Daniel 2
1 and in/on/with year two to/for royalty Nebuchadnezzar to dream Nebuchadnezzar dream and to trouble spirit his and sleep his to be upon him
| نەبوخودنەسر پاشا لە ساڵی دووەمی پاشایەتییەکەی چەند خەونێکی بینی کە بووە هۆی بێزاربوونی و خەوی لێ زڕا. |
2 and to say [the] king to/for to call: call to to/for magician and to/for enchanter and to/for to practice sorcery and to/for Chaldea to/for to tell to/for king dream his and to come (in): come and to stand: stand to/for face: before [the] king
| جا پاشا فەرمانی دا جادووگەر و ئەفسونگەر و بەخت خوێنەوەرەوە و ئەستێرەناسەکان بانگ بکەن، بۆ ئەوەی پێی بڵێن کە چ خەونێکی بینیوە. کاتێک هاتن و لەبەردەم پاشادا وەستان، |
3 and to say to/for them [the] king dream to dream and to trouble spirit my to/for to know [obj] [the] dream
| پاشا پێی گوتن: «خەونێکم بینیوە هەراسانی کردووم و دەمەوێ بزانم لێکدانەوەکەی چییە.» |
4 and to speak: speak [the] Chaldea to/for king Aramaic king [the] to/for perpetuity to live to say dream [the] (to/for servant/slave your *Q(K)*) and interpretation [the] to show
| ئەستێرەناسەکان بە زمانی ئارامی بە پاشایان گوت: «ئەی پاشا، هەتاهەتایە بژیت! خەونەکە بە بەندەکانت بڵێ هەتا بۆت لێکبدەینەوە.» |
5 to answer king [the] and to say (to/for Chaldean my *Q(K)*) word [the] from me gone if not to know me dream [the] and interpretation his piece to make and house your dunghill to set: put/give
| پاشا وەڵامی ئەستێرەناسەکانی دایەوە: «ئەوە بڕیاری کۆتایی منە: ئەگەر خەونەکە و لێکدانەوەکەیم پێ نەڵێن، پارچەپارچە دەکرێن و ماڵەکانتان دەبێتە کەلاوە. |
6 and if dream [the] and interpretation his to show gift and reward and honor greatly to receive from before me therefore dream [the] and interpretation his to show me
| بەڵام ئەگەر خەونەکەتان پێ گوتم و لێکتاندایەوە، لە منەوە دیاری و پاداشت و ڕێزێکی گەورەتان دەست دەکەوێت. کەواتە خەونەکەم پێ بڵێن و بۆم لێکبدەنەوە.» |
7 to answer second time and to say king [the] dream [the] to say to/for servant/slave his and interpretation [the] to show
| دووبارە وەڵامیان دایەوە: «با پاشا خەونەکە بە بەندەکانی بڵێت هەتا بۆت لێکبدەینەوە.» |
8 to answer king [the] and to say from certain to know me that time [the] you to buy like/as to/for before: because that to see that gone from me word [the]
| ئینجا پاشا وەڵامی دایەوە: «من لەوە دڵنیام ئێوە دەتانەوێت کات بەدەستبهێنن، چونکە دەزانن ئەوە بڕیاری کۆتایی منە: |
9 that if dream [the] not to know me one he/she/it law your and word false and to corrupt (to agree *Q(K)*) to/for to say before me till that time [the] to change therefore dream [the] to say to/for me and to know that interpretation his to show me
| ئەگەر خەونەکەم پێ نەڵێن، یەک سزاتان هەیە. ئێوە لەسەر درۆ و قسەی پووچ ڕێککەوتوون هەتا لەبەردەمم بیڵێن، هەتا بارودۆخەکە دەگۆڕێت. لەبەر ئەوە خەونەکەم پێ بڵێن، ئینجا من ئەوە دەزانم کە ئێوە دەتوانن خەونەکەم بۆ لێکبدەنەوە.» |
10 to answer (Chaldean my *Q(K)*) before king [the] and to say not there is man since earth [the] that word king [the] be able to/for to show like/as to/for before: because that all king great and ruling word like/as this not to ask to/for all magician and enchanter and Chaldean
