1 Kings 13
1 One day a prophet, obeying what Yahweh commanded him to do, went from Judah [north] to Bethel. He arrived there right at the time that Jeroboam was standing at the altar, ready to burn incense.
Ug, ania karon, may miadto nga usa ka tawo sa Dios gikan sa Juda pinaagi sa pulong ni Jehova ngadto sa Beth-el: ug si Jeroboam nagtindog haduol sa halaran sa pagsunog sa incienso.
2 Saying what Yahweh told him to say, the prophet shouted, “This is what Yahweh says [about this] altar [APO]: ‘I want you to know that [some day] a descendant [MTY] of King David will be born. His name will be Josiah, and he will come here. He will slaughter at this altar the priests who are burning incense for sacrifices on the hills [in this area], and he will burn the bones of dead people on this altar.’” [APO]
Ug siya misinggit batok sa halaran tungod sa pulong ni Jehova ug miingon: Oh halaran, halaran, kini mao ang gipamulong ni Jehova: Ania karon, usa ka bata nga lalake matawo sa balay ni David, si Josias ang ngalan; ug sa ibabaw nimo igahalad niya ang mga sacerdote sa mga hatag-as nga dapit nga nagasunog sa incienso sa ibabaw nimo, ug ang mga bukog sa mga tawo ilang pagasunogon sa ibabaw nimo.
3 Then the prophet also said, “This is what will prove to you that Yahweh has said this: This altar will be split apart, and the ashes that are on it will be scattered.’”
Ug sa maong adlaw siya mihatag sa usa ka ilhanan, nga nagaingon: Kini mao ang ilhanan nga gipamulong ni Jehova: Ania karon, ang halaran mabungkag ug ang mga abo nga anaa sa ibabaw niana igayabo.
4 When King Jeroboam heard the prophet say that, he pointed his finger at him and said to his servants, “Seize that man!” But immediately the king’s arm became paralyzed/stiff, with the result that he could not move it.
Ug nahitabo sa pagkadungog sa hari sa gipamulong sa tawo sa Dios, nga iyang gisinggit sa atubangan sa halaran sa Beth-el, nga gikuha ni Jeroboam ang iyang kamot gikan sa halaran, nga nagaingon: Dakpa ninyo siya. Ug ang iyang kamot nga iyang gibakyaw batok kaniya, nalaya; sa pagkaagi nga wala na siya makakungkong niini pag-usab kaniya.
5 And the altar immediately split apart, and the ashes spilled out [on the ground], which is what the prophet said that Yahweh [MTY] had predicted would happen.
Ang halaran usab napikas, ug ang mga abo nangayabo gikan sa halaran, sumala sa ilhanan nga gihatag sa tawo sa Dios pinaagi sa pulong ni Jehova.
6 Then the king said to the prophet, “Please pray that Yahweh will be merciful to me and heal my arm!” So the prophet prayed, and Yahweh completely healed the king’s arm.
Ug ang hari mitubag ug miingon sa tawo sa Dios: Hangyoa karon ang kalooy ni Jehova nga imong Dios, ug iampo mo ako nga ang akong kamot mahiuli kanako pag-usab. Ug ang tawo sa Dios mihangyo kang Jehova, ug ang kamot sa hari nahiuli kaniya pag-usab, ug nahimong ingon sa una.
7 Then the king said to the prophet, “Come home with me and eat some food. And I will also give you a reward [for what you have done]!”
Ug ang hari miingon sa tawo sa Dios: Umuban ka kanako sa balay ug kumaon, ug mohatag ako kanimo sa usa ka ganti.
8 But the prophet replied, “Even if you would [promise to] give me half of everything that you own [MTY], I will not go with you, and I will not eat or drink anything with you here,
Ug ang tawo sa Dios miingon sa hari: Kong ikaw mohatag kanako sa katunga sa imong balay, ako dili mouban kanimo, ni mokaon ako sa tinapay, ni moinum sa tubig niining dapita;
9 because Yahweh commanded me not to eat or drink anything here. He also commanded me not to return home on the road on which I came here.”
Ingon nga kini maoy gisugo kanako pinaagi sa pulong ni Jehova, nga nagaingon: Dili magkaon ka sa tinapay, ni mag-inum sa tubig, ni mobalik ka sa dalan nga imong gigikanan.
10 So he started to return home, but he did not go on the road on which he came to Bethel. He went on a different road.
Busa siya misimang sa laing dalan wala moagi sa dalan nga iyang giagian ngadto sa Beth-el.
11 At that time there was an old man living in Bethel who was a prophet. His sons came and told him what the prophet [from Judah] had done there on that day, and they also told him what the prophet had said to the king.
