< 2 Chronicles 6 >
1 Then Solomon said, “Yahweh, you said that you would live in a dark cloud.
Unya miingon si Solomon, “Miingon si Yahweh nga mopuyo siya sa baga nga kangitngit,
2 But now I have built a glorious temple for you to live in forever!”
apan nagtukod ako ug dungganon nga pinuy-anan alang kanimo, usa ka dapit nga imong puy-an hangtod sa kahangtoran.”
3 Then while all the people stood there, Solomon turned toward the people and he [asked God to] bless them.
Unya miatubang ang hari ug gipanalanginan ang tibuok panagtigom sa Israel, samtang nagtindog ang tibuok panagtigom sa Israel.
4 He said to them, “Praise Yahweh, the God to whom we Israelis belong, who has caused to happen what he promised to my father David. What he said to David was this:
Miingon siya, “Hinaot nga daygon si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nakigsulti sa akong amahan nga si David, ug gituman kini pinaagi sa iyang mga kamot, nga nag-ingon,
5 ‘From the time that I brought my people out of Egypt, I have never chosen a city in Israel in which a temple should be built for people to [worship] me there. Nor did I choose anyone to be the leader of my Israeli people.
'Sukad sa adlaw nga gipagawas ko ang akong katawhan sa yuta sa Ehipto, wala akoy gipili nga siyudad gikan sa tanang mga tribo sa Israel diin motukod ug balay, aron maanaa didto ang akong ngalan. Ni nagpili ako ug tawo nga mahimong prinsipe sa Israel nga akong katawhan.
6 But now I have chosen Jerusalem to be the place for people to worship me, and I have chosen you to rule my Israeli people.’”
Bisan pa niini, gipili ko ang Jerusalem, aron nga maanaa ang akong ngalan didto, ug gipili ko si David aron mahimong pangulo sa Israel nga akong katawhan.'
7 [Then Solomon said], “My father David wanted to build a temple for Yahweh, the God to whom we Israelis belong.
Karon anaa kini sa kasingkasing ni David nga akong amahan, nga magtukod ug balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.
8 But Yahweh said to him, ‘You have wanted to build a temple for me, and what you wanted to do was good.
Apan miingon si Yahweh sa akong amahan nga si David, 'Ug niana anaa sa imong kasingkasing ang pagtukod ug balay alang sa akong ngalan, maayo ang imong gibuhat alang niini nga maanaa kini sa imong kasingkasing.
9 However, you are not the one who I want to build the temple; it is one of your own sons who [I want to] build a temple for me.’
Apan, dili ka kinahanglan magtukod ug balay; hinuon, ang imong anak nga lalaki, nga moabot gikan sa imong pus-on, maoy magtukod ug balay alang sa akong ngalan.'
10 “And Yahweh has done what he promised to do. I have become the king of Israel to succeed my father, and I am ruling the people, like Yahweh promised, and I have arranged for this temple to be built for us to worship Yahweh, the God to whom we Israelis belong.
Gituman ni Yahweh ang pulong nga giingon niya, kay mibarog ako sa dapit sa akong amahan nga si David, ug milingkod ako sa trono sa Israel, sumala sa gisaad ni Yahweh. Gitukod ko ang balay alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.
11 I have put the Sacred Chest in the temple, in which are the stone tablets [on which are engraved the Ten Commandments of] the agreement that Yahweh made with us Israeli people.”
Gibutang ko ang sudlanan sa kasabotan didto, diin atua ang kasabotan ni Yahweh, nga gihimo niya uban sa katawhan sa Israel.”
12 Then Solomon stood in front of the altar which was in front of the people of Israel who had gathered there.
Mitindog si Solomon atubangan sa halaran ni Yahweh diha sa presensya sa tibuok panagtigom sa Israel, ug gibayaw ang iyang mga kamot.
13 His workers had built a bronze platform there [for him to stand on], which was 7-1/2 feet long and 7-1/2 feet wide and 4-1/2 feet high. They put it in the outer courtyard. Solomon stood on that platform and then knelt down in front of all the people of Israel who had gathered there, and he spread out his arms toward heaven,
Kay naghimo siya ug tumbaga nga entablado, lima ka cubit ang gitas-on, lima ka cubit ang gilapdon, ug tulo ka cubit ang kahabogon. Gibutang niya kini sa tunga nga bahin sa hawanan. Nagtindog siya niini ug miluhod atubangan sa tibuok panagtigom sa Israel, ug unya gibayaw niya ang iyang mga kamot ngadto sa kalangitan.
