Mark 7
1 Now the Pharisees and some of the scribes who had come from Jerusalem were gathered around Jesus.
Tedy się zgromadzili do niego Faryzeuszowie, i niektórzy z nauczonych w Piśmie, którzy byli przyszli z Jeruzalemu;
2 When they saw some of his disciples eating bread with hands that were defiled (that is, unwashed), they criticized them.
A ujrzawszy niektóre z uczniów jego, że pospolitemi rękoma, (to jest, nieumytemi) jedli chleb, ganili to.
3 (For none of the Pharisees or Jews eat unless they wash their hands properly, holding to the tradition of the elders.
Albowiem Faryzeuszowie i wszyscy Żydzi nie jedzą, jeźliby pilnie rąk nie umyli, trzymając ustawę starszych.
4 And when they come from the marketplace, they do not eat unless they have washed. There are also many other traditions they observe, such as the washing of cups, pots, copper vessels, and dining couches.)
I z rynku przyszedłszy, jeźliby się nie umyli, nie jedzą; i innych rzeczy wiele jest, które przyjęli ku trzymaniu, jako umywanie kubków, konewek, i miednic, i stołów.
5 Now the Pharisees and the scribes asked Jesus, “Why do yoʋr disciples not walk according to the tradition of the elders, but eat bread with unwashed hands?”
Potem go pytali Faryzeuszowie i nauczeni w Piśmie: Przecz uczniowie twoi nie chodzą według podania starszych, ale nieumytemi rękoma chleb jedzą?
6 He answered them, “Isaiah prophesied rightly about you hypocrites, as it is written, ‘This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
Tedy on odpowiadając, rzekł im: Dobrze Izajasz o was obłudnikach prorokował, jako napisano: Lud ten czci mię wargami, ale serce ich daleko jest ode mnie.
7 They worship me in vain, teaching as doctrines the commandments of men.’
Lecz próżno mię czczą nauczając nauk i ustaw ludzkich.
8 For you have neglected the commandment of God and are holding to the tradition of men, such as various washings of pots and cups. And you do many other similar things such as these.”
Albowiem wy opuściwszy przykazania Boże, trzymacie ustawy ludzkie, umywanie konewek i kubków, i wiele innych takich tym podobnych rzeczy czynicie.
9 Then he said to them, “You have a fine way of setting aside the commandment of God so that you may keep your tradition!
Mówił im też: Wy czysto znosicie przykazania Boże, abyście ustawy wasze zachowali.
10 For Moses said, ‘Honor yoʋr father and yoʋr mother,’ and, ‘Whoever speaks evil of his father or mother must surely die.’
Bo Mojżesz rzekł: Czcij ojca twego i matkę twoję; a kto złorzeczy ojcu albo matce, niech śmiercią umrze.
11 But you teach that it is acceptable for a man to say to his father or mother, ‘Whatever benefit yoʋ might have received from me is Corban’” (that is, a gift devoted to God).
Ale wy mówicie: Jeźliby człowiek rzekł ojcu albo matce: Korban, (co jest dar), którykolwiek będzie ode mnie, tobie pożyteczny będzie, bez winy będzie;
12 “In this way you no longer permit him to do anything for his father or his mother,
I nie dopuścicie mu nic więcej czynić ojcu swemu albo matce swojej,
13 thus nullifying the word of God by your tradition that you have handed down. And you do many similar things such as these.”
Wniwecz obracając słowo Boże ustawą waszą, którąście ustawili; i wiele innych rzeczy tym podobnych czynicie.
14 Then Jesus called over the entire crowd and said to them, “Listen to me, all of you, and understand:
A zwoławszy wszystkiego ludu, mówił im: Słuchajcie mię wszyscy, a zrozumiejcie!
15 There is nothing outside of a person that can defile him by going into him, but the things that come out of a person are what defile him.
Nie masz nic z rzeczy zewnętrznych, które wchodzą w człowieka, co by go mogło pokalać; ale to, co pochodzi z niego, to jest, co pokala człowieka.
16 If anyone has ears to hear, let him hear.”
Jeźli kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha!
17 After Jesus had left the crowd and gone into a house, his disciples asked him about the parable.
A gdy wszedł w dom od onego ludu, pytali go uczniowie jego o to podobieństwo.
18 He said to them, “So are you also without understanding? Do you not understand that whatever goes into a person from the outside cannot defile him?
