Romans 11
1 BUT I say, Hath Aloha put away his people? Not so. For I also am of Israel, of the seed of Abraham, of the tribe of Benyamen.
| لێرەدا دەپرسم: ئایا خودا گەلەکەی خۆی ڕەتکردەوە؟ نەخێر! منیش ئیسرائیلیم، لە نەوەی ئیبراهیم لە هۆزی بنیامین. |
2 Aloha hath not put away his people whom from before he knew. Or know you not what he saith in the scripture concerning Elia,
| خودا گەلەکەی خۆی کە پێشتر ناسیویەتی ڕەتی نەکردەوە. ئایا نازانن نووسراوە پیرۆزەکە لەبارەی ئەلیاس چی دەفەرموێ؟ چۆن لەلای خودا لە دژی ئیسرائیل دەپاڕێتەوە: |
3 when he cried unto Aloha against Israel, saying, My Lord, thy prophets have they killed, and thy altars overthrown, and I alone am left, and they seek my soul?
| [ئەی یەزدان، پێغەمبەرەکانی تۆیان کوشتووە، قوربانگاکانی تۆیان وێران کردووە. من بە تەنها ماومەتەوە، ئەوانیش بەدوامدا دەگەڕێن هەتا بمکوژن.] |
4 And it was said to him by revelation, Behold, I have left to myself seven thousand men, who upon their knees have not kneeled nor worshipped Baal.
| بەڵام خودا چۆن وەڵامی دایەوە؟ [حەوت هەزار پیاوم بۆ خۆم هێشتووەتەوە، ئەوانەی چۆکیان بۆ بەعل نەچەماندووەتەوە.] |
5 So also, at this time, a residue is left by the election of grace.
| لەم سەردەمەی ئێستاش، پاشماوەیەک هەیە بە نیعمەت هەڵبژێردراون. |
6 But if by grace, it is not of works; otherwise grace is not grace. But if by works, it is not of grace; otherwise work is not work.
| بەڵام ئەگەر بە نیعمەت بێت، ئیتر بە کردار نییە. ئەگینا ئیتر نیعمەت نیعمەت نییە. |
7 What then, That which Israel sought he hath not found; but the election hath found: but the rest of them are blinded in their hearts.
| کەواتە چی؟ ئەوەی ئیسرائیل هەوڵی بۆ دەدا دەستی نەکەوت، بەڵکو هەڵبژێردراوان دەستیان کەوت، ئەوانی دیکەش دڵڕەق بوون، |
8 As it is written, Aloha hath given them the spirit of trouble, And eyes that see not, and ears that hear not, until the present day.
| وەک نووسراوە: [خودا ڕۆحی خەوی قووڵی داونەتێ، چاوی داونەتێ پێی نەبینن و گوێی داونەتێ پێی نەبیستن، تاکو ئەمڕۆش.] |
9 And David again saith, Let their table become a snare before them, And their reward be for a stumbling-block:
| داودیش دەڵێت: [با خوانەکەیان ببێتە داو و تەڵە، کۆسپ و سزا بۆیان. |
10 Let their eyes be darkened, that they may not see, And their back at all times be bowed;
| با بەرچاویان تاریک بێت تاکو نەبینن، هەمیشە پشتیان چەماوە بێت.] |
11 But I say, Have they stumbled so as to fall? Not so: but, by their stumbling was salvation to the Gentiles, unto their zeal.
| دیسان دەپرسم: ئایا جولەکەکان ساتمەیان کرد تاکو بکەون و هەڵنەستنەوە؟ حاشا! بەڵکو بە گوناهی ئەوان ڕزگاری بۆ نەتەوەکان هاتە کایەوە، تاکو ببێتە مایەی وروژاندنی ئیرەیی گەلی ئیسرائیل. |
12 And if their stumbling were wealth to the world, and their condemnation wealth to the Gentiles, how much then will their fulness be?
| جا ئەگەر گوناهی ئەوان دەوڵەمەندی بێت بۆ جیهان و دۆڕاندنیان دەوڵەمەندی بێت بۆ نەتەوەکان، ئاخۆ دەبێت گەڕانەوەیان بە تەواوەتی چ دەوڵەمەندییەک لەگەڵ خۆی بهێنێت؟ |
13 To you, Gentiles, I speak, I, who am apostle of the Gentiles, in my ministry I glory,
| ئەی نەتەوەکان، قسەتان بۆ دەکەم: شانازی بە خزمەتەکەمەوە دەکەم، چونکە نێردراوم بۆ نەتەوەکان، |
14 if I may provoke my fleshly kindred, and save some of them.
| تاکو ئیرەیی هاوڕەچەڵەکەکانم بجوڵێنم و هەندێکیان ڕزگار بکەم، |
15 For if their rejection was the reconciliation of the world, what (will) their conversion (be) but life from the dead?
| چونکە ئەگەر ڕەتکردنەوەیان ئاشتبوونەوەی جیهان بێت، ئەی پەسەندکردنیان چی دەبێت، ئەگەر ژیانەوەی مردووان نەبێت؟ |
16 For if the first-fruits be holy, (so) also (will be) the mass; and if the root be holy, (so) also the branches.
| ئەگەر یەکەمین بەرهەمی هەویرەکە کە پێشکەش کرابێت پیرۆزە، ئەوا هەموو هەویرەکەش پیرۆزە. ئەگەر ڕەگەکە پیرۆز بێت، ئەوا لقەکانیش. |
17 And if the branches were cut off, and thou who art a wild olive art engrafted in their place, and hast a participation of the root and fatness of the olive,
| بەڵام ئەگەر هەندێک لق بڕانەوە، تۆش لە دارەکە موتوربە کرایت کە زەیتوونێکی کێویت و بەمە لە ڕەگ و شیری زەیتوونەکە بەشدار بوویت، |
18 boast not against the branches: but if thou boast, thou bearest not the root, but the root beareth thee.