14 and he prayed, “Yahweh, the God to whom we Israeli people belong, there is no God like you in heaven or on the earth. You solemnly promised that you would faithfully love us, and that is what you have done for us who earnestly do what you want us to do.
Miingon siya, “Yahweh, Dios sa Israel, walay Dios nga sama kanimo diha sa kalangitan o sa kalibotan, nga nagtipig sa kasabotan ug sa gugmang walay paglubad uban sa imong mga sulugoon nga naglakaw diha sa imong atubangan sa bug-os nilang kasingkasing;
15 “You have done the things that you promised my father David, who served you [very well], that you would do. Truly, you promised to do those things for him, and today we see that by your power you have caused it all to happen.
ikaw nga nagtipig uban sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, kung unsa ang gisaad nimo kaniya. Oo, nagsulti ka ug gituman nimo kini pinaagi sa imong kamot, sama niining adlawa.
16 “So now, Yahweh, the God we Israelis belong to, please do the things that you promised to my father David that you would do. You said that there would always be some of his descendants to rule Israel, if they faithfully conduct their lives as he did.
Karon, Yahweh, Dios sa Israel, tumana ang imong gisaad sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, sa dihang miingon ka, 'Dili ka mapakyas sa pagbaton ug tawo diha sa akong panan-aw aron molingkod sa trono sa Israel, kung magmainampingon lamang ang imong mga kaliwat sa paglakaw diha sa akong mga balaod, sama sa imong paglakaw diha sa akong atubangan.'
17 So now, God of us Israeli people, cause what you promised David, who served you [well], to happen.
Karon, Dios sa Israel, nag-ampo ako nga matuman ang saad nga gihimo nimo sa imong sulugoon nga si David.
18 “But, my God, will you really live on earth among people? There is surely not enough space for you in the sky, or even in the heaven! So there is surely not enough space for you to live in this temple that my workers have built.
Apan mopuyo ba gayod ang Dios uban sa mga tawo dinhi sa kalibotan? Tan-awa, ang tibuok kawanangan ug ang langit mismo dili makaarang kanimo—unsa pa kaha kining templo nga akong gitukod!
19 But Yahweh, my God, please listen to my prayer, while I am pleading with you this day and do what I am requesting.
Apan palihog hatagig pagtahod kining pag-ampo sa imong sulugoon ug ang iyang hangyo, Yahweh nga akong Dios; paminawa ang paghilak ug pag-ampo nga gipangaliyupo sa imong sulugoon sa imong atubangan.
20 Please protect this temple day and night. This is the place about which you have said, ‘I will always be there.’ Please listen to my prayer about this place.
Hinaot nga magtan-aw ka niining templo sa adlaw ug gabii, ang dapit diin nagsaad ka nga ibutang ang imong ngalan. Hinaot nga paminawon nimo ang pag-ampo nga iampo sa imong sulugoon atubang niini nga dapit.
21 Listen to me when I pray, and listen to your Israeli people when they pray. Listen from heaven, where you live; and when you hear us pray, forgive us.
Busa paminawa ang mga hangyo sa imong sulugoon ug sa Israel nga imong katawhan sa dihang mag-ampo kami niining dapita. Oo, paminaw gikan sa dapit nga imong gipuy-an, gikan sa kalangitan; ug sa dihang maminaw ka, pagpasaylo.
22 “If someone is accused of doing something wrong to another person, and they bring him to testify in front of your altar outside this holy temple, and if he says, ‘I did not do that; may God punish me if I am not telling the truth,’
Kung makasala ang tawo sa iyang silingan ug kinahanglan nga manumpa siya, ug kung moanhi siya ug manumpa atubangan sa imong halaran niini nga balay,
23 then you listen from heaven, and you decide who is telling the truth. Then punish the person who is guilty as he deserves to be punished, and declare that the other person is innocent.
unya paminaw gikan sa kalangitan ug buhata, ug hukmi ang imong mga sulugoon, balosi ang daotan, sa pagpabalik sa iyang nahimo sa iyang kaugalingong kamot. Ipahayag nga walay sala ang mga matarong, sa paghatag kaniya ug ganti alang sa iyang pagkamatarong.