| ئەستێرەناسەکانیش وەڵامی پاشایان دایەوە: «هیچ کەسێک لەسەر زەوی نییە ئەم داوایەی پاشا جێبەجێ بکات! هەرگیز هیچ پاشایەکی گەورەی خاوەن دەسەڵات شتێکی وای لە جادووگەر و ئەفسونگەر و ئەستێرەناس داوا نەکردووە. |
11 and word [the] that king [the] to ask honorable and another not there is that to show her before king [the] except god that dwelling their with flesh [the] not there is he
| ئەوەی کە پاشا داوای دەکات زۆر قورسە. هیچ کەس ناتوانێت بۆ پاشا ئاشکرای بکات، جگە لە خوداوەندەکان، ئەوانیش نشینگەیان لەگەڵ مرۆڤدا نییە.» |
12 like/as to/for before: because this king [the] be angry and be angry greatly and to say to/for to destroy to/for all wise Babylon
| ئەوە پاشای زۆر تووڕە کرد و ڕقی هەستا، فەرمانی دا هەموو داناکانی بابل لەناوببردرێن. |
13 and law [the] to go out and wise [the] to slay and to ask Daniel and fellow his to/for to slay
| ئینجا فەرمان دەرچوو بۆ کوشتنی داناکان، بەدوای دانیال و هاوڕێکانیشیدا هاتن بۆ ئەوەی بیانکوژن. |
14 in/on/with then Daniel to return: reply counsel and command to/for Arioch great guardsman [the] that king [the] that to go out to/for to slay to/for wise Babylon
| کاتێک ئەریۆکی سەرۆکی پاسەوانانی پاشا چوو بۆ ئەوەی داناکانی بابل بکوژێت، دانیال بە دانایی و ڕێزەوە قسەی لەگەڵ کرد، |
15 to answer and to say to/for Arioch ruling [the] that king [the] since what? law [the] be hasty from before king [the] then word [the] to know Arioch to/for Daniel
| لە فەرماندەی پاسەوانانی پرسی: «بۆچی فەرمانەکەی پاشا ئەوەندە توندە؟» ئەریۆکیش بابەتەکەی بۆ دانیال ڕوونکردەوە. |
16 and Daniel to come and to ask from king [the] that time to give: put to/for him and interpretation [the] to/for to show to/for king [the]
| لێرەدا دانیال چووە ژوورەوە و داوای لە پاشا کرد کاتی پێبدات، بۆ ئەوەی لێکدانەوەی خەونەکە بۆ پاشا دەربخات. |
17 then Daniel to/for house his to go and to/for Hananiah Mishael and Azariah fellow his word [the] to know
| ئینجا دانیال گەڕایەوە ماڵەکەی خۆی و بابەتەکەی لە هاوڕێیەکانی گەیاند، لە حەنەنیا و میشائیل و عەزەریا، |
18 and compassion to/for to ask from before god heaven [the] since mystery [the] this that not to destroy Daniel and fellow his with remainder wise Babylon
| بۆ ئەوەی لەبارەی ئەم نهێنییە داوای بەزەیی لە خودای ئاسمان بکەن، هەتا خۆی و هاوڕێیەکانی لەگەڵ سەرجەم داناکانی بابل لەناونەچن. |
19 then to/for Daniel in/on/with vision [the] that night [the] mystery [the] to reveal then Daniel to bless to/for god heaven [the]
| لە شەودا، بە بینینێک نهێنییەکە بۆ دانیال ئاشکرا کرا، دانیالیش ستایشی خودای ئاسمانی کرد، |
20 to answer Daniel and to say to be name his that god [the] to bless from perpetuity [the] and till perpetuity [the] that wisdom [the] and might [the] that to/for him he/she/it
| گوتی: «ستایش بۆ ناوی خودا لە ئەزەلەوە و بۆ هەتاهەتایە، چونکە دانایی و توانا هی ئەوە. |
21 and he/she/it to change time [the] and time [the] to pass on/over/away king and to stand: establish king to give wisdom [the] to/for wise and knowledge [the] to/for to know understanding
| ئەو کات و ساتەکان دەگۆڕێت، پاشایان لادەدات و پاشایان دادەنێت، دانایی بە داناکان دەبەخشێت و زانایان فێری تێگەیشتن دەکات. |
22 he/she/it to reveal deep [the] and to hide [the] to know what? in/on/with darkness [the] (and light [the] *Q(k)*) with him to loose
