings 5
1 [A man named] Naaman was the commander of the army of Syria. Yahweh had enabled him to win many victories/battles. He was a great warrior, and as a result the king of Syria greatly respected him. But he had (leprosy/a dreaded skin disease).
Karon si Naaman, pangulo sa kasundalohan sa hari sa Aram, usa ka bantogan ug dungganon nga tawo sa panan-aw sa iyang agalon, tungod kay pinaagi kaniya gihatagan ug kadaogan ni Yahweh ang Aram. Kusgan usab siya, isog nga tawo, apan sanglahon siya.
2 [Some time previously, ] groups of soldiers/marauders from Syria had raided/attacked the land of Israel, and they had captured a young girl [and taken her to Syria]. She became a servant for Naaman’s wife.
Migawas ang mga Arameanhon nga nagpanon ug gikuha ang batang babaye gikan sa yuta sa Israel. Nag-alagad siya sa asawa ni Naaman.
3 One day, that girl said to her, “I wish that (my master/your husband) would go to see the prophet in Samaria. That prophet would heal your husband from his leprosy.”
Miingon ang bata nga babaye ngadto sa iyang agalon nga babaye, “Hinaot nga ang akong agalon uban sa propeta nga anaa sa Samaria! Ug unya ayohon niya ang akong agalon sa iyang sangla.”
4 [Naaman’s wife told her husband] what the girl from Israel had said, [and] Naaman told [that] to the king.
Busa milakaw si Naaman ug gisultihan ang hari kung unsa ang gisulti sa batang babaye gikan sa yuta sa Israel.
5 The king said to him, “Okay, go [and see the prophet]. I will [write] a letter for you to take to the king of Israel, [saying that I sent you].” The king wrote in the letter, “I am sending this letter with [my army commander] Naaman, who serves me [faithfully]. I want you to heal him of his disease.” So Naaman, [assuming/thinking that the king of Israel was the prophet, took the letter and] 750 pounds of silver, 150 pounds of gold, and ten sets of clothing, to give to the king of Israel, [and he went to Samaria, taking along several servants].
Busa miingon ang hari sa Aram, “Lakaw karon, ug magpadala ako ug sulat ngadto sa hari sa Israel.” Milakaw si Naaman ug nagdala ug napulo ka mga talent sa plata, 6, 000 ka buok bulawan, ug napulo ka paris sa mga bisti.
Gidala usab niya ang sulat ngadto sa hari sa Israel nga nag-ingon, “Karon kung madala kining sulat diha kanimo, makita nimo nga gipadala ko si Naaman nga akong sulugoon diha kanimo, aron nga ayohon nimo siya sa iyang sangla.”
7 [When he arrived in Samaria, he gave the letter to the king] of Israel. The king read the letter. Then, being very dismayed, the king tore his clothes and said, “I am not God [RHQ]! I am not able to enable people to live or to die [RHQ]! Why does [the king] who wrote this letter request me to cure this man of his leprosy? I think that he is just wanting to start a fight with me!”
Sa dihang nabasa sa hari sa Israel ang sulat, gigisi niya ang iyang mga bisti ug miingon, “Dios ba ako, aron mopatay ug mobuhi, nga buot niining tawhana nga ayohon ko ang usa ka tawo sa iyang sangla? Daw buot niya nga magsugod ug usa ka panagbangi uban kanako.”
8 But the prophet Elisha heard that the king of Israel had torn his robe [and said that]. So he sent a message to the king, saying, “Why are you upset/frustrated [RHQ]? Send Naaman to me, and he will find out that [because] I am a true prophet [here] in Israel, [I can help/heal him].”
Busa sa dihang nadungog ni Eliseo nga tawo sa Dios nga gigisi sa hari sa Israel ang iyang mga bisti, mipadala siya ug pulong ngadto sa hari nga nag-ingon, “Nganong gigisi man nimo ang imong bisti? Tugoti siya nga moanhi kanako karon, ug masayran niya nga adunay propeta dinhi sa Israel.”
9 So Naaman went with his horses and chariots to Elisha’s house and waited outside the door.
Busa miabot si Naaman uban sa iyang mga kabayo ug sa iyang mga karwahe didto sa pultahan sa balay ni Eliseo.
10 But Elisha [did not come to the door. Instead, he] sent a messenger to Naaman, to tell him, “Go to the Jordan [River] and wash yourself seven times in the river. Then your skin will be restored/healed, and you will no longer have leprosy.”