24 “And when your Israeli people are defeated by their enemies because they sinned against you, [and forced to go to some distant country, ] if they turn away from their sinful behavior and turn toward this temple and admit [that] you [have justly punished them], and plead [that you will forgive them],
Sa dihang mapildi sa kaaway ang imong katawhan sa Israel tungod kay nakasala sila batok kanimo, kung mobalik sila kanimo, ug mosugid sa imong ngalan, mag-ampo, ug mangayog kapasayloan sa imong atubangan dinhi sa templo—
25 listen to them from heaven and forgive your Israeli people for the sins that they [have committed], and bring them back to this land that you gave to our ancestors.
palihog paminaw gikan sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong katawhan sa Israel; pabalika sila sa yuta nga imong gihatag kanila ug sa ilang mga katigulangan.
26 “When you do not allow any rain to fall because your people have sinned against you, if they turn toward this temple and admit [that] you [have justly punished them], and turn away from their sinful behavior and humbly pray to you,
Sa dihang masirado ang kalangitan ug walay ulan tungod kay nakasala ang katawhan batok kanimo— kung mag-ampo sila nga mag-atubang niini nga dapit, mosugid sa imong ngalan, ug mobiya sa ilang sala sa dihang gisakit nimo sila—
27 hear from heaven and forgive the sins of your Israeli people. Teach them the right way to conduct their lives. Then cause it to rain here on the land that you gave to your people to belong to them [permanently].
unya paminaw diha sa langit ug pasayloa ang sala sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel, sa dihang giyahan mo sila sa maayong dalan nga angay nilang lakwan. Pagpadala ug ulan sa imong yuta, nga gihatag nimo sa imong katawhan ingon nga panulondon.
28 “And when the people of this land experience famines or if there is a plague, or when their crops are destroyed by very hot winds or by mildew or by locusts or grasshoppers, or when their enemies surround any of their cities [in order to attack them], if any of those bad things happen to them,
Pananglit adunay kagutom sa yuta, o pananglit adunay balatian, pagkalawos sa tanom o pagkadaot, mga dulon o ulod; o pananglit sulongon sa mga kaaway ang mga ganghaan sa siyudad sa ilang yuta, o adunay hampak o mga sakit—
29 when your Israeli people earnestly plead with you, knowing in their inner beings that they are suffering [because they have sinned], if they stretch out their hands toward this temple and pray,
ug pananglit nga gihimo ang mga pag-ampo ug ang mga hangyo pinaagi sa tawo o sa tibuok Israel nga imong katawhan—ug nasayod sa matag usa kanila sa hampak ug kasubo diha sa iyang kasingkasing samtang gibayaw niya ang iyang mga kamot atubang niini nga templo.
30 hear from your home in heaven, and forgive them. You alone know what each person is thinking, so reward each person according to everything that he does,
Unya paminaw gikan sa langit, ang dapit diin ka nagpuyo; pasayloa ug gantihi ang matag usa alang sa tanan niyang mga paagi; nasayod ka sa iyang kasingkasing, tungod kay ikaw lamang gayod ang nasayod sa mga kasingkasing sa mga tawo.
31 in order that they will revere you and conduct their lives as you want them to, all the time that they live in this land that you gave to our ancestors.
Buhata kini aron mahadlok sila kanimo, aron molakaw sila sa tanan nimong mga dalan sa tanang adlaw nga magkinabuhi sila sa yuta nga gihatag nimo sa among mga katigulangan.
32 “There will be some foreigners who do not belong to your Israeli people who have come here from countries far away because they have heard that you are very great and that you perform great miracles. If they turn toward this temple and pray,
Alang sa mga langyaw nga dili sakop sa Israel nga imong katawhan, apan mosulod ug mag-ampo niini nga balay—tungod sa imong bantogan nga ngalan, sa imong makagagahom nga kamot, ug sa gibayaw nimo nga bukton,
33 from your home in heaven listen to their prayer, and do for them what they request you to do. Do that in order that all the people-groups in the world will know about you and revere you, like we, your own Israeli people do. And then they will know that this is the temple that I have caused to be built for you.
palihog paminaw gikan sa langit, ang dapit diin ka nagpuyo, ug buhata ang tanang gihangyo sa langyaw kanimo, aron nga ang tanang katawhan sa kalibotan masayod sa imong ngalan ug mahadlok kanimo, ingon man ang Israel nga imong katawhan, ug aron masayod sila nga kining balay nga akong gitukod gitawag pinaagi sa imong ngalan.