| ئەو قووڵایی و نهێنییەکان ئاشکرا دەکات، ئەو دەزانێت چی لە تاریکیدا شاردراوەتەوە، ڕووناکی لەلای ئەو نیشتەجێیە. |
23 to/for you god father my to praise and to praise me that wisdom [the] and might [the] to give to/for me and now to know me that to ask from you that word king [the] to know us
| ئەی خودای باوباپیرانم، سوپاس و ستایشی تۆ دەکەم: تۆ دانایی و هێزت پێدام، تۆ وات کرد ئەوەی داوامان لێ کردی لەلای منەوە زانراو بێت، تۆ وات کرد ئێمە خەونەکەی پاشا بزانین.» |
24 like/as to/for before: because this Daniel to come since Arioch that to reckon/appoint king [the] to/for to destroy to/for wise Babylon to go and thus to say to/for him to/for wise Babylon not to destroy to come me before king [the] and interpretation [the] to/for king [the] to show
| دوای ئەوە دانیال چوو بۆ لای ئەریۆک، ئەوەی پاشا دەستنیشانی کرد بۆ لەناوبردنی داناکانی بابل، پێ گوت: «داناکانی بابل لەناومەبە. بمبە لای پاشا، من خەونەکەی بۆ لێکدەدەمەوە.» |
25 then Arioch in/on/with to dismay to come to/for Daniel before king [the] and thus to say to/for him that to find man from son captivity [the] that Judah that interpretation [the] to/for king [the] to know
| ئینجا ئەریۆک بە پەلە دانیالی بردە لای پاشا و گوتی: «پیاوێکم لە نەوە ڕاپێچکراوەکانی یەهودا دۆزیوەتەوە کە دەتوانێت واتای خەونەکە بە پاشا بڵێت.» |
26 to answer king [the] and to say to/for Daniel that name his Belteshazzar ( there is you *Q(k)*) be able to/for to know me dream [the] that to see and interpretation his
| پاشا لە دانیالی پرسی، کە ناوی بێلتەشەسر بوو: «ئایا دەتوانی ئەو خەونەم پێ بڵێی کە بینیومە و هەروەها لێکی بدەیتەوە؟» |
27 to answer Daniel before king [the] and to say mystery [the] that king [the] to ask not wise enchanter magician to determine be able to/for to show to/for king [the]
| دانیال وەڵامی دایەوە: «ئەو نهێنییەی پاشا داوای کردووە نە دانا و نە ئەفسونگەر و نە جادووگەر و نە فاڵگرەوە ناتوانن بۆ پاشا لێکی بدەنەوە. |
28 nevertheless there is god in/on/with heaven [the] to reveal mystery and to know to/for king [the] Nebuchadnezzar what? that to be in/on/with latter day [the] dream your and vision head your since bed your this he/she/it
| بەڵام خودایەک لە ئاسمان هەیە نهێنییەکان ئاشکرا دەکات، ئەو بە نەبوخودنەسری پاشای ڕاگەیاند لە ڕۆژانی داهاتوودا چی دەبێت. کاتێک تۆ لەسەر جێگاکەت بووی، ئەمە بوو ئەو خەون و بینینەی هاتە ناو مێشکت: |
29 (you *Q(k)*) king [the] thought your since bed your to ascend what? that to be after this and to reveal mystery [the] to know you what? that to be
| «ئەی پاشا، کاتێک تۆ لەسەر جێگاکەت ڕاکشابووی، بیرت بە لای داهاتوودا چوو، ئاشکراکەری نهێنییەکان بۆی دەرخستی چی ڕوودەدات. |
30 and me not in/on/with wisdom that there is in/on/with me from all living [the] mystery [the] this to reveal to/for me except since cause that interpretation [the] to/for king [the] to know and thought heart your to know
| سەبارەت بە ئاشکراکردنی ئەم نهێنییە بۆ من، لەبەر ئەوە نەبوو کە من داناییەکی زیاترم هەبێت لە پیاوەکانی دیکە، بەڵکو ئەمە لەبەر تۆ بوو، ئەی پاشا، تاکو لێکدانەوەکەی بزانیت و هەروەها لە بیرکردنەوەکانت تێبگەیت. |
31 (you *Q(k)*) king [the] to see to be and behold image one greatly image [the] this great and splendor his preeminent to stand: establish to/for before you and appearance his to fear
