1 Samuel 12
1 Then Samuel said this to all the Israeli people: “I have done everything that you told me to do, and I have given/appointed a king to rule you.
Miingon si Samuel ngadto sa tibuok Israel, “Naminaw ako sa tanang butang nga inyong gisulti kanako, ug gipahimutang ko ang hari labaw kaninyo.
2 My own sons [are grown up and] with you now, but I have appointed Saul [instead of one of them], and he is now your leader. I am now old, and my hair is gray. I have been your leader ever since I was a boy.
Karon, ania na ang hari sa inyong atubangan; ug tigulang na ako ug giuban na; ug ang akong mga anak nga lalaki uban kaninyo. Nag-uban kaninyo sukad pa sa akong pagkabatan-on hangtod karon.
3 Now tell me, while Yahweh is listening, and while the king whom he has chosen is listening: whose ox or donkey have I stolen [during all those years]? Whom have I cheated? Whom have I oppressed/treated badly? From whom have I accepted a bribe, in order that I would ignore [the evil things he had done]? If I have done any of those things, tell me, and I will pay back what I owe.”
Ania ako; pagpamatuod batok kanako sa atubangan ni Yahweh ug sa atubangan sa iyang pinili. Kang kinsang baka ang akong gikuha? Kang kinsang asno ang akong gikuha? Kinsa ba ang akong gilupigan? Kinsa ba ang akong gidaogdaog? Kang kinsa bang kamot gikan ang gidawat ko nga suhol nga nagpabuta kanako? Pamatud-i, ug iuli ko kini nganha kaninyo.”
4 They replied, “[No, ] you have never cheated anyone or oppressed anyone or accepted a bribe from anyone.”
Miingon sila, “wala mo kami tikasi, ni midaogdaog kanamo, o nag-ilog sa mga butang gikan sa ubang tawo.”
5 Then Samuel said, “Today Yahweh can testify, and the king whom you chose can testify, that I have not taken a bribe from anyone.” They replied, “Yes, Yahweh can say that he knows that is true.”
Miingon siya kanila, “Saksi si Yahweh tali kaninyo, ug siya nga iyang gidihogan saksi karong adlawa, nga wala kamoy nakaplagan sa akong mga kamot.” Ug mitubag sila, “Saksi si Yahweh.”
6 Samuel continued by saying, “Yahweh is the one who appointed Moses and Aaron [to lead] our ancestors. He is the one who brought them out of Egypt. [And he is the one who will testify that what I am saying is true].
Miingon si Samuel ngadto sa katawhan, “Si Yahweh ang nagpili kang Moises ug kang Aaron, ug nagpagawas sa inyong mga katigulangan gikan sa yuta sa Ehipto.
7 Now while Yahweh is listening, stand here quietly while I accuse you [and tell you that your requesting a king instead of trusting Yahweh to lead you was wrong]. I will do that by reminding you of all the great miracles that Yahweh performed for you and your ancestors.
Unya karon, pangduol kamo, aron mangamuyo ako uban kaninyo sa atubangan ni Yahweh mahitungod sa tanang mga matarong nga buhat ni Yahweh, nga iyang gibuhat alang kaninyo ug sa inyong mga katigulangan.
8 [“Many years] after Jacob went to Egypt, our ancestors pleaded to Yahweh to help them. So Yahweh sent Moses and Aaron to them, and they led our ancestors out of Egypt, and eventually they settled in this land.
Sa dihang miabot si Jacob sa Ehipto, ug nagtuaw ang inyong mga katigulangan ngadto kang Yahweh. Gipadala ni Yahweh si Moises ug si Aaron, nga naggiya sa inyong mga katigulangan pagawas sa Ehipto ug nagpuyo sila niining dapita.
9 “But our ancestors soon forgot about Yahweh, their God. So he allowed Sisera, the commander of the army from Hazor, to defeat them. He also allowed the Philistines and the army of the king of Moab to fight our ancestors and defeat them.
Apan gikalimtan nila si Yahweh nga ilang Dios; gitugyan niya sila ngadto sa mga kamot ni Sesira, nga kapitan sa mga kasundalohan sa Hazor, ngadto sa kamot sa mga Filistihanon, ug ngadto sa kamot sa hari sa Moab; kini silang tanan nakig-away batok sa inyong mga katigulangan.
10 Then our ancestors pleaded with Yahweh again to help them. They admitted, ‘Yahweh, we have sinned, and we have forsaken you. We have worshiped [idols that represent the god] Baal and [the goddess] Astarte. But if you rescue us from our enemies, we will worship you only.’
Mituaw sila kang Yahweh ug miingon, 'Nakasala kami, tungod kay gisalikway namo si Yahweh ug nag-alagad kami sa mga Baal ug sa mga Astarot. Apan karon luwasa kami gikan sa kamot sa among mga kaaway, ug mag-alagad kami kanimo.'
11 So Yahweh sent men such as Gideon, Barak, Jephthah, and me to save you. And as a result, you did not have to worry about any enemies attacking you.
Busa gipadala ni Yahweh si Jero Baal, si Bedan, si Jepte, ug si Samuel, ug gihatag ang kadaugan kaninyo sa tanang mga kaaway nga nagpalibot kaninyo, aron nga magpuyo kamo nga luwas.