Tedy im rzekł: Także i wy bezrozumni jesteście? Azaż nie rozumiecie, iż wszystko, co zewnątrz wchodzi w człowieka, nie może go pokalać?
19 For it does not go into his heart but into his stomach; then it goes out into the latrine, thus purifying all foods.”
Albowiem nie wchodzi w serce jego, ale w brzuch, i do wychodu wychodzi, czyszcząc wszystkie pokarmy.
20 He also said, “It is what comes out of a person that defiles a person.
I powiedział, że co pochodzi z człowieka, to pokala człowieka.
21 For from within, from the hearts of men, come evil thoughts, adultery, fornication, murder,
Bo z wnętrzności serca ludzkiego pochodzą złe myśli, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, mężobójstwa,
22 theft, covetousness, wickedness, deceit, sensuality, envy, slander, pride, and foolishness.
Kradzieże, łakomstwa, złości, zdrada, niewstyd, oko złe, bluźnierstwo, pycha, głupstwo.
23 All these evil things come from within and defile a person.”
Wszystkie te złe rzeczy pochodzą z wnętrzności, i pokalają człowieka.
24 Then Jesus rose from there and went away to the region of Tyre and Sidon. He went into a house and did not want anyone to know it, yet he could not escape notice.
A stamtąd wstawszy, poszedł na granice Tyru i Sydonu, a wszedłszy w dom, nie chciał, aby kto wiedział; lecz się utaić nie mógł.
25 For a woman whose little daughter had an unclean spirit heard about him and came and fell at his feet.
Albowiem usłyszawszy o nim niewiasta, której córeczka miała ducha nieczystego, przyszła i przypadła do nóg jego,
26 (This woman was a Greek, a Syrophoenician by birth.) She asked Jesus to cast the demon out of her daughter.
(A ta niewiasta była Grecka, rodem z Syrofenicyi) i prosiła go, aby dyjabła wygnał z córki jej.
27 But Jesus said to her, “Let the children first be filled, for it is not good to take the children's bread and throw it to the dogs.”
Ale jej Jezus rzekł: Niech się pierwej dzieci nasycą; boć nie jest dobra, brać chleb dzieciom i miotać szczeniętom.
28 She answered him, “Yes, Lord, yet even the dogs under the table eat the children's crumbs.”
A ona odpowiedziała i rzekła mu: Tak jest, Panie! Wszakże i szczenięta jadają pod stołem z odrobin dziecinnych.
29 Then he said to her, “Because of this reply, yoʋ may go; the demon has come out of yoʋr daughter.”
I rzekł do niej: Dla tej mowy idź, wyszedł dyjabeł z córki twojej.
30 And when she went to her house, she found the demon gone and her daughter lying in bed.
A gdy ona odeszła do domu swego, znalazła iż dyjabeł wyszedł, a córka leżała na łożu.
31 Then Jesus came back from the region of Tyre and Sidon and went to the Sea of Galilee, within the region of the Decapolis.
A wyszedłszy zaś z granic Tyrskich i Sydońskich, przyszedł nad morze Galilejskie, pośrodkiem granic dziesięciu miast.
32 Some people brought to him a deaf man who had a speech impediment, and they begged him to lay his hand on the man.
I przywiedli mu głuchego i z ciężkością mówiącego, a prosili go, aby na niego rękę włożył.
33 So Jesus took him aside privately, away from the crowd. Then he put his fingers into the man's ears, spit, and touched the man's tongue.
A wziąwszy go Pan od ludu osobno, włożył palce swoje w uszy jego, a plunąwszy dotknął się języka jego;
34 And looking up to heaven, he sighed and said to him, “Ephphatha” (that is, “Be opened”).
A wejrzawszy w niebo, westchnął i rzekł do niego: Efata! to jest, otwórz się.
35 Immediately the man's ears were opened, the impediment of his tongue was removed, and he began speaking clearly.
I wnet się otworzyły uszy jego, i rozwiązała się związka języka jego, i wymawiał dobrze.
36 Then Jesus ordered them not to tell anyone. But as much as he ordered them not to do so, they proclaimed it all the more.
Tedy im zakazał, aby tego nikomu nie powiadali.
37 And they were completely astonished, saying, “He has done all things well. He even makes the deaf hear and the mute speak.”
Ale czem on im bardziej zakazywał, tem oni to bardziej rozgłaszali, i nader się bardzo zdumiewali, mówiąc: Dobrze wszystko uczynił; bo czyni, iż głusi słyszą i niemi mówią.