Nagpadala ug mensahero si Eliseo ngadto kaniya nga nag-ingon, “Lakaw ug ituslob ang imong kaugalingon ngadto sa Jordan sa makapito ka higayon, ug maulian ang imong unod; ug mahinlo ka.”
11 But Naaman became very angry. He said, “I thought that surely he would wave his hand over the leprosy, and pray to Yahweh his god, and heal me!
Apan nasuko si Naaman ug mipahawa ug miingon, “Tan-awa, naghunahuna ako nga mogawas siya nganhi kanako ug motindog ug motawag sa ngalan ni Yahweh nga iyang Dios, ug mokawaykaway sa iyang kamot sa maong dapit ug ayohon ang akong sangla.
12 Surely the Abana River and the Pharpar River in Damascus [in my own country of Syria] are [RHQ] better than any of the rivers in Israel! Why can I not wash in those rivers and be healed?” [RHQ] So he turned and walked away with great anger/disgust.
Dili ba ang Abana ug Farpar, ang mga suba sa Damascus, mas maayo pa kaysa tanang katubigan sa Israel? Dili ba ako mahimong maligo didto ug mahinlo?” Busa mitalikod siya ug mipalayo nga napungot.
13 But his servants came to him, and [one of them] said, “Sir, if that prophet had told you to do something difficult, you would certainly [RHQ] have done it. So you should certainly do what he says and wash [in the Jordan River] to be healed!” [RHQ]
Unya mipaduol ang mga sulugoon ni Naaman ug nakigsulti kaniya, “Amahan ko, kung gimandoan ka sa propeta sa pagbuhat ug lisod nga butang, dili mo ba kini buhaton? Unsa pa kaha, sa dihang miingon lamang siya kanimo nga, 'Ituslob ang imong kaugalingon ug mahinlo?'”
14 So Naaman went down to the Jordan [River] and washed himself seven times, as (the prophet/Elisha) told him to do. Then his skin was restored/healed, and it became healthy/smooth, like the skin of a young child.
Unya milugsong siya ug gituslob ang iyang kaugalingon sa makapito ngadto sa Jordan, sa pagtuman sa mga giingon sa tawo sa Dios. Naulian ang iyang unod sama sa gamay nga bata, ug naayo siya.
15 Then Naaman and those who were with him went back to talk to Elisha. They stood in front of him, and Naaman said, “Now I know that there are no real gods anywhere else in the world, but there is a God here in Israel! So now please accept these gifts that I [have brought to you]!”
Mibalik si Naaman ngadto sa tawo sa Dios, siya ug ang tanan niyang kauban, ug miabot ug mitindog atubang kaniya. Miingon siya, “Tan-awa, karon nasayran ko nga walay Dios sa tibuok kalibotan gawas sa Israel. Busa, palihog pagkuha ug gasa gikan sa imong sulugoon.”
16 But Elisha replied, “Just as certainly as Yahweh, the one whom I serve, lives, I will not accept any gifts.” Naaman kept urging him [to accept the gifts], but Elisha kept refusing.
Apan mitubag si Eliseo, “Ingon nga buhi si Yahweh, diin ako nagbarog, wala akoy dawaton.” Giawhag ni Naaman si Eliseo nga mokuha ug gasa, apan mibalibad siya.
17 Then Naaman said, “Okay, but [I have one request. This dirt here in Israel is holy, so] please allow me to take some dirt from this place and put it [in sacks] on two mules. Then I will take it back home with me [and make an altar on this dirt]. From now on, I will offer sacrifices to Yahweh [on that altar]. I will not offer sacrifices to any other god.
Busa miingon si Naaman, “Kung dili, hangyoon ko ikaw nga mahatagan ang imong sulugoon ug duha ka mula nga gikargahan ug yuta, kay gikan karon, dili na maghalad ang imong sulugoon ug halad sinunog ni halad ngadto sa bisan unsang dios apan kang Yahweh.
18 However, when my master, [the king, ] goes into the temple of the god Rimmon to worship him/it there, and he is leaning on my arm, I hope/desire that Yahweh will forgive me because I will have to bow down, too.”
Hinaot nga pasayloon ni Yahweh ang imong sulugoon niining usa ka butang, kay sa dihang mosulod ang akong hari sa balay ni Remon aron sa pagsimba didto, ug mogunit siya sa akong kamot ug moyukbo ako didto sa balay ni Remon, sa dihang moyukbo ako sa balay ni Remon, hinaot nga pasayloon ni Yahweh ang imong sulugoon niining butanga.”
