2 Chronicles 33
1 Manasseh was 12 years old when he became the king [of Judah], and he ruled from Jerusalem for 55 years.
Nagpangidaron ug napulog duha si Manases sa dihang nahimo siyang hari; naghari siya sa Jerusalem sulod sa 55 ka tuig.
2 He did many things that Yahweh considered to be evil. He imitated the disgusting things that were formerly done by the people-groups that Yahweh had expelled from Israel as his people advanced [though the land].
Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa malaw-ay nga mga butang nga gibuhat sa kanasoran nga gipapahawa ni Yahweh sa wala pa ang katawhan sa Israel.
3 He commanded his workers to rebuild the shrines [for worshiping idols] that his father Hezekiah had destroyed. He told them to set up altars to [honor] the statues of Baal, and to make altars to [honor the goddess] Asherah. He bowed down to [worship] all the stars.
Kay gitukod niya pag-usab ang mga habog nga dapit nga gilumpag kaniadto sa iyang amahan nga si Hezekia, ug nagbuhat usab siya ug mga halaran alang kang Baal, ug nagbuhat usab siya ug mga poste ni Ashera, miyukbo usab siya sa mga bituon nga anaa sa kalangitan ug iya kining ginasimba.
4 He directed his workers to build altars [for foreign gods] in the temple, about which Yahweh had said, “It is here in Jerusalem that I want people to worship me, forever.”
Nagtukod si Manases ug mga halaran nga pagano sa puloy-anan ni Yahweh bisan nagmando na si Yahweh niini, “Sa Jerusalem mahimutang ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran.”
5 He directed that altars for [worshiping] all the stars be built in both of the courtyards outside the temple.
Nagbuhat siya ug mga halaran alang sa tanan nga mga bituon nga anaa sa kalangitan nga diha sa duha ka hawanan sa puloy-anan ni Yahweh.
6 He even sacrificed [some of] his own sons and burned them in a fire in Hinnom Valley. He performed rituals to practice sorcery. He asked fortune-tellers for advice. He performed witchcraft. He talked to people who consulted the spirits of people who had died to find out what would happen in the future. He did many things that Yahweh considered o be very evil, things that caused Yahweh to become very angry.
Gisunog niya ang iyang mga anak nga lalaki sa Walog sa Ben Hinom. Nagapatagna siya ug nagapasalamangka, nagabasa siya ug mga orasyon; ug nakisayod siya niadtong nakigsulti sa mga patay ug niadtong nakigsulti sa mga espiritu. Nagbuhat siya ug daotan kaayo sa panan-aw ni Yahweh ug gihagit niya ang Dios nga masuko.
7 Manasseh took a carved idol [that his workers had made] and put it in the temple. That is the temple concerning which God had said to David and to his son Solomon, “My temple will be here in Jerusalem, the city that I have chosen [where I want people to] worship me, forever.
Gibutang niya sa puloy-anan ni Yahweh ang gihimo niya nga kinulit nga imahe ni Ashera gibutang niya kini sa puloy-anan sa Dios. Mahitungod kini sa balay nga gisulti sa Dios kang David ug kang Solomon nga iyang anak; miingon siya, “Niini nga puloy-anan ug sa Jerusalem, nga akong gipili gikan sa tanang katribuhan sa Israel, akong ipaila ang akong ngalan hangtod sa kahangtoran.
8 If they will obey all the laws and decrees and regulations that I told Moses to give to them, I will not again force the Israeli people to leave this land that I gave to their ancestors.”
Dili ko papahawaon ang katawhan sa Israel sa yuta nga akong gihatag alang sa ilang mga katigulangan, kung magmaampingon lamang sila sa pagtuman sa tanan nga akong gisugo kanila, sa pagsunod sa tanang balaod ug kasugoan nga akong gihatag kanila pinaagi kang Moises.”
9 But Manasseh led the people of Jerusalem and other places in Judah to do things that are wrong, with the result that they did more evil than was done by the people in the people-groups that Yahweh had expelled as the Israeli people advanced [through the land].
Gipangulohan ni Manases ang Juda ug ang lumulupyo sa Jerusalem nga maghimo ug daotan nga labaw pa sa kanasoran nga gigun-ob ni Yahweh sa wala pa ang katawhan sa Israel.
10 Yahweh spoke to Manasseh and the people of Judah, but they paid no attention.
Nakigsulti si Yahweh kang Manases, ug sa iyang katawhan apan wala sila namati.
11 So Yahweh caused the army commanders of Assyria [and their soldiers] to [come to Jerusalem, and they] captured Manasseh. They put a hook in his nose and put bronze chains on his [feet] and took him to Babylon.
Busa gidala ngadto kanila ni Yahweh ang komandante sa kasundalohan sa hari sa Asiria, nga maoy nagkadena kang Manases, naggapos sa iyang mga tiil ug gidala siya ngadto sa Babilonia.
12 There, while he was suffering, he humbled himself greatly in the presence of Yahweh, the God whom his ancestors [worshiped], and pleaded with Yahweh to help him.
Sa dihang anaa sa kagul-anan si Manases, nangamuyo siya kang Yahweh, nga iyang Dios, ug nagpaubos sa iyang kaugalingon sa atubangan sa Dios sa iyang mga katigulangan.
