< Matthew 13 >

1 IN that day Jeshu went forth from the house and sat by the sea-side;
An devezh-se, Jezuz, o vezañ aet er-maez eus an ti, a azezas e-tal ar mor.
2 and great multitudes gathered near him, so that he went up and sat in a vessel; and all the multitude were standing on the shore of the sea.
Ur bobl vras o vezañ en em zastumet en e gichen, e pignas en ur vag hag ec'h azezas; an holl bobl a chomas war an aod.
3 And he discoursed largely to them in parables, and said: Behold, there went forth a sower to sow;
Komz a reas dezho dre barabolennoù war galz a draoù, hag e lavaras:
4 and as he sowed, some fell by the road-side, and the fowl came and devoured it.
Setu, un hader a yeas er-maez da hadañ; hag evel ma hade, ul lodenn eus an had a gouezhas a-hed an hent, hag al laboused a zeuas hag he debras holl.
5 Another (portion) fell upon the rock, where there was not much soil; and immediately it sprung up, because there was no depth of earth.
Ul lodenn all a gouezhas war ul lec'h meinek, e-lec'h ma oa nebeut a zouar; ha kerkent e savas, abalamour ne oa ket aet don en douar;
6 But when the sun was risen, it burned, and, because it had no root, it withered away.
met pa zeuas an heol, e voe devet, ha dre ma ne oa ket a wrizienn, e sec'has.
7 And another fell among the thorns, and the thorns sprang up and choked it.
Ul lodenn all a gouezhas e-touez ar spern; hag ar spern a greskas hag he mougas.
8 And another fell into good earth, and gave fruits, this a hundred, another sixty, and another thirty.
Ul lodenn all a gouezhas en douar mat hag e roas frouezh, ur c'hreunenn kant, unan all tri-ugent, hag unan all tregont.
9 He who hath ears to hear, let him hear.
Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.
10 And his disciples approached, saying to him, Why dost thou speak to them in parables?
E ziskibien a dostaas, hag a lavaras dezhañ: Perak e komzez outo dre barabolennoù?
11 He replied and said to them, Because unto you it is given to know the mystery of the kingdom of heaven, but unto them it is not given.
Jezuz a respontas dezho: Dre ma'z eo roet deoc'h-hu da anavezout traoù kuzhet rouantelezh an neñvoù, ha ma n'eo ket roet kement-se dezho.
12 For unto him who hath, it shall be given, and it shall be increased to him: but to him who hath not, that also which he hath shall be taken from him.
Rak roet e vo d'an neb en deus, hag en devo a-fonn; met an hini n'en deus ket, e vo lamet digantañ memes ar pezh en deus.
13 On this account I speak to them in parables. Hence they see, and (yet) see not; and they hear, and (yet) hear not, neither understand;
Rak-se e komzan dezho dre barabolennoù, abalamour o welout ne welont ket, hag o klevout ne glevont ha ne gomprenont ket.
14 and accomplished in them is the prophecy of Eshaia, who said, that hearing they should hear, but not understand, and seeing they should see, but not know.
Evito eo peurc'hraet an diougan-mañ lavaret gant Izaia: C'hwi a glevo gant ho tivskouarn, ha ne gomprenot ket. C'hwi a sello gant ho taoulagad, ha ne welot ket.
15 For the heart of this people is become gross, and with their ears they have heard heavily, and their eyes they have shut, that they may not see with their eyes, nor hear with their ears, nor understand with their hearts, and be converted, and I heal them.
Rak kalon ar bobl-mañ a zo deuet digizidik; pounnerglevet o deus o divskouarn, ha serret o deus o daoulagad, gant aon na zeufe o daoulagad da welout, o divskouarn da glevout, o c'halon da gompren, ha na yac'hafen anezho.
16 But blessed are your eyes which see, and your ears which hear:
Eürus eo ho taoulagad, abalamour ma welont, hag ho tivskouarn, abalamour ma klevont.
17 for, Amen I say unto you, that many prophets and just ones have desired to behold what you see, and have not beheld, and to hear what you hear, and have not heard.
Rak, me a lavar deoc'h e gwirionez, kalz a brofeded hag a dud reizh o deus c'hoantaet gwelout ar pezh a welit, ha n'o deus ket e welet, ha klevout ar pezh a glevit, ha n'o deus ket e glevet.
18 You, then, attend to the comparison of the seed:
Selaouit eta ar pezh a dalv parabolenn an hader.
19 (When) any one who heareth the doctrine of the kingdom doth not understand it, there cometh the evil (one), and snatcheth away the doctrine that was sown in his heart: this is what by the road-side was sown.
Pa selaou un den ger ar rouantelezh ha pa ne gompren ket anezhañ, an hini fall a zeu hag a skrap ar pezh a zo bet hadet en e galon: hennezh eo an hini en deus degemeret an had a-hed an hent.
20 But that which was sown upon the rock is he who heareth the word, and at once with joy apprehendeth it.
An hini en deus degemeret an had el lec'hioù meinek, eo an hini a glev ar ger hag e zegemer kerkent gant joa;
21 Yet hath he no root in him, but is (only) for a time; and when affliction or persecution occurs on account of the doctrine, he is quickly offended.
met n'en deus ket a wrizienn ennañ e-unan, ha ne bad nemet ur pennad; dre-se, pa zeu ar glac'har pe an heskinerezh abalamour d'ar ger, e kav kerkent skouer fall.
22 That sown the place of thorns, is he who heareth the word, but the anxious thought of this world and the illusions of riches stifle the word in him, and he is without fruits. (aiōn g165)
An hini en deus degemeret an had e-touez an drein, eo an hini a glev ar ger; met prederioù ar bed-mañ ha tromplerezh ar pinvidigezhioù, a voug ar ger, hag e laka difrouezh. (aiōn g165)
23 But that which upon good ground was sown is he who heareth my doctrine, and understandeth (it), and giveth fruits, and produceth, whether a hundred, or sixty, or thirty fold.
An hini en deus degemeret an had en douar mat, eo an hini a glev ar ger hag en kompren; dougen a ra frouezh, ur c'hreunenn a ro kant, unan all tri-ugent, hag unan all tregont.
24 ANOTHER comparison he allegorized unto them, and said: The kingdom of heaven is like unto a man who sowed good seed in his field.
Kinnig a reas dezho ur barabolenn all, hag e lavaras: Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh un den en deus hadet had mat en e bark.
25 And while men slept, came his adversary, and sowed zizania among the wheat, and went.
Met, e-pad ma oa kousket an dud, e enebour a zeuas, a hadas dreog e-touez an ed, hag a yeas kuit.
26 And when the plant sprang up and produced fruit, then appeared the zizania.
Pa voe kresket ar geot, ha deuet e frouezh, neuze en em ziskouezas ivez an dreog.
27 And the labourers of the house-lord drew near and said to him, Our lord, didst thou not sow good seed in thy field? From whence then is the zizania in it?
Mevelien mestr an ti a zeuas da lavarout dezhañ: Aotrou, ha ne'c'h eus ket hadet had mat ez park? Penaos eta ez eus dreog ennañ?
28 But he said to them, A foeman hath done this. The labourers say to him, Art thou willing that we go and gather them?
Eñ a respontas dezho: Un enebour din en deus graet kement-se. Ar vevelien a lavaras dezhañ: Fellout a ra dit ec'h afemp d'e dennañ?
29 But he said to them, (No, ) lest, when ye gather the zizania, you root out with them the wheat also.
Nann, emezañ dezho, gant aon o tennañ an dreog, na ziwriziennfec'h ivez an ed.
30 Leave (them), that both may grow together till the harvest; and in the season of harvest I will say to the reapers, Gather first the zizania, and bind them (together in) bundles, that they may burn; but the wheat collect into my barns.
Lezit o-daou da greskiñ betek an eost; ha da amzer an eost, e lavarin d'ar vederien: Tennit da gentañ an dreog hag en endrammit evit e zeviñ, met dastumit an ed em solier.
31 Another comparison allegorized he to them, and said: The kingdom of heaven is like a grain of mustard, which a man took and sowed in his field.
Kinnig a reas dezho ur barabolenn all, hag e lavaras: Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh ur c'hreunenn sezo a gemer un den hag a had en e bark;
32 This is less than all other seeds; but when it has grown, it is greater than all herbs, and becometh a tree, so that the fowl of the heavens come (and) build in its branches.
ar bihanañ eus an holl hadoù eo, met pa'z eo kresket, ez eo brasoc'h eget al louzoù hag e teu da vezañ ur wezenn, en hevelep doare ma teu laboused an neñv da chom en he brankoù.
33 Another parable he spake to them: The kingdom of heaven resembles that leaven which a woman took and hid in three satas of meal, until the whole was leavened.
Lavarout a reas dezho ar barabolenn all-mañ: Rouantelezh a neñvoù a zo heñvel ouzh ur goell a gemer ur wreg, hag a laka e tri muzuliad bleud, betek ma vo an toaz goet holl.
34 All these spake Jeshu in parables to the multitude; and without a parable he did not speak with them.
Jezuz a lavaras an holl draoù-se d'ar bobl e parabolennoù, ha ne gomze ket outo hep parabolenn,
35 That there should be fulfilled what was spoken by the prophet, who said, I will open my mouth in comparisons, and pour forth things hidden from before the foundation of the world.
evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant ar profed: Digeriñ a rin va genou gant parabolennoù, disklêriañ a rin traoù kuzhet abaoe krouidigezh ar bed.
36 Then Jeshu dismissed the multitudes, and came into the house; and his disciples drew near him, and said to him, Expound to us the comparison of the zizania of the field.
Neuze Jezuz, o vezañ kaset kuit ar bobl, a zeuas en ti. E ziskibien a dostaas outañ, o lavarout: Displeg deomp parabolenn dreog ar park.
