1 Samuel 6
1 The people of Philistia kept God’s sacred chest in their area for seven months.
At ang kaban ng Panginoon ay napasa lupain ng mga Filisteo na pitong buwan.
2 Then they summoned their priests and their (diviners/men who practice rituals to find out what would happen in the future). They asked them, “What should we do with the sacred chest of Yahweh? Tell us how we should send it back to its own land.”
At tinawag ng mga Filisteo ang mga saserdote at ang mga manghuhula, na sinasabi, Anong aming gagawin sa kaban ng Panginoon? Ipatalastas ninyo sa amin kung aming ipadadala sa kaniyang dako.
3 Those men replied, “Send with it an offering [to show Yahweh that you know that you are] guilty [for having captured the chest], in order that the plague will stop. If you do that, and then if you are healed, you will know that Yahweh is the one who caused you to experience the plague.”
At kanilang sinabi, Kung inyong ipadadala ang kaban ng Dios ng Israel, ay huwag ninyong ipadalang walang laman; kundi sa ano pa man ay inyong ibalik siya na may handog ng dahil sa pagkakasala: kung magkagayo'y gagaling kayo, at malalaman ninyo kung bakit ang kaniyang kamay ay hindi humiwalay sa inyo.
4 The people of Philistia asked, “What kind of offering should we send?” The men replied, “Make five gold models of the tumors on your skin, and five gold models of rats. Make five of each because that is the same number as the number of your kings, and because the plague has struck both you people and your five kings.
Nang magkagayo'y kanilang sinabi, Ano ang handog dahil sa pagkakasala na aming igaganti sa kaniya? At kanilang sinabi, Limang gintong bukol, at limang gintong daga ayon sa bilang ng mga pangulo ng mga Filisteo; sapagka't iisang salot ang napasa inyong lahat, at napasa inyong mga pangulo.
5 Make models that represent the rats and the tumors that are ruining your land. Make them in order to honor the god of the Israeli people. If you do that, perhaps he will stop punishing [IDM] you, and your gods, and your land.
Kaya't kayo'y gagawa ng mga larawan ng inyong mga bukol, at mga larawan ng inyong mga daga na sumira ng lupain, at inyong bibigyan ng kaluwalhatian ang Dios ng Israel: baka sakaling kaniyang gaanan ang kaniyang kamay sa inyo, at sa inyong mga dios, at sa inyong lupain.
6 Do not be [RHQ] stubborn [IDM] like the Egyptians and their king were. [They did not do what the Israelis’ god told them to do, so he punished them]. After the Israelis’ god finished punishing them very severely, they were glad to allow the Israelis to leave their country [RHQ].
Bakit nga ninyo pinapagmamatigas ang inyong puso, na gaya ng mga taga Egipto at ni Faraon na pinapagmatigas ang kanilang puso? Nang siya'y makagawa ng kahangahanga sa kanila, di ba nila pinayaon ang bayan, at sila'y yumaon?
7 “So you must build a new cart. Then get two cows that have very recently given birth to calves. They must be cows that have never been hitched to a cart [MTY]. Hitch those cows to the new cart, and take the calves away from their mothers.
Ngayon nga'y kumuha kayo at maghanda kayo ng isang bagong karo, at dalawang bagong bakang gatasan, na hindi napatungan ng pamatok; at ikabit ninyo ang mga baka sa karo, at iuwi ninyo ang kanilang mga guya.
8 Put the Israelis’ god’s sacred chest on the cart. Also put in the cart the five gold models of the tumors on your skin and the five gold models of rats. Put them in a small box alongside the sacred chest. They will be an offering to show that you know that you deserved to be punished [for capturing the sacred chest]. Then send [the cows] down the road, [pulling] the cart.
At kunin ninyo ang kaban ng Panginoon, at isilid ninyo sa karo; at isilid ninyo sa isang kahang nasa tabi niyaon ang mga hiyas na ginto na inyong ibabalik sa kaniya na pinakahandog dahil sa pagkakasala; at inyong ipadala upang yumaon.
9 [Watch the cart as the cows pull it]. If they pull it to Beth-Shemesh [town] in Israel, we will know that it was the Israelis’ god who caused us to experience this plague. But if they do not take it there, we will know that it was not the god [MTY] of the Israelis who has punished us. We will know that it just happened.”
At tingnan ninyo; kung umahon sa daan ng kaniyang sariling hangganan sa Beth-semes, ginawa nga niya sa atin ang malaking kasamaang ito: nguni't kung hindi, malalaman nga natin na hindi kaniyang kamay ang nanakit sa atin; isang pagkakataong nangyari sa atin.
10 So the people did what the priests and men who predicted what would happen in the future told them to do. They [made] a cart [and] hitched two cows to it. They took the calves from their mothers.
At ginawang gayon ng mga lalake, at kumuha ng dalawang bagong bakang gatasan, at mga ikinabit sa karo, at kinulong ang kanilang mga guya sa bahay:
11 They put in the cart Yahweh’s sacred chest and the box with the models of the gold rats and the tumors.
At kanilang inilagay ang kaban ng Panginoon sa karo, at ang kaha na may mga dagang ginto at mga larawan ng kanilang mga bukol.