13 When he prayed, Yahweh heard him and pitied him. So he [allowed him to] return to Jerusalem and [to] rule his kingdom again. Then Manasseh realized that Yahweh is [an all-powerful] God.
Nag-ampo siya sa Dios; ug nagpakiluoy siya kaniya, ug gidungog sa Dios ang iyang pagpakiluoy ug gibalik siya sa Jerusalem, sa iyang pagkahari. Unya nasayran ni Manases nga si Yahweh mao ang Dios.
14 Later, Manasseh’s [workers] rebuilt the eastern section of the outer wall around Jerusalem, and [they] made it higher. That section extended from Gihon Spring [north] to the Fish Gate, and around the part of the city that they called Ophel [Hill]. Manasseh also appointed army officers to guard each of the cities in Judah that had walls around them.
Pagkahuman niini, nagtukod si Manases ug paril palibot sa siyudad ni David, sa kasadpang bahin sa Gihon, sa walog, sa agianan sa Ganghaan sa mga Isda. Nagtukod siya ug paril nga habog kaayo palibot sa bungtod sa opel. Gipahimutangan niya ug mga maisugong mga komandante ang tanang lig-on nga mga siyudad sa Juda.
15 Manasseh’s [workers] removed from the temple the idols and the stone statues of gods of other nations. Manasseh also [told them to] remove the altars that they had previously built on Zion Hill and in [other places in] Jerusalem. He had all those things thrown out of the city.
Gipangsalikway niya ang mga langyaw nga mga diosdios pagawas sa puloy-anan ni Yahweh, ug ang tanan nga mga halaran nga iyang gibuhat sa bukid nga balay ni Yahweh ug sa Jerusalem, gilabay niya kini pagawas sa siyudad.
16 Then he [told them to] repair the altar of Yahweh, and he offered sacrifices to restore fellowship with Yahweh and to thank him. And he told [the people of] Judah that they must worship [only] Yahweh.
Gibuhat pag-usab ni Manases ang halaran sa Dios ug naghalad siya niini ug mga halad sa pakigdait ug halad sa pagpasalamat; gimandoan niya ang Juda nga moalagad kang Yahweh, ang Dios sa Israel.
17 The people continued to offer sacrifices on the hilltops, but only to Yahweh their God.
Bisan pa niana, ang mga katawhan naghalad gihapon sa hataas nga mga dapit, apan alang lamang kang Yahweh, nga ilang Dios.
18 The other things that happened while Manasseh was ruling, including his prayer to God and the messages from Yahweh that the prophets gave to him, are written in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.
Alang sa ubang mga butang mahitungod kang Manases, ang iyang mga pag-ampo sa iyang Dios, ug ang mga pulong nga gisulti kaniya pinaagi sa mga propeta sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nahisulat kini sa mga buhat sa mga hari sa Israel.
19 What Manasseh prayed and how God pitied him because he pleaded to God, and also his sins and ways in which he disobeyed God, and the [list of] places where he built shrines and set up poles to [honor the goddess] Asherah and other idols [before he humbled himself], are written in what the prophets wrote.
Sa kana nga talaan adunay mga kasaysayan sa iyang mga pag-ampo, ug kung giunsa nga natandog ang Dios niini. Adunay mga talaan usab sa tanan niyang kasal-anan ug sa iyang mga kalapasan, ug sa mga dapit kung diin nagtukod siya ug mga habog nga dapit ug kung diin nagbarog ang mga poste ni Ashera ug ang mga kinulit nga larawan, sa wala pa siya nagpaubos sa iyang kaugalingon—nahisulat kining tanan sa Kasaysayan sa mga Propeta.
20 Manasseh died and was buried in his palace. Then his son Amon became the king [of Judah].
Mipahulay na si Manases uban sa iyang mga katigulangan, ug gilubong nila siya sa kaugalingon niyang puloy-anan. Ang iyang anak nga lalaki nga si Amon, nahimong hari puli kaniya.
21 Amon was 22 years old when he became king, and he ruled in Jerusalem for two years.
Nagpangidaron si Amon ug 22 ka tuig; naghari siya sulod sa 2 ka tuig sa Jerusalem.
22 He did things that Yahweh considered to be evil, like his father Manasseh had done. Amon worshiped all the idols that Manasseh’s [workers] had made.
Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, sama sa binuhatan ni Manases, nga iyang amahan. Naghalad si Amon ngadto sa mga kinulit nga imahe nga gibuhat sa iyang amahan nga si Manases, ug ginasimba niya kini.
23 But he did not humble himself and turn to Yahweh like his father did. So he became more sinful than his father had been.
Wala niya gipaubos ang iyang kaugalingon sa atubangan ni Yahweh, sama sa gibuhat sa iyang amahan nga si Manases. Hinuon, nagpakasala pa gayod si Amon sa makadaghan.
24 Then Amon’s officials made plans to kill him. They assassinated him in his palace.
Naglaraw ang mga sulugoon ni Amon batok kaniya ug gipatay siya sulod sa iyang puloy-anan.
25 But then the people of Judah killed all those who had assassinated Amon, and they appointed his son Josiah to be their king.
Apan, gipatay usab sa mga katawhan sa kayutaan kadtong naglaraw batok kang Haring Amon, ug gihimo nilang hari si Josia, nga iyang anak puli kaniya.