Karon may nagpuyo nga usa ka tigulang manalagna didto sa Beth-el; ug usa sa iyang mga anak nga lalake miadto ug gisuginlan siya sa tanang mga buhat sa tawo sa Dios nga nahimo niadtong adlawa sa Beth-el: ang mga pulong nga iyang gipamulong sa hari, kini usab gisugilon nila sa ilang amahan.
12 Their father said, “On which road did he go?” So his sons showed him the road on which the prophet from Judah had gone [when he left Bethel].
Ug ang ilang amahan miingon kanila: Unsang dalana ang iyang giagian? Karon ang iyang mga anak nakakita sa dalan nga giagian sa tawo sa Dios, nga miabut gikan sa Juda.
13 Then he said to his sons, “Put a saddle on my donkey.” So they did that, and he got on the donkey.
Ug siya miingon sa iyang anak nga lalake: Montorahi ang asno alang kanako. Mao nga ilang gimontorahan ang asno alang kaniya; ug siya mikabayo.
14 He went along the road to (find/catch up with) the prophet from Judah. He found him sitting under an oak tree. He said to him, “Are you the prophet who came from Judah?” He replied, “Yes, I am.”
Ug siya minunot sa tawo sa Dios ug hikit-an siya nga nagalingkod sa ilalum sa encina; ug siya miingon kaniya: Ikaw ba ang tawo sa Dios nga mianhi gikan sa Juda? Ug siya miingon: Ako man.
15 The old prophet said to him, “Come home with me and eat some food.”
Unya siya miingon kaniya: Kumuyog ka, kanako, ug kumaon sa tinapay.
16 He replied, “No, I am not allowed to go with you into your house, or to eat or drink anything with you,
Ug siya miingon: Dili mahimo nga ako mobalik uban kanimo, ni mokuyog kanimo; dili ako mokaon sa tinapay, ni moinum sa tubig uban kanimo dinhi niining dapita.
17 because Yahweh told me, ‘Do not eat or drink anything here, and do not return home on the road on which you came.’”
Kay gipamulong kanako pinaagi sa pulong ni Jehova: Dili ka magkaon ug tinapay, ni mag-inum ug tubig didto, ni magbalik pag-usab sa dalan nga imong giagian.
18 Then the old prophet said to him, “I also am a prophet, like you are. Yahweh sent an angel to tell me that I should take you home with me and give you some food and drink.” But the old man was lying [when he said that].
Ug siya miingon kaniya: Ako usab usa man ka manalagna ingon kanimo; ug usa ka manolonda namulong kanako sa pulong ni Jehova, nga nagaingon: Dad-a siya pagbalik uban kanimo ngadto sa imong balay, aron siya makakaon sa tinapay ug makainum sa tubig. Apan siya nagbakak kaniya.
19 But because of what the old prophet said, the prophet from Judah returned with him to his home and ate some food and drank some water with him.
Busa siya mibalik uban kaniya, ug mikaon ug tinapay diha sa iyang balay, ug miinum ug tubig.
20 While they were sitting at the table, Yahweh spoke to the old man.
Ug nahitabo sa nanagpauraray sila sa lamesa, nga ang pulong ni Jehova midangat sa manalagna nga midala kaniya pagbalik;
21 Then he cried out to the prophet from Judah, “This is what Yahweh says: ‘You have disobeyed him, and you have not done what he commanded you to do.
Ug siya misinggit ngadto sa tawo sa Dios nga miabut gikan sa Juda, nga nagaingon: Kini mao ang gipamulong ni Jehova: Ingon nga ikaw nagmasukihon sa baba ni Jehova, ug wala magbantay sa sugo nga gisugo ni Jehova nga imong Dios kanimo,
22 Instead, you have come back here and had things to eat and drink in a place where he commanded you not to do that. As a result, you will be killed, and your body will not be buried in the grave where your ancestors are buried.’”
Kondili mibalik, ug mikaon sa tinapay ug nakainum ug tubig diha sa dapit nga iyang gihisgutan kanimo: Dili ka magkaon ug tinapay ni mag-inum ug tubig; ang imong lawas dili makasulod sa lubnganan sa imong mga amahan.
23 When they had finished eating, the old man put a saddle on the donkey for the prophet from Judah, [and the prophet from Judah left].
Ug nahitabo, sa tapus siya makakaon sa tinapay, ug sa tapus siya makainum sa tubig, nga iyang gimontorahan ang asno alang kaniya, kong asoyon, alang sa manalagna nga gidala niya pagbalik:
24 But as he was going, a lion met him and killed him. The prophet’s corpse was lying on the road, and the donkey was standing beside it, and the lion was also standing beside the corpse.