| شانازی بەسەر لقەکانەوە مەکە. ئەگەر شانازی دەکەیت، بزانە کە تۆ ڕەگەکە هەڵناگریت، بەڵکو ئەوە هەڵتدەگرێت. |
19 And perhaps thou wilt say, The branches were cut off, and I in their place am engrafted:
| ئیتر دەڵێی: «لقەکان بڕانەوە تاکو من موتوربە بکرێم.» |
20 Well, they on account of unbelief were cut off, and thou by faith standest: be not exalted in thy mind, but fear.
| ڕاستە. ئەوان لەبەر بێباوەڕی بڕانەوە، تۆش بە باوەڕ جێگیر بوویت. لەخۆبایی مەبە، بەڵکو بترسە، |
21 If Aloha spared not them who were branches by nature, (take heed) lest he spare not thee.
| چونکە ئەگەر خودا بەزەیی بە لقە سروشتییەکاندا نەیەتەوە، ئەوا بەزەیی بە تۆشدا نایەتەوە. |
22 Behold, then, the goodness and the severity of Aloha: towards them who fell, severity; but towards thee, goodness, if thou continue in his goodness; if not, thou also wilt be cut off.
| لەبەر ئەوە نەرمونیانی و توندی خودا لەبەرچاو بگرە: توندی بۆ ئەوانەیە کە کەوتن، بەڵام نەرمونیانی بۆ تۆیە ئەگەر لە نەرمونیانییەکەی جێگیر بیت، ئەگینا تۆش دەبڕدرێیتەوە. |
23 And they, if they continue not in their want of faith, they also shall be engrafted; for Aloha is able again to engraft them.
| ئەوانیش ئەگەر لە بێباوەڕی جێگیر نەبن موتوربە دەکرێنەوە، چونکە خودا دەتوانێت موتوربەیان بکاتەوە. |
24 For if thou who art of the wild olive which is thy nature, wast cut off, and, which was not thy nature, art engrafted into the good olive, how much more they, if they are engrafted into the olive of their nature?
| ئەگەر تۆ بەگوێرەی سروشت لە دار زەیتوونێکی کێوی بڕابیتەوە و بە پێچەوانەی سروشت لە دار زەیتوونێکی چاک موتوربە کرایت، ئاخۆ چەند زیاتر ئەوانەی بەگوێرەی سروشت لە دار زەیتوونەکەی خۆیان موتوربە دەکرێن. |
25 But I would have you know, my brethren, this mystery, that you may not be wise in your own mind, -that blindness of heart for a little space is unto Israel until the fulness of the Gentiles be brought in:
| ئەی خوشک و برایان، نامەوێت ئەم نهێنییە نەزانن، نەوەک خۆتان بە دانا بزانن: کەللەڕەقی بەشێک لە ئیسرائیلی گرتەوە هەتا تەواوی نەتەوەکان بێنە ناوەوە. |
26 and then all Israel shall be saved. As it is written, The Redeemer shall come from Sion, And turn iniquity from Jakub;
| بەم شێوەیە هەموو ئیسرائیل ڕزگاری دەبێت، وەک نووسراوە: [ڕزگارکەر لە سییۆنەوە دێت، خوانەناسی لە یاقوب دووردەخاتەوە. |
27 And then shall be to them my covenant, When I have forgiven them their sins.
| ئەمەش پەیمانی منە لەگەڵ ئەوان کاتێک گوناهەکانیان دادەماڵم.] |
28 But, in (regard of) the gospel, they are enemies on your account; and, in the election, they are beloved on account of the fathers.
| بەگوێرەی پەیامی ئینجیل لە پێناوی ئێوەدا دوژمنن، بەڵام بەگوێرەی هەڵبژاردن لە پێناوی باوکاندا خۆشەویستن، |
29 For Aloha turneth not in his gift and in his vocation.
| چونکە بەخشینەکانی خودا و بانگکردنەکەی بێ پەشیمانییە. |
30 For as you also were not obedient unto Aloha at the first, and now have received mercy through their disobedience;
| هەروەک چۆن ئێوە پێشتر گوێڕایەڵی خودا نەبوون، بەڵام ئێستا بەهۆی گوێڕایەڵ نەبوونی ئەوان ئێوە بەر بەزەیی کەوتن، |
31 so also these are now disobedient for the mercy that is upon you, that upon them also might be mercy.
| ئەوانیش ئێستا گوێڕایەڵ نین، تاکو بەو بەزەییەی بۆ ئێوە بوو ئەوانیش بەر بەزەیی بکەون. |
32 For Aloha hath included them all in disobedience, that upon all he might show mercy. (eleēsē g1653)
| خودا هەمووانی لە گوێڕایەڵنەبووندا بەندکرد، تاکو بەزەیی بە هەموواندا بێتەوە. (eleēsē g1653) |
33 O the depth of the riches of the wisdom and knowledge of Aloha, whose judgments man searcheth not, and whose ways are inscrutable!
| ئای لە قووڵی دەوڵەمەندی و دانایی و زانیاری خودا! حوکمەکانی لە سەرووی تێگەیشتنەوەیە و ڕێگاکانی لە سەرووی وردبوونەوەیە. |
34 For who hath known the mind of the Lord, or who hath been his counsellor?
| [کێ بیری یەزدانی زانی؟ یان کێ بووە ڕاوێژکاری؟] |
35 Or who hath first given to him, that so he should receive from him?
| [کێ شتێکی پێ بەخشیوە تاکو پێی بدرێتەوە؟] |
