Matthew 15
1 Then came to Jesus Pharisees and Scribes that were from Jerusalem, and said:
Այն ժամանակ Յիսուսին մօտեցան փարիսեցիներ ու օրէնսգէտներ, որոնք Երուսաղէմից էին, եւ ասացին.
2 Why do thy disciples transgress the tradition of the elders, and wash not their hands when they eat bread?
«Ինչո՞ւ քո աշակերտները նախնիների աւանդութիւնը զանց են անում, քանի որ, երբ հաց են ուտում, ձեռքները չեն լուանում»:
3 Jesus replied and said to them: Why do ye also transgress the commandment of God, on account of your tradition?
Նա պատասխան տուեց եւ ասաց նրանց. «Իսկ դուք ինչո՞ւ զանց էք անում Աստծու պատուիրանը՝ ձեր աւանդութեան պատճառով.
4 For God hath said: Honor thy father, and thy mother; and he that revileth his father or his mother, shall be put to death.
քանի որ Աստուած ասաց. «Մեծարի՛ր քո հօրը եւ մօրը».
5 But ye say: Whosoever shall say to a father or to a mother, Be that my offering, by which ye get profit from me: then he must not honor his father or his mother.
եւ ով վատաբանում է հօրը կամ մօրը, մահուամբ պիտի պատժուի:
6 And thus ye make void the word of God, for the sake of your tradition.
Իսկ դուք ասում էք. ով իր հօրը կամ մօրը ասի, թէ՝ այն, ինչ ինձնից օգտուելու ես, Աստծուն ընծայ է, այլեւս չի մեծարի իր հօրը կամ իր մօրը. ուրեմն՝ Աստծու խօսքը արհամարհում էք ձեր աւանդութեան պատճառով:
7 Ye hypocrites, well did the prophet Isaiah prophesy of you, and say:
Կեղծաւորնե՛ր, Եսային լաւ է մարգարէացել ձեր վրայ եւ ասել.
8 This people honoreth me with the lips, but their heart is far from me.
«Այս ժողովուրդը շրթունքներով է ինձ մեծարում, բայց իրենց սիրտը հեռացած բաժանուած է ինձնից.
9 And in vain they pay me homage, while they teach doctrines that are the precepts of men.
զուր են ինձ պաշտում. մարդկանց կողմից պատուիրուած վարդապետութիւններ են ուսուցանում»:
10 And he called the multitudes, and said to them, Hear and understand.
Եւ Յիսուս իր մօտ կանչելով ժողովրդին՝ ասաց. «Լսեցէ՛ք եւ իմացէ՛ք.
11 Not that which entereth the mouth, defileth a man; but that which proceedeth from the mouth, that defileth a man.
ոչ թէ՝ ինչ որ բերանով է մտնում, ա՛յն է պղծում մարդուն, այլ ինչ որ ելնում է բերանից՝ ա՛յն է պղծում մարդուն»:
12 Then came his disciples, and said to him: Knowest thou, that the Pharisees were offended when they heard that speech?
Այն ժամանակ նրա աշակերտները մօտեցան եւ ասացին նրան. «Գիտե՞ս, որ փարիսեցիները, երբ այդ խօսքը լսեցին, գայթակղուեցին»:
13 And he replied, and said to them: Every plant, which my Father who is in heaven hath not planted, shall be eradicated.
Նա պատասխանեց նրանց եւ ասաց. «Ամէն տունկ, որ իմ երկնաւոր Հայրը չի տնկել, արմատախիլ պիտի արուի:
14 Let them alone: they are blind leaders of the blind. And if a blind man leadeth one blind, they will both fall into the ditch.
Թողէ՛ք նրանց. կոյրեր են, կոյրերի առաջնորդ. երբ կոյրն է առաջնորդում կոյրին, սխալւում է, եւ երկուսն էլ փոսն են ընկնում»:
15 And Simon Cephas answered and said to him: My Lord, explain to us this similitude.
Պետրոսը պատասխան տուեց նրան եւ ասաց. «Այս առակը բացատրի՛ր մեզ»:
16 And he said to them: Are ye also, up to this time, without understanding?
Յիսուս ասաց. «Դեռեւս դո՞ւք էլ անհասկացող էք.
17 Know ye not, that whatever entereth the mouth, passeth into the belly, and from there is ejected by purgation?
չէ՞ք իմանում, թէ ամէն ինչ, որ բերան է մտնում, որովայն է գնում եւ դուրս է ելնում:
18 But that which proceedeth from the mouth, cometh from the heart: and that is what defileth a man.
Իսկ ինչ ելնում է բերանից, սրտից է գալիս, եւ ա՛յն է մարդուն պղծում,
19 For, from the heart proceed evil thoughts, adultery, murder, whoredom, theft, false testimony, reviling.
քանի որ սրտից է, որ ելնում են չար խորհուրդներ, սպանութիւններ, շնութիւններ, պոռնկութիւններ, գողութիւններ, սուտ վկայութիւններ, հայհոյանքներ:
20 These are the things that defile a man. But if a man eat while his hands are unwashed, he is not defiled.
Այս բոլորն են, որ պղծում են մարդուն. իսկ անլուայ ձեռքերով ուտելը մարդուն չի պղծում»:
21 And Jesus departed from there, and went to the confines of Tyre and Sidon.
Յիսուս այդտեղից ելնելով՝ գնաց Տիւրոսի եւ Սիդոնի կողմերը:
22 And lo, a woman, a Canaanitess from those confines, came forth, calling out and saying: Compassionate me, my Lord, thou son of David: my daughter is grievously distressed by a demon.
