Proverbs 24
1 not be jealous in/on/with human distress: evil and not (to desire *Q(k)*) to/for to be with them
Яманларға рәшк қилма, Улар билән барди-кәлди қилишни арзу қилма;
2 for violence to mutter heart their and trouble lips their to speak: speak
Чүнки уларниң көңли зораванлиқнила ойлар; Уларниң ағзи азар йәткүзүшни сөзләр.
3 in/on/with wisdom to build house: home and in/on/with understanding to establish: establish
Аилә болса даналиқ асасида бәрпа қилинар; Чүшиниш билән мустәһкәмлинәр.
4 and in/on/with knowledge chamber to fill all substance precious and pleasant
Билим билән өйниң ханилири һәр хил қиммәтлик, есил гөһәрләргә толдурулар.
5 great man wise in/on/with strength and man knowledge to strengthen strength
Дана адәм зор күчкә егидур; Билими бар адәм қудритини ашурар.
6 for in/on/with counsel to make to/for you battle and deliverance: victory in/on/with abundance to advise
Пухта несиһәтләр билән җәң қилғин; Ғәлибә болса Бирдин-бир Улуқ Мәслиһәтчи билән болар.
7 to exalt to/for fool(ish) wisdom in/on/with gate not to open lip his
Даналиқ әқилсиз адәмгә нисбәтән толиму егиз, чүшиниксиздур; [Чоңлар] шәһәр дәрвазиси алдиға жиғилғанда у зуван ачалмас.
8 to devise: devise to/for be evil to/for him master: [master of] plot to call: call to
Әскиликни нийәтлигән адәм «сүйқәстчи» атилар.
9 wickedness folly sin and abomination to/for man to mock
Ахмақлиқтин болған нийәт гунадур; Һакавур киши адәмләргә жиркиничликтур.
10 to slacken in/on/with day distress narrow strength your
Бешиңға еғир күн чүшкәндә җасарәтсиз болсаң, Күчсиз һесаплинисән.
11 to rescue to take: take to/for death and to shake to/for slaughter if to withhold
[Сәвәпсиз] өлүмгә тартилғанларни қутқузғин; Боғузлиниш хәвпидә турғанлардин ярдәм қолуңни тартма;
12 for to say look! not to know this not to measure heart he/she/it to understand and to watch soul your he/she/it to know and to return: pay to/for man like/as work his
Әгәр сән: «Бу иштин хәвиримиз йоқтур» десәң, Һәр адәмниң көңлини таразиға Салғучи буни көрмәсму? Җениңни һаят Сақлиғучи уни билмәсму? У һәр бир инсан балсиниң өз қилғанлири бойичә уларниң өзигә яндурмасму?
13 to eat son: child my honey for pleasant and honey sweet upon palate your
И оғлум, һәсәл [тапсаң] истимал қил, у яхшидур. Һәрә көнигидин алған һәсәл болса татлиқ тетийду;
14 so to know [emph?] wisdom to/for soul your if to find and there end and hope your not to cut: eliminate
Даналиқ билән тонушсаң, уму көңлүңгә шуниңдәк болар; Уни тапқиниңда җәзмән яхши көридиған күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
15 not to ambush wicked to/for pasture righteous not to ruin rest his
И рәзил адәм, һәққанийниң өйигә йошурун һуҗум қилишни күтмә, Униң туралғусини булиғучи болма!
16 for seven to fall: fall righteous and to arise: rise and wicked to stumble in/on/with distress: harm
Чүнки һәққаний йәттә қетим жиқилип чүшәр, Бирақ ахири йәнә орнидин турар. Лекин рәзил киши күлпәт ичигә путлишип чүшәр.