19 Elisha replied, “Go home, and do not worry about that.” So Naaman [and his servants] started to travel home.
Miingon si Eliseo kaniya, “Lakaw nga malinawon.” Busa mibiya si Naaman.
20 But then Elisha’s servant Gehazi said to himself, “It is not good that my master allowed this Syrian man to leave like this. He should have accepted his gifts. So just as certainly as Yahweh lives, I will go and catch up with Naaman and get something from him.”
Mubo pa lamang ang iyang panaw, sa dihang miingon sa iyang kaugalingon si Gehazi nga sulugoon ni Eliseo ang tawo sa Dios, “Tan-awa, gipalingkawas sa akong agalon si Naaman nga Arameanhon pinaagi sa wala pagdawat ug gasa gikan sa iyang mga kamot nga iyang gidala. Ingon nga buhi si Yahweh, moapas ako kaniya ug modawat ug usa ka butang gikan kaniya.
21 So Gehazi hurried to catch up with Naaman. When Naaman saw Gehazi running toward him, he [stopped] the chariot [in which he was riding, ] jumped out, and went to see what Gehazi wanted. He asked him, “Is everything all right?”
Busa misunod si Gehazi kang Naaman. Sa dihang nakita ni Naaman nga adunay usa ka tawo nga nagdagan sunod kaniya, minaog siya sa iyang karwahe aron sa pagtagbo kaniya ug miingon, “Maayo ba ang tanan?”
22 Gehazi replied, “Yes, but two young prophets from the hilly area where the descendants of Ephraim live have just arrived. Elisha has sent me to tell you that he would like 75 pounds of silver and two sets of clothing to give to them.”
Miingon si Gehazi, “Maayo ang tanan. Gipadala ako sa akong agalon, nga nag-ingon, 'Tan-awa, adunay miabot kanako gikan sa kabungtoran sa Efraim nga duha ka batan-ong lalaki nga mga anak sa mga propeta. Palihog hatagi sila ug usa ka talent nga plata ug duha ka paris nga mga bisti.'”
23 Naaman replied, “Certainly! You can have 150 pounds of silver!” He urged Gehazi to take it. He also gave him two sets of clothing. He tied up the silver in two bags and gave them to two of his servants to carry back to Elisha.
Mitubag si Naaman, “Malipayon akong maghatag kanimo ug duha ka talent.” Giawhag ni Naaman si Gehazi ug gihigot ang duha ka talent sa plata sa duha ka puntil, uban sa duha ka mga bisti, ug gihatag kini ngadto sa duha niya ka sulugoon, nga nagdala sa mga puntil sa plata sa atubangan ni Gehazi.
24 But when they arrived at the hill [where Elisha lived], Gehazi took the silver and the clothes from Naaman’s servants and sent the servants back to Naaman. Then he took those things into his house and hid them.
Sa dihang nakaabot si Gehazi didto sa bungtod, gikuha niya ang mga puntil sa plata gikan sa ilang mga kamot ug gitagoan kini sa balay; gipapahawa niya sila, ug mibiya sila.
25 When he went to Elisha, Elisha asked him, “Where did you go, Gehazi?” Gehazi replied, “I did not go anywhere.”
Sa dihang misulod si Gehazi ug mitindog atubang sa iyang agalon, miingon si Eliseo kaniya, “Asa ka man gikan, Gehazi?” Mitubag siya, “Wala milakaw ang imong sulugoon.”
26 Elisha asked him, [“Do you not realize that] my spirit was there when Naaman got out of his chariot to talk with you? This is certainly not [RHQ] the time to accept gifts of money and clothes and olive groves and vineyards and sheep and oxen and servants!
Miingon si Eliseo kang Gehazi, “Dili ba uban man kanimo ang akong espiritu sa dihang gipabalik sa tawo ang iyang karwahe aron sa pagtagbo kanimo? Mao ba kini ang panahon sa pagdawat ug salapi ug mga bisti, mga olibo ug mga kaparasan, karnero ug mga baka, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye? Busa ang sangla ni Naaman maanaa kanimo ug sa imong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran.”
27 Because you have done this, you and your children and all your descendants, forever, will have leprosy just like Naaman had!” And when Gehazi left the room, he was a leper! His skin was as white as snow!
Busa mibiya si Gehazi sa iyang presensya nga usa na ka sanglahon sama ka puti sa niyebe.