12 Then the cows started walking, and they went straight toward Beth-Shemesh. They stayed on the road, and were mooing all the time. They did not turn to the left or to the right. The five kings of the Philistia area followed the cows until they reached the edge of Beth-Shemesh.
At tinuwid ng mga baka ang daan sa Beth-semes; sila'y nagpatuloy sa lansangan, na umuungal habang yumayaon, at hindi lumiko sa kanan o sa kaliwa; at ang mga pangulo ng mga Filisteo ay sumunod sa kanila hanggang sa hangganan ng Beth-semes.
13 At that time, the people of Beth-Shemesh were harvesting wheat in the valley [outside the city]. [When the cows came along the road], they looked up and saw the sacred chest. They were extremely happy to see it.
At silang mga Beth-semita ay umaani ng kanilang trigo sa libis: at kanilang itiningin ang kanilang mga mata, at nakita ang kaban, at nangagalak sa pagkakita niyaon.
14 The cows pulled the cart into the field of a man named Joshua, and they stopped alongside a large rock. Several men from the tribe of Levi lifted from the cart the sacred chest and the box containing the gold models of the rats and the tumors, and they put them all on the large rock. Then the people smashed the cart and kindled a fire with the wood [from which the cart had been made]. They slaughtered the cows and burned their bodies/carcasses on the fire to be an offering for Yahweh that would be completely burned. That day the people of Beth-Shemesh offered to Yahweh [many] sacrifices that were completely burned, and [other] sacrifices.
At ang karo ay pumasok sa bukid ni Josue na Beth-semita, at tumayo roon, sa kinaroroonan ng isang malaking bato: at kanilang biniyak ang kahoy ng karo, at inihandog sa Panginoon ang mga baka na pinakahandog na susunugin.
At ibinaba ng mga Levita ang kaban ng Panginoon, at ang kaha na kasama niyaon, na may silid na mga hiyas na ginto, at mga ipinatong sa malaking bato at ang mga lalake sa Beth-semes ay naghandog ng mga handog na susunugin at naghain ng mga hain ng araw ding yaon sa Panginoon.
16 The five kings from the Philistia area watched all this, and then they returned to Ekron, that same day.
At nang makita ng limang pangulo ng mga Filisteo, ay bumalik sa Ecron nang araw ding yaon.
17 The five gold models of tumors that they sent to be an offering to Yahweh to show that they knew that they deserved to be punished were gifts from [those five kings who were rulers of] Ashdod, Gaza, Ashkelon, Gath, and Ekron [cities].
At ito ang mga bukol na ginto na ibinalik ng mga Filisteo sa Panginoon na pinakahandog dahil sa pagkakasala: sa Asdod ay isa, sa Gaza ay isa, sa Ascalon ay isa, sa Gath ay isa, sa Ecron ay isa;
18 The models of the five gold rats were gifts from the people of those five cities and the surrounding towns. The large rock at Beth-Shemesh, on which the [men of the tribe of Levi] set the sacred chest, is still there in the field that belonged to Joshua. When people see it, they remember [what happened there].
At ang mga dagang ginto, ayon sa bilang ng lahat ng mga bayan ng mga Filisteo na nauukol sa limang pangulo, ng mga bayan na nakukutaan at gayon din ng mga nayon sa parang; sa makatuwid baga'y hanggang sa malaking bato na kanilang pinagbabaan ng kaban ng Panginoon, na ang batong yaon ay namamalagi hanggang sa araw na ito sa bukid ni Josue na Beth-semita.
19 But seventy men from Beth-Shemesh looked into Yahweh’s sacred chest, and because of that, Yahweh caused them to die. Then the people mourned very much because Yahweh punished [IDM] those men like that.
At sumakit ang Dios sa mga tao sa Beth-semes, sapagka't kanilang tiningnan ang loob ng kaban ng Panginoon, sa makatuwid baga'y pumatay siya sa bayan ng pitong pung lalake at limang pung libong tao. At ang bayan ay nanaghoy, sapagka't sinaktan ng Panginoon ang bayan ng di kawasang pagpatay.
20 They said, “No one [RHQ] can (resist the power of/stand in the presence of) Yahweh, our holy God, [and remain alive]! Where can we send the sacred chest?”
At ang mga lalake sa Beth-semes ay nagsabi, Sino ang makatatayo sa harap ng Panginoon, dito sa banal na Dios? at sino ang kaniyang sasampahin mula sa atin?
21 They sent messengers to the people of Kiriath-Jearim [city] to tell them, “The people of Philistia have returned Yahweh’s sacred chest to us! Come here and take it away!”
At sila'y nagsugo ng mga sugo sa mga tumatahan sa Chiriath-jearim, na nagsasabi, Ibinalik ng mga Filisteo ang kaban ng Panginoon; kayo'y magsilusong at iahon ninyo sa inyo.