| «ئەی پاشا، تۆ تەماشات کرد و پەیکەرێکی گەورەت لەبەردەمت بینی، پەیکەرێکی زۆر گەورە و درەوشاوە، دیمەنی سەرسوڕهێنەر بوو. |
32 he/she/it image [the] head his that gold fine breast his and arm his that silver belly his and thigh his that bronze
| سەری پەیکەرەکە لە زێڕی بێگەرد بوو، سنگ و قۆڵەکانی لە زیو بوو، سک و ڕانەکانی لە بڕۆنز بوو، |
33 leg his that iron foot his (from them *Q(K)*) that iron (and from them *Q(K)*) that clay
| قاچەکانی لە ئاسن بوون و پێیەکانی بەشێکی لە ئاسن و بەشێکیشی لە قوڕی سوورکراوە بوو. |
34 to see to be till that to determine stone that not in/on/with hand and to smite to/for image [the] since foot his that iron [the] and clay [the] and to break up they
| کاتێک تەماشات دەکرد، بەردێک بڕایەوە بەبێ ئەوەی دەستی مرۆڤی بەرکەوێت، لە پێیەکانی پەیکەرەکەی دا کە لە ئاسن و قوڕی سوورکراوە بوون و وردوخاشی کردن. |
35 in/on/with then to break up like/as one iron [the] clay [the] bronze [the] silver [the] and gold [the] and to be like/as chaff from threshing floor summer and to lift they spirit [the] and all place not to find to/for them and stone [the] that to smite to/for image [the] to be to/for mountain great and to fill all earth: planet [the]
| ئینجا ئاسن و قوڕە سوورکراوەکە و بڕۆنز و زیو و زێڕەکە پێکەوە وردوخاش بوون و وەک پووشی سەر جۆخینیان لێهات لە هاویندا، با هەڵیگرت بەبێ ئەوەی شوێنەواری بمێنێت. بەڵام ئەو بەردەی لە پەیکەرەکەی دا، بوو بە کێوێکی گەورە و هەموو زەوی گرتەوە. |
36 this dream [the] and interpretation his to say before king [the]
| «ئەمە خەونەکە بوو، ئێستاش با بۆ پاشا لێکی بدەینەوە. |
37 (you *Q(k)*) king [the] king king [the] that god heaven [the] kingdom [the] authority [the] and might [the] and honor [the] to give to/for you
| تۆ، ئەی پاشا، پاشای پاشایانی. خودای ئاسمان پاشایەتی و دەسەڵات و توانا و ڕێزی پێ بەخشیویت. |
38 and in/on/with all that (to dwell *Q(k)*) son man [the] beast field [the] and bird heaven [the] to give in/on/with hand your and to rule you in/on/with all their (you *Q(K)*) he/she/it head [the] that gold [the]
| مرۆڤ و گیانلەبەری دەشتودەر و باڵندەی ئاسمان لەژێر دەستی تۆن، لە هەرکوێیەک بن، تۆی بەسەر هەموویاندا زاڵ کردووە. تۆ ئەم سەرەی کە لە زێڕە. |
39 and place your to stand: rise kingdom another earth: inferior from you and kingdom (third *Q(k)*) another that bronze [the] that to rule in/on/with all earth: planet [the]
| «پاش تۆ، پاشایەتییەکی دیکە هەڵدەستێتەوە، پایەی لە تۆ نزمترە، دوای ئەوە سێیەم پاشایەتی لە بڕۆنزە، بەسەر هەموو زەویدا زاڵ دەبێت. |
40 and kingdom (fourth *Q(k)*) to be strong like/as iron [the] like/as to/for before: because that iron [the] to break up and to shatter all [the] and like/as iron [the] that to break all these to break up and to break
| پاشان پاشایەتی چوارەم دێت، وەک ئاسن ڕەقە، چونکە ئاسن دەکوتێت و هەموو شتێک وردوخاش دەکات، وەک ئەو ئاسنەی تێکدەشکێنێت، ئەمیش هەموو ئەوانی دیکە وردوخاش دەکات و تێکیان دەشکێنێت. |
41 and that to see foot [the] and digit [the] (from them *Q(K)*) clay that potter (and from them *Q(K)*) iron kingdom to divide to be and from firmness [the] that iron [the] to be in/on/with her like/as to/for before: because that to see iron [the] to mix in/on/with clay common [the]