17 in/on/with to fall: fall (enemy your *Q(K)*) not to rejoice and in/on/with to stumble he not to rejoice heart your
Рәқибиң жиқилип кәтсә хуш болуп кәтмә, Дүшминиң путлишип чүшсә шатланма;
18 lest to see: see LORD and be evil in/on/with eye: appearance his and to return: turn back from upon him face: anger his
Пәрвәрдигар буни көргәндә, Бу қилиғиңни яхши көрмәй, Бәлким ғәзивини рәқибиңгә чүшүрмәслиги мүмкин.
19 not to be incensed in/on/with be evil not be jealous in/on/with wicked
Яманлар [раваҗ тапса], беарам болуп кәтмә; Рәзилләргә рәшк қилма.
20 for not to be end to/for bad: evil lamp wicked to put out
Чүнки яманларниң келәчики йоқтур, Униң чириғиму өчүрүләр.
21 to fear: revere [obj] LORD son: child my and king with to change not to pledge
И оғлум, Пәрвәрдигардин қорққин, падишаниму һөрмәт қил. Қутратқучилар билән арилашма.
22 for suddenly to arise: rise calamity their and disaster two their who? to know
Бундақ кишиләргә келидиған балаю-апәт уштумтут болар, [Пәрвәрдигар билән падишаниң] уларни қандақ йоқитидиғанлиғини биләмсән?
23 also these to/for wise to recognize face: kindness in/on/with justice: judgement not pleasant
Буларму ақиланиләрниң сөзлиридур: — Сот қилғанда бир тәрәпкә ян бесиш қәтъий болмас.
24 to say to/for wicked righteous you(m. s.) to curse him people be indignant him people
Җинайәтчигә: «Әйипсиз сән» дәп һөкүм чиқарған кишигә, Хәлиқләр ләнәт ейтар; Әл-жутлар униңдин нәпрәтлинәр.
25 and to/for to rebuke be pleasant and upon them to come (in): come blessing good
Бирақ улар җинайәтчиниң гунайини ечип ташлиған кишидин хурсән болар, Улар униңға бәхит-саадәт тилишәр.
26 lips to kiss to return: reply word: speaking straightforward
Дурус җавап бәргүчи, Гояки кишиниң ләвлиригә сөйгүчидур.
27 to establish: prepare in/on/with outside work your and be ready her in/on/with land: country to/for you after and to build house: home your
Авал сиртта ишлириңниң йолини һазирлап, Етиз-ериқлириңни тәйярла, Андин өйүңни салғин.
28 not to be witness for nothing in/on/with neighbor your and to open wide in/on/with lips your
Йеқиниңға қарши асассиз гувалиқ қилма; Ағзиңдин һеч ялғанчилиқ чиқарма.
29 not to say like/as as which to make: do to/for me so to make: do to/for him to return: pay to/for man like/as work his
«У маңа қандақ қилған болса, мәнму униңға шундақ қилимән, Униң маңа қилғинини өзигә яндуримән», дегүчи болма.
30 upon land: country man sluggish to pass and upon vineyard man lacking heart
Мән һорунниң етизлиғидин өттим, Әқилсизниң үзүмзарлиғи йенидин маңдим,
31 and behold to ascend: rise all his thorn to cover face: surface his nettle and wall stone his to overthrow
Мана, һәр йеридин тикәнләр өсүп чиққан, Хохилар йәр йүзини бесип кәткән, Қоруқ теми өрүлүп кәткән!
32 and to see I to set: consider heart my to see: see to take: recieve discipline: instruction
Уларни көргәч, убдан ойландим; Көргинимдин савақ алдим: —
33 little sleep little slumber little folding hand to/for to lie down: sleep
Сән: «Йәнә бирдәм көзүмни жумувалай, Йәнә бирдәм ухливалай, Йәнә бирдәм пут-қолумни алмап йетивалай» — десәң,
34 and to come (in): come to go: follow poverty your and need your like/as man shield
Намратлиқ булаңчидәк сени бесип келәр, Һаҗәтмәнлик қалқанлиқ әскәрдәк саңа һуҗум қилар.