Ug sa nakalakaw siya, dihay usa ka leon nga mitagbo kaniya sa dalan, ug gipatay siya: ug ang iyang lawas nahasalibay sa dalan, ug ang asno nagtindog tupad niini; ang leon usab nagtindog tupad sa lawas.
25 Some men passed by and were surprised to see the corpse on the road and the lion standing next to the corpse. So they went into Bethel and reported what they had seen.
Ug, ania karon, ang mga tawo nanagpangagi, ug nanagpakakita sa lawas nga nahasalibay sa dalan, ug sa leon nga nagtindog tupad sa lawas; ug sila nangadto ug mingsugilon niini didto sa ciudad diin ang tigulang nga manalagna nagpuyo.
26 When the old man who had brought the prophet from Judah to his home heard about it, he said, “That is the prophet who disobeyed what Yahweh told him to do! That is why Yahweh allowed the lion to attack him and kill him. That is what Yahweh said would happen!”
Ug sa pagkadungog sa manalagna nga midala kaniya pagbalik gikan sa dalan, siya miingon: Kini mao ang tawo sa Dios, nga nagmasukihon sa baba ni Jehova; busa si Jehova mitugyan kaniya ngadto sa leon, nga maoy nagwatas-watas kaniya, ug mipatay kaniya, sumala sa pulong ni Jehova, nga iyang gipamulong kaniya.
27 Then he said to his sons, “Put a saddle on my donkey.” So they did that.
Ug siya misulti sa iyang mga anak nga lalake, nga nagaingon: Imontora ako sa asno. Ug kini ilang gimontorahan.
28 Then he rode on the donkey and found the prophet’s corpse on the road, and his donkey and the lion were still standing there alongside the corpse. But the lion had not eaten any of the flesh of the prophet and had not attacked the donkey.
Ug miadto siya ug iyang nakita ang lawas nga nahasalibay sa dalan, ug ang asno ug ang leon nga nagatindog tupad sa lawas: ang leon wala kumaon sa lawas, ni magwatas-watas sa asno.
29 The old man picked up the corpse of the prophet and put it on his donkey and brought it back to Bethel, in order to mourn for him and to bury his corpse.
Ug ang manalagna mikuha sa lawas sa tawo sa Dios, ug gitungtong sa ibabaw sa asno, ug gidala kini pagbalik; ug miadto siya sa ciudad sa daang manalagna, aron pagbalata, ug paglubong kaniya.
30 He buried the prophet’s corpse in the grave where other people in his family [had been buried]. Then he and his sons mourned for him, saying, “[We are very sorry], my brother!”
Ug iyang gibutang ang iyang lawas sa iyang kaugalingong lubnganan; ug sila nanagbalata tungod kaniya, nga nanag-ingon: Intawon, ang akong igsoon nga lalake!
31 After they had buried him, the old man said to his sons, “When I die, bury my corpse in the grave where we buried the prophet from Judah. Lay my corpse next to his corpse.
Ug nahitabo sa tapus siya ilubong nila, nga siya namulong sa iyang mga anak nga lalake, nga nagaingon: Kong ako mamatay, nan ilubong ako sa lubnganan diin ang tawo sa Dios ilubong; ibutang ang akong mga bukog tupad sa iyang mga bukog.
32 [And do not forget what he said, because] the things that Yahweh told him to say about the altar in Bethel, and about the shrines on the hills in the towns in Samaria, will surely happen.”
Kay ang pulong nga iyang gisinggit tungod sa pulong ni Jehova sa atubangan sa halaran sa Beth-el, ug batok sa tanang mga balay sa mga hatag-as nga dapit nga anaa sa mga ciudad sa Samaria, sa walay duhaduha mahanabo gayud.
33 But King Jeroboam still did not turn away from continuing to do evil things. Instead, he appointed more priests [who were not descended from Levi]. Anyone who wanted to be a priest, he appointed to be a priest, in order that he could offer sacrifices on the hills.
Sa tapus niini si Jeroboam wala mobiya gikan sa iyang dautang dalan, kondili gikan sa katawohan naghimo pag-usab ug mga sacerdote sa mga hatag-as nga dapit; bisan kinsa nga naninguha, iyang gibalaan siya, aron may mga sacerdote sa mga hatag-as nga dapit.
34 Because he committed that sin, [a few years later] God got rid of most of Jeroboam’s descendants and did not allow them to become kings of Israel.
Ug kining butanga nahimong sala sa balay ni Jeroboam, bisan sa pagputol niini, ug sa paglaglag niini gikan sa nawong sa yuta.