| هەروەک بینیت پێیەکان و پەنجەکان بەشێکیان لە قوڕی سوورکراوە و بەشێکیان لە ئاسن بوون، پاشایەتییەکە بەم شێوەیە دابەشکراو دەبێت، بەڵام هەندێک هێزی ئاسنی تێدا دەبێت، هەروەک بینیت ئاسنەکە تێکەڵ بە قوڕی سوورکراوە بوو. |
42 and digit foot [the] (from them *Q(K)*) iron (and from them *Q(K)*) clay from end kingdom [the] to be strong and from her to be to break
| هەروەک پەنجەی پێیەکان بەشێکیان لە ئاسن و بەشێکیان لە قوڕی سوورکراوە بوو، جا بەشێک لە پاشایەتییەکە بەهێز و بەشێکیش ناسک دەبێت. |
43 (and that *Q(K)*) to see iron [the] to mix in/on/with clay common [the] to mix to be in/on/with seed man [the] and not to be to cleave this with this behold! like/as that iron [the] not to mix with clay [the]
| هەروەک بینیت ئاسنەکە تێکەڵ بە قوڕە سوورکراوەکە بوو، ئینجا ئەوان تێکەڵ بە وەچەی خەڵکی دەبن، بەڵام ئەمە بە ئەوەوە نانووسێت، هەروەک ئاسن تێکەڵ بە قوڕ نابێت. |
44 and in/on/with day their that king [the] they to stand: establish god heaven [the] kingdom that to/for perpetuity not to destroy and kingdom [the] to/for people another not to be left to break up and be fulfilled all these kingdom [the] and he/she/it to stand: establish to/for perpetuity [the]
| «لە سەردەمی ئەم پاشایانەدا خودای ئاسمان پاشایەتییەک دادەمەزرێنێت کە هەرگیز لەناوناچێت، بۆ گەلی دیکە بەجێناهێڵدرێت، هەموو ئەو پاشایەتییانە وردوخاش دەکات و کۆتاییان پێدەهێنێت، ئەو هەتاهەتایە بە چەسپاوی دەمێنێتەوە. |
45 like/as to/for before: because that to see that from mountain [the] to determine stone that not in/on/with hand and to break up iron [the] bronze [the] clay [the] silver [the] and gold [the] god great to know to/for king [the] what? that to be after this and certain dream [the] and to trust interpretation his
| ئەمە واتای بینینەیە کە بەردێک لە چیاوە بڕا، بەڵام بە دەستی مرۆڤ نا، ئاسن و بڕۆنز و قوڕی سوورکراوە و زێڕ و زیوەکەی وردوخاش کرد. «خودای گەورە ئەوەی بە پاشا نیشاندا کە لە داهاتوودا ڕوودەدات. خەونەکە ڕاستە و لێکدانەوەکەشی جێی متمانەیە.» |
46 in/on/with then king [the] Nebuchadnezzar to fall since face his and to/for Daniel to do homage and offering and soothing to say to/for to pour to/for him
| ئینجا نەبوخودنەسر بەسەر ڕوویدا کەوت و کڕنۆشی بۆ دانیال برد، فەرمانی دا دیاری و بخووری پێشکەش بکەن. |
47 to answer king [the] to/for Daniel and to say from truth that god your he/she/it god god and lord king and to reveal mystery that be able to/for to reveal mystery [the] this
| پاشا بە دانیالی گوت: «بەڕاستی خودای ئێوە خودای خودایانە و گەورەی پاشایانە و ئاشکراکەری نهێنییەکانە، چونکە تۆ توانیت ئەم نهێنییە ئاشکرا بکەیت.» |
48 then king [the] to/for Daniel to grow great and gift great greatly to give to/for him and to rule him since all province Babylon and great prefect since all wise Babylon
| ئینجا پاشا دانیالی لە پلەیەکی بەرز دانا و دیاری زۆری پێ بەخشی. دەسەڵاتی پێدا بەسەر هەموو هەرێمی بابل و کردییە سەرۆکی هەموو داناکان. |
49 and Daniel to ask from king [the] and to reckon/appoint since service [the] that province Babylon to/for Shadrach Meshach and Abednego Abednego and Daniel in/on/with door king [the]
| سەرباری ئەمەش، لەسەر داوای دانیال پاشا شەدرەخ و مێشەخ و عەبێدنەگۆی دەستنیشان کرد بۆ بەڕێوەبردنی هەرێمی بابل، بەڵام دانیال خۆی لە دیوانی پاشا مایەوە. |