34 “When you send your people to go to places to attack their enemies, if they pray to you, wherever they are, if they turn toward this city that you have chosen and toward this temple that I have caused to be built to honor you,
Pananglit molakaw ang imong katawhan aron makiggubat batok sa ilang mga kaaway, sa bisan unsang paagi nimo sila ipadala, ug pananglit mag-ampo sila kanimo niining siyudad nga imong gipili, ug sa balay nga gitukod nako alang sa imong ngalan.
35 listen in heaven to their prayers; listen to what they plead for you [to do], and assist them.
Paminaw gikan sa kalangitan sa ilang mga pag-ampo, sa ilang mga hangyo, ug labani ang ilang katungod.
36 [“It is true that] everyone sins. So, when your people sin against you, and you become angry with them, you may allow their enemies to capture them and take them to their countries, even to countries that are far away.
Pananglit nakasala sila kanimo—sanglit walay bisan usa nga wala makasala—ug pananglit nasuko ka kanila ug gitugyan sila ngadto sa kaaway, aron dad-on sila sa kaaway palayo ingon nga mga binihag ngadto sa ilang yuta, sa layo man o sa duol.
37 When that happens, while they are in the countries to which they were forced to go, if they are sorry for having sinned, if they say, ‘We have sinned; we have done things that are wrong and have done things that are very wicked,’
Unya pananglit makaamgo sila nga anaa sila sa yuta diin gibihag sila, ug pananglit maghinulsol sila ug mangita ug pagdapig gikan kanimo sa yuta diin sila gibihag. Pananglit moingon sila, 'Ngil-ad kaayo ang among gibuhat ug nakasala kami. Daotan kaayo ang among binuhatan.'
38 if they repent very sincerely, and if they turn toward this land that you gave to our ancestors, and toward this city that you have chosen [to be the place where we should worship you], and toward this temple that I have caused to be built for you and pray,
Pananglit mobalik sila kanimo sa bug-os nilang kasingkasing ug sa bug-os nilang kalag didto sa yuta diin gibihag sila, diin gidala nila sila ingon nga mga bihag, ug pananglit mag-ampo sila nga nag-atubang sa ilang yuta, nga gihatag nimo sa ilang mga katigulangan, ug ngadto sa siyudad nga gipili nimo, ug sa balay nga gitukod nako alang sa imong ngalan.
39 then from your home in heaven hear their prayer, and listen to them while they plead [for your help], and do what they ask you to do, and forgive your people who have sinned against you.
Unya paminaw gikan sa kalangitan, sa dapit diin ka nagpuyo, sa ilang mga pag-ampo ug sa ilang mga hangyo, labani ang ilang katungod. Pasayloa ang imong katawhan, nga nakasala batok kanimo.
40 “Now, my God, look at us and listen to us as we pray to you in this place.
Karon, akong Dios, nagpakiluoy ako kanimo, hinaot nga motan-aw ka, ug hinaot nga maminaw ka sa pag-ampo nga buhaton dinhi nga dapit.
41 Yahweh our God, come and stay in this place with the Sacred Chest, the chest that shows that you are powerful. Yahweh God, cause your priests to know clearly that you have blessed them. Cause us your people to rejoice because of all the good things [that you do for us].
Karon barog, Yahweh nga Dios, sa imong pahulayanang dapit, ikaw ug ang sudlanan sa kasabotan nga nagpakita sa imong kusog. Hinaot nga ang imong mga pari, Yahweh nga Dios, masul-oban ug kaluwasan, ug hinaot nga magmaya ang imong mga balaan diha sa imong pagkamaayo.
42 Yahweh God, do not reject me [the king] whom you have appointed [to be the king of Israel]; do not forget that you greatly loved David, who served you [very well].”
Yahweh nga Dios, ayaw ipalayo ang panagway sa imong dinihogan gikan kanimo. Hinumdomi ang imong mga buhat sa matinud-anong kasabotan alang kang David, nga imong alagad.”