Matthew 5
1 BUT when Jeshu saw the multitudes, he ascended a mountain; and when he had sat down, his disciples drew near to him;
Ðức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần.
2 and he opened his mouth and taught them, saying:
Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:
3 BLESSED (are) the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
4 Blessed the mourners, for they shall be comforted.
Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!
5 Blessed the meek, for they shall inherit the earth.
Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất!
6 Blessed they who hunger and thirst unto righteousness, for they shall be satisfied.
Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!
7 Blessed the merciful, for upon them shall be mercy.
Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!
8 Blessed they who are pure in their hearts, for they shall see Aloha.
Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Ðức Chúa Trời!
9 Blessed the makers of peace, for the children of Aloha shall they be called.
Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Ðức Chúa Trời!
10 Blessed they who are persecuted because of righteousness, for theirs is the kingdom of heaven.
Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
11 Blessed are you when they treat you with reviling, and persecute you, and say concerning you every evil word, for my sake, in falsity.
Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước.
12 Then be glad and exult, for your reward is great in heaven; for so persecuted they the prophets who were before you.
Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.
13 You are the salt of the earth: but if it happen that salt become tasteless, with what shall it be seasoned? It goeth for nothing but to be thrown without and trodden down by men.
Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chơn.
14 You are the light of the world: It is not possible that a city which is built upon a hill can be hidden.
Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành trên núi thì không khi nào bị khuất được:
15 Nor do they kindle a lamp and place it beneath a measure, but on a candlestick, and it enlighteneth all who are in the house.
cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chơn đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà.
16 So let your light shine before the sons of men, that they may see your good works, and glorify your Father who is in heaven.
Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.
17 Think not that I came to loose the law or the prophets: not that I might loose, but that I might fulfill.
Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn.
18 For, Amen I say unto you, that until heaven and earth shall pass away, one yod, or one point, shall not pass from the law, till all be done.
Vì ta nói thật cùng các ngươi, đương khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn.
19 Every one, therefore, who shall set loose one from these least commandments, and shall so teach the children of men, the least shall he be called in the kingdom of heaven: but every one who shall do and teach, this shall be called great in the kingdom of heaven.
Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng.
20 For I say to you, that unless your righteousness shall abound more than that of the scribes and the Pharishee, you shall not enter into the kingdom of heaven.
Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.
21 YOU have heard that it was said unto them who were before, Thou shalt not kill; and whosoever shall kill is obnoxious to the judgment.
Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán.
22 But I say unto you, that he who is angry against his brother rashly, is obnoxious to the judgment; and he who shall say to his brother, Thou empty one! is liable to the council; and every one who shall say, Thou fool! is liable to the gihano of fire. (Geenna g1067)
Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hình phạt. (Geenna g1067)
23 If it occur, therefore, that thou bring thy oblation to the altar, and there rememberest that thy brother retaineth some enmity against thee;
Ấy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình,
24 leave there thy oblation at the altar, and go, first be reconciled with thy brother, and then come and offer thy oblation.
thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.
25 Be at one with thine adversary quickly, while thou art with him in the way; lest thy adversary deliver thee to the judge, and the judge deliver thee to the exactor, and thou fall into the house of the bound.
Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù.
26 And, Amen I say unto thee, that thou shalt not come forth from thence till thou hast rendered the last shamuna.
Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
27 You have heard that it hath been said, Thou shalt not commit adultery.
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm.
28 But I say to you, that every one who beholdeth a woman so as that he shall desire her, already committeth adultery in his heart.
Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đờn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi.
29 But if thy right eye cause thee to offend, root it out and cast it from thee: it is better to thee that one of thy members should perish, than that thy whole body should fall into gihano. (Geenna g1067)
Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục. (Geenna g1067)
30 And if thy right hand cause thee to offend, cut it off and cast it from thee; for it is better to thee that one from thy members should perish, rather than thy whole body should fall into gihano. (Geenna g1067)
Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục. (Geenna g1067)
31 It hath been said, that he who looseth his wife should give her a writing of divorcement.
Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để.
32 But I say unto you, that whosoever looseth his wife, except on account of fornication, maketh her to commit adultery; and whosoever taketh her who is sent away, committeth adultery.
Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đờn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.
33 Again, you have heard it was said to those beforetime, Thou shalt not lie in thine oaths, but shalt fulfil thine oaths unto the Lord.
Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình.
34 But I say unto you, Swear not at all: not by heaven, for it is the throne of Aloha;
Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Ðức Chúa Trời;
35 nor by earth, for it is the foot-stool beneath his feet; neither by Urishlem, for it is the city of the great king.
đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chơn của Ðức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn.
36 Neither shalt thou swear by thy head, for thou canst not make a single hair in it either black or white.
Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được.
37 But let your discourse be, Yea, yea; Nay, nay; for whatsoever is more than these is from the evil.
Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.
38 You have heard that it hath been said, An eye for an eye, and a tooth for a tooth.
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng.
39 But I say unto you, that you shall not rise up against evil: but if any one strike thee on the right cheek, turn to him the other also.
Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn;
40 And if any one will contend with thee to take away thy tunic, leave him thy mantle also;
nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa;
41 and if a man compel thee one mile, go with him twain.
nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ.
42 Give to him who asketh from thee, and him who would borrow from thee refuse not.
Ai xin của ngươi hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.
43 You have heard that it hath been said, Thou shalt love thy neighbour, and hate thine enemy.
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình.
44 But I say unto you, Love your enemies; bless them who execrate you; do that which is good to him who hateth you; and pray for them who lead you with a chain, and persecute you.
Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi,
45 That you may be the children of your Father who is in heaven, who causeth his sun to arise on the good and on the evil, and who sendeth showers on the just and on the unjust.
hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.
46 For if you love those (only) who love you, what reward have you? do not even the tribute-gatherers this?
Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao?
47 And if you wish peace to your brethren only, what more do you than they? do not also the tribute-gatherers this?
Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao?
48 Be ye therefore perfect, as your Father who is in heaven is perfect!
Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.