12 “But now, when king Nahash of Ammon came [with his army] to attack you, [you were afraid. So], you [came to me, and] said, ‘We want a king to rule us,’ even though Yahweh was already your king!
Sa dihang nakita ninyo nga miabot si Nahas ang hari sa katawhan sa Ammon aron sa pakigbatok kaninyo, miingon kamo kanako, 'Dili! Hinuon, kinahanglan nato ug usa ka hari nga maghari kanato''—bisan si Yahweh nga inyong Dios, ang inyong hari.
13 So now, look, here is the king whom you have chosen. You asked for a king, and Yahweh has now appointed a king for you.
Busa ania na karon ang hari nga inyong gipili, nga inyong gipangayo ug gipili ni Yahweh karon ingon nga magahari kaninyo.
14 If you will revere Yahweh and if you serve him, and if you listen to what he says and obey what he commands, and if you and the king who rules over you do what Yahweh your God wants you to do, [(things will go well for you all/Yahweh will bless you)].
Kung kahadlokan ninyo si Yahweh, alagari siya, tumana ang iyang tingog, ug ayaw pagsupak batok sa mga sugo ni Yahweh, unya kamo ug ang hari nga nagmando kaninyo mahimong sumusunod ni Yahweh nga inyong Dios.
15 But if you do not listen to what Yahweh says, if you disobey what he commands, then he will punish [MTY] you all, just as he punished our ancestors.
Kung dili ninyo tumanon ang tingog ni Yahweh, apan mosupak hinuon batok sa mga sugo ni Yahweh, nan ang kamot ni Yahweh makigbatok kaninyo, sama sa pagpakigbatok ngadto sa inyong mga katigulangan.
16 “Now stand here quietly and see the great thing that Yahweh is about to do.
Bisan pa karon ipaila ang inyong kaugalingon ngadto kang Yahweh ug tan-awa kining dagkong butang nga buhaton ni Yahweh sa inyong atubangan.
17 You know that [RHQ] [it does not rain at this time of the year], during the time when you harvest wheat. But I will ask Yahweh to send thunder [and lightning] and rain today. When he does that, you will realize that Yahweh considers that you have done a very wicked thing by requesting a king.”
Dili ba panahon man karon sa ting-ani sa trigo? Mag-ampo ako kang Yahweh, nga magpadala siya ug dalugdog ug magpaulan. Unya masayod kamo ug makita nga hilabihan na ang inyong pagkadaotan, nga inyong nabuhat sa panan-aw ni Yahweh, sa pagpangayo ug hari alang sa inyong kaugalingon.”
18 Then Samuel prayed to Yahweh, and Yahweh caused it to thunder [and lightning] and rain. So all the people became very afraid of Yahweh and of Samuel.
Busa miampo si Samuel kang Yahweh; ug sa maong adlaw gipadalugdog ni Yahweh ug gipaulan. Unya ang tanang katawhan nangahadlok pag-ayo kang Yahweh ug kang Samuel.
19 They cried out to Samuel, “Pray for us! We have added to our previous sins by requesting a king! Pray to Yahweh, your God, in order that we will not die [because of having done that]!”
Unya nag-ingon ang tibuok katawhan ngadto kang Samuel, “Pag-ampo alang sa imong mga sulugoon ngadto kang Yahweh nga imong Dios, aron dili kami mangamatay. Kay among gidugangan ang tanan namong sala niining daotan nga pagpangayo ug hari alang sa among kaugalingon.”
20 Samuel replied, “Do not be afraid! You have done this evil thing, but do not turn away from doing the things that Yahweh wants you to do. Instead, serve Yahweh wholeheartedly.
Mitubag si Samuel, “Ayaw kahadlok. Nabuhat na ninyo kining tanang daotan, apan ayaw pagbiya gikan kang Yahweh, hinuon alagari si Yahweh sa bug-os ninyong kasingkasing.
21 Do not abandon [Yahweh] and worship useless idols. They cannot help you or save you [from your enemies], because they are truly useless.
Ayaw pag-apas sa kawang nga mga butang nga dili makahatag o makaluwas, tungod kay wala silay kapuslanan.
22 Yahweh decided to make us his people. So he will not abandon us people whom he has chosen, because he would injure his own reputation [of being completely faithful] if he did that.
Tungod ug alang sa iyang bantugang ngalan, dili isalikway ni Yahweh ang iyang katawhan, tungod kay nakapahimuot kini kang Yahweh sa paghimo kaninyo nga iyang katawhan.
23 But as for me, I have solemnly promised that I will not sin against Yahweh by ceasing to pray for you. And I will continue to teach you what things are good and right [for you to do].
Apan alang kanako, dili unta mahitabo kanako nga magpakasala ako batok kang Yahweh pinaagi sa paghunong sa pag-ampo alang kaninyo. Hinuon, tudloan ko kamo sa pamaagi nga maayo ug husto.
24 But you must revere Yahweh and serve him wholeheartedly. Never forget all the great things that he has done for you.
Kahadloki lamang si Yahweh ug alagari siya sa kamatuoran sa bug-os ninyong kasingkasing. Hunahunaa ang mga dagkong butang nga iyang nabuhat alang kaninyo.
25 But if you keep doing wicked things, he will get rid of you and your king!”
Apan kung magpadayon kamo sa pagbuhat ug daotan, kamo ug ang inyong hari pagalaglagon.”