Եւ ահա, այդ շրջաններից եկած քանանացի մի կին աղաղակում էր ու ասում. «Ողորմի՛ր ինձ, Տէ՛ր, Դաւթի՛ Որդի, աղջիկս չարաչար դիւահարւում է»:
23 But he answered her not a word. And his disciples came and requested of him, and said: Send her away, for she crieth after us.
Բայց նա նրան պատասխան չտուեց, եւ նրա աշակերտները մօտենալով՝ աղաչում էին նրան ու ասում. «Արձակի՛ր նրան, որովհետեւ մեր յետեւից աղաղակում է»:
24 But he answered and said to them: I am not sent, except to the sheep that have strayed from the house of Israel.
Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Այլ տեղ չեմ ուղարկուած, եթէ ոչ Իսրայէլի տան կորուսեալ ոչխարների մօտ»:
25 And she came, and worshipped him, and said: Help me, my Lord.
Իսկ կինը մօտենալով՝ երկրպագում էր նրան ու ասում. «Տէ՛ր, օգնի՛ր ինձ»:
26 Jesus said to her: It is not proper, to take the bread of the children and throw it to the dogs.
Նա պատասխանեց նրան եւ ասաց. «Լաւ չէ մանուկների հացն առնել ու շներին գցել»:
27 And she said: Even so, my Lord; yet the dogs eat of the fragments that fall from the tables of their masters, and live.
Եւ նա ասաց. «Այո՛, Տէ՛ր, որովհետեւ շներն էլ կերակրւում են իրենց տիրոջ սեղանից ընկած փշրանքներով»:
28 Then Jesus said to her: O woman, great is thy faith: be it to thee, as thou desirest. And her daughter was cured from that hour.
Այն ժամանակ նրան պատասխանեց եւ ասաց. «Ո՛վ կին, մեծ է քո հաւատը, թող քեզ լինի՝ ինչպէս որ կամենում ես»: Եւ նրա դուստրը նոյն ժամին բժշկուեց:
29 And Jesus departed from there, and came to the side of the sea of Galilee: and he ascended a mountain, and sat there.
Եւ Յիսուս մեկնելով այդտեղից՝ եկաւ Գալիլիայի ծովեզերքը եւ, լեռը բարձրանալով, նստեց այնտեղ:
30 And great multitudes came to him; and with them were the lame, and the blind, and the dumb, and the maimed, and many others: and they laid them at the feet of Jesus, and he healed them.
Նրան մօտեցաւ բազում ժողովուրդ. նրանց մէջ կային կաղեր, կոյրեր, համրեր, հաշմուածներ եւ ուրիշ շատեր: Սրանց բերին գցեցին նրա ոտքերի առջեւ, եւ նա նրանց բժշկեց.
31 So that the multitudes were amazed, when they saw the dumb speaking, and the maimed made whole, and the lame walking, and the blind seeing: and they praised the God of Israel.
այնպէս որ, ժողովուրդը զարմանում էր՝ տեսնելով, որ համրերը խօսում են, կաղերը՝ քայլում, հաշմանդամները՝ բժշկւում, կոյրերը՝ տեսնում. եւ փառք էին տալիս Իսրայէլի Աստծուն:
32 Then Jesus called his disciples, and said to them: I pity this multitude; for lo, these three days they have continued with me, and they have nothing to eat: and I am unwilling to send them away fasting, lest they faint by the way.
Եւ Յիսուս իր մօտ կանչելով աշակերտներին՝ ասաց. «Խղճում եմ այս ժողովրդին, որովհետեւ ահա երեք օր է, որ ինձ մօտ են եւ բան չունեն, որ ուտեն. եւ նրանց չեմ կամենում սոված արձակել. գուցէ ճանապարհին ուժասպառ լինեն»:
33 His disciples say to him: Whence can we get bread in the wilderness, to satisfy all this multitude?
Աշակերտները նրան ասացին. «Իսկ այժմ, այս ամայութեան մէջ որտեղի՞ց է մեզ այնչափ հաց՝ այսքան ժողովուրդ կշտացնելու համար»:
34 Jesus said to them, How many loaves have ye? They said to him, Seven, and a few little fishes.
Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Քանի՞ նկանակ ունէք»: Եւ նրանք ասացին՝ եօթը, եւ մի քանի ձուկ:
35 And he commanded the multitudes to recline on the ground.
Եւ նա հրամայեց ժողովրդին, որ նստեն գետնի վրայ:
36 And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and brake, and gave to his disciples; and the disciples gave to the multitudes.
Եւ վերցնելով եօթը նկանակն ու ձկները՝ գոհութիւն յայտնեց Աստծուն եւ կտրեց ու տուեց աշակերտներին, եւ նրանք էլ՝ ժողովրդին:
37 And they all ate, and were satisfied. And they took up the remains of fragments, seven full baskets.
Բոլորը կերան ու յագեցան. եւ եօթը լիքը զամբիւղ կտորտանքների մնացորդներ վերցրին:
38 And they that had eaten were four thousand men, besides women and children.
Եւ նրանք, որ կերան, մօտ չորս հազար հոգի էին՝ չհաշուած կանանց ու երեխաներին:
39 And when he had sent away the multitudes, he took ship, and came to the coasts of Magdala.
Երբ նա ժողովրդի բազմութիւնը արձակեց, նաւակ բարձրացաւ ու եկաւ Մագդաղիայի սահմանները:
