Proverbs 1
1 proverb Solomon son: child David king Israel
Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:
2 to/for to know wisdom and discipline: instruction to/for to understand word understanding
Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;
3 to/for to take: recieve discipline: instruction be prudent righteousness and justice and uprightness
Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;
4 to/for to give: give to/for simple craftiness to/for youth knowledge and plot
Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:
5 to hear: hear wise and to add teaching and to understand counsel to buy
Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:
6 to/for to understand proverb and mockery word wise and riddle their
Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.
7 fear LORD first: beginning knowledge wisdom and discipline: instruction fool(ish) to despise
Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.
8 to hear: hear son: child my discipline: instruction father your and not to leave instruction mother your
Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:
9 for wreath favor they(masc.) to/for head your and necklace to/for neck your
Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.
10 son: child my if to entice you sinner not be willing
Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.
11 if to say to go: come [emph?] with us to ambush to/for blood to treasure to/for innocent for nothing
Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;
12 to swallow up them like/as hell: Sheol alive and unblemished: complete like/as to go down pit (Sheol h7585)
Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw; (Sheol h7585)
13 all substance precious to find to fill house: home our spoil
Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;
14 allotted your to fall: deserting in/on/with midst our purse one to be to/for all our
Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:
15 son: child my not to go: walk in/on/with way: journey with them to withhold foot your from path their
Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:
16 for foot their to/for bad: evil to run: run and to hasten to/for to pour: kill blood
Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.
17 for for nothing to scatter [the] net in/on/with eye: seeing all master: [master of] wing
Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:
18 and they(masc.) to/for blood their to ambush to treasure to/for soul: life their
At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.
19 so way all to cut off: to gain unjust-gain [obj] soul: life master his to take: take
Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.
20 wisdom in/on/with outside to sing in/on/with street/plaza to give: cry out voice her
Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;
21 in/on/with head: top to roar to call: call out in/on/with entrance gate in/on/with city word her to say
Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:
22 till how simple to love: lover simplicity and to mock scorning to desire to/for them and fool to hate knowledge
Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?
23 to return: repent to/for argument my behold to bubble to/for you spirit my to know word my [obj] you
Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.
24 because to call: call to and to refuse to stretch hand my and nothing to listen
Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;
25 and to neglect all counsel my and argument my not be willing
Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:
26 also I in/on/with calamity your to laugh to mock in/on/with to come (in): come dread your
Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;
27 in/on/with to come (in): come (like/as devastation *Q(K)*) dread your and calamity your like/as whirlwind to come in/on/with to come (in): come upon you distress and anguish
Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.
28 then to call: call to me and not to answer to seek me and not to find me
Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:
29 underneath: because of for to hate knowledge and fear LORD not to choose
Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.
30 not be willing to/for counsel my to spurn all argument my
Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:
31 and to eat from fruit way: journey their and from counsel their to satisfy
Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.
32 for faithlessness simple to kill them and ease fool to perish them
Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.
33 and to hear: hear to/for me to dwell security and to rest from dread distress: harm
Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.