37 He answered and said to them, He who sowed the good seed is the Son of man.
Eñ a respontas dezho: An hini a had an had mat, eo Mab an den;
38 The field is the world. Now, the good seed are the sons of the kingdom, but the zizania are the sons of the evil one.
ar park eo ar bed; an had mat eo bugale ar rouantelezh; an dreog eo bugale an droug;
39 The adversary who sowed them is Satana; the harvest is the consummation of the world; the reapers are the angels. (aiōn g165)
an enebour en deus e hadet, eo an diaoul; an eost, eo fin ar bed; ar vederien, eo an aeled (aiōn g165)
40 As, therefore, the zizania are gathered and burned in the fire, so shall it be in the completion of this world. (aiōn g165)
Evel ma tenner an dreog, ha ma e daoler en tan, evel-se e c'hoarvezo e fin ar bed. (aiōn g165)
41 The Son of man shall send forth his angels, and they shall collect from his kingdom all those who cause offence, and all (who) work iniquity,
Mab an den a gaso e aeled da dennañ eus e rouantelezh an holl skouerioù fall hag ar re a ra an droug,
42 and shall throw them into a furnace of fire; there shall be weeping and gnashing of teeth.
hag e taolint anezho en ur forn-dan, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.
43 Then the just shall shine forth as the sun in the kingdom of their Father. He who hath ears to hear, let him hear.
Neuze an dud reizh a lugerno evel an heol e rouantelezh o Zad. Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.
44 Again, the kingdom of heaven is like a treasure which was hidden in a field, (and) which a man found and concealed, and from joy went and sold all that he had, and bought that field.
Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh un teñzor kuzhet en ur park. Pa gav un den anezhañ, en kuzh; hag en e laouenañ, ez a da werzhañ kement en deus, hag e pren ar park-se.
45 Again, the kingdom of heaven is like unto a man a merchant, who sought goodly pearls;
Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh ur marc'hadour a glask perlez kaer.
46 but who, when he had found one pearl of exceeding price, went, sold all that he had, and bought it.
Kavet en deus ur berlezenn brizius-meurbet; mont a reas da werzhañ kement en devoa, hag en deus he frenet.
47 Again, the kingdom of heaven is like unto a net, which was thrown into the sea, and from every kind collected.
Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh ur roued taolet er mor, hag a zastum pesked a bep seurt.
48 And when it was full, they drew to the shore, and sat down, and selected; and the good they threw into vessels, and the bad they cast without.
Pa'z eo leun, e tenner anezhi war an aod; goude bezañ azezet, e lakaont ar re vat e listri, hag e taolont kuit ar re fall.
49 Thus shall it be at the consummation of the world. The angels shall go forth, and separate the evil from among the just, (aiōn g165)
Evel-se e c'hoarvezo e fin ar bed; an aeled a zeuio hag a zispartio ar re drouk eus a-douez ar re reizh, (aiōn g165)
50 and cast them into the furnace of fire; there shall be weeping and gnashing of teeth!
hag e taolint anezho en ur forn-dan, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.
51 Jeshu said to them, Have you understood all these? They say to him, Yes, our Lord.
Ha komprenet mat hoc'h eus an holl draoù-se? Ya, a respontjont.
52 He saith to them, On this account every scribe who is learned in the kingdom of heaven, is like to a man a house-lord, who bringeth forth from his treasuries the new and the old.
Hag e lavaras dezho: Dre-se, kement skrib desket diwar-benn ar pezh a sell ouzh rouantelezh an neñvoù, a zo heñvel ouzh ur penn-tiegezh a denn traoù nevez ha traoù kozh eus e deñzor.
53 AND when Jeshu had finished these parables, he passed from thence,
Goude m'en devoe Jezuz peurlavaret ar barabolennoù-se, ez eas kuit ac'hano.
54 and came to his city, and taught them in their synagogues, so that they were astounded and said, Whence hath he (Whence to him) this wisdom and these powers?
O vezañ deuet en e vro, e kelenne anezho er sinagogenn, en hevelep doare ma oant souezhet ha ma lavarent: A belec'h e teu dezhañ ar furnez hag ar mirakloù-se?
55 Is not this the son of the carpenter? Is not his mother called Mariam, and his brothers, Jakub, and Josi, and Shemun, and Jehuda?
Ha n'eo ket mab ar c'halvez? Ha n'eo ket Mari eo e vamm? Jakez, Jozez, Simon ha Jud, ha n'int ket e vreudeur?
56 and his sisters, all, are they not with us? Whence to this one all these?
E c'hoarezed, ha n'emaint ket holl en hon touez? A belec'h eta e teu dezhañ an holl draoù-se?
57 And they were offended with him. But Jeshu said to them, No prophet is contemned except in his own city, and in his own house.
Hag e kavent tamall ennañ. Met Jezuz a lavaras dezho: Ur profed n'eo disprizet nemet en e vro hag en e di e-unan.
58 And he did not many miracles there on account of their unbelief.
Ne reas ket kalz a virakloù el lec'h-se, abalamour d'o diskredoni.

< Matthew 13 >