1 Kings 20
1 and Ben-hadad Ben-hadad king Syria to gather [obj] all strength: soldiers his and thirty and two king with him and horse and chariot and to ascend: rise and to confine upon Samaria and to fight in/on/with her
Wtedy Ben-Hadad, król Syrii, zebrał całe swoje wojsko, a było z nim trzydzieści dwóch królów, konie i rydwany. Wyruszył, obległ Samarię i walczył przeciwko niej.
2 and to send: depart messenger to(wards) Ahab king Israel [the] city [to] and to say to/for him thus to say Ben-hadad Ben-hadad
I wyprawił posłańców do Achaba, króla Izraela, do miasta, i powiedział mu: Tak mówi Ben-Hadad:
3 silver: money your and gold your to/for me he/she/it and woman: wife your and son: child your [the] pleasant to/for me they(masc.)
Twoje srebro i złoto są moje; także twoje żony i twoi najpiękniejsi synowie są moi.
4 and to answer king Israel and to say like/as word: speaking your lord my [the] king to/for you I and all which to/for me
Król Izraela odpowiedział: Według twego słowa, królu, mój panie – twój jestem ja i wszystko, co mam.
5 and to return: again [the] messenger and to say thus to say Ben-hadad Ben-hadad to/for to say for to send: depart to(wards) you to/for to say silver: money your and gold your and woman: wife your and son: child your to/for me to give: give
Potem posłańcy wrócili [do niego] i powiedzieli: Tak powiedział Ben-Hadad: Wprawdzie posłałem do ciebie [ludzi], aby ci powiedzieli: Oddasz swoje srebro i złoto, swoje żony i swoich synów oddasz mi.
6 for if: except like/as time tomorrow to send: depart [obj] servant/slave my to(wards) you and to search [obj] house: home your and [obj] house: home servant/slave your and to be all desire eye: appearance your to set: take in/on/with hand: themselves their and to take: take
Jednak jutro o tej porze poślę swoje sługi do ciebie. Oni przeszukują twój dom i domy twoich sług, a wszystko, co jest cenne w twoich oczach, wezmą w ręce i zabiorą.
7 and to call: call to king Israel to/for all old: elder [the] land: country/planet and to say to know please and to see: see for distress: harm this to seek for to send: depart to(wards) me to/for woman: wife my and to/for son: child my and to/for silver: money my and to/for gold my and not to withhold from him
Król Izraela zwołał więc wszystkich starszych ziemi i powiedział [im]: Rozważcie, proszę, i zobaczcie, że ten [człowiek] szuka nieszczęścia. Posłał bowiem do mnie po moje żony i moich synów, po moje srebro i złoto, a nie odmówiłem mu.
8 and to say to(wards) him all [the] old: elder and all [the] people not to hear: hear and not be willing
Wszyscy starsi i cały lud odpowiedzieli: Nie słuchaj [go] i nie gódź się.
9 and to say to/for messenger Ben-hadad Ben-hadad to say to/for lord my [the] king all which to send: depart to(wards) servant/slave your in/on/with first to make: do and [the] word: thing [the] this not be able to/for to make: do and to go: went [the] messenger and to return: return him word
Odpowiedział więc posłom Ben-Hadada: Powiedzcie królowi, memu panu: Wszystko, czego na początku żądałeś od swego sługi, uczynię. Lecz tej rzeczy nie mogę uczynić. Posłańcy odeszli i zanieśli mu odpowiedź.
10 and to send: depart to(wards) him Ben-hadad Ben-hadad and to say thus to make: do [emph?] to/for me God and thus to add if to suffice dust Samaria to/for handful to/for all [the] people which in/on/with foot my
Ben-Hadad znowu posłał do niego [sługi] i powiedział: Niech mi to uczynią bogowie i tamto dorzucą, jeśli starczy prochu Samarii po pełnej garści dla każdego spośród całego ludu, który idzie za mną.
11 and to answer king Israel and to say to speak: speak not to boast: boast to gird like/as to open
Król Izraela odpowiedział: Powiedzcie [mu]: Niech się nie chlubi ten, kto zapina [pas], jak ten, kto go odpina.
12 and to be like/as to hear: hear [obj] [the] word [the] this and he/she/it to drink he/she/it and [the] king in/on/with booth and to say to(wards) servant/slave his to set: take and to set: take upon [the] city
A gdy [Ben]-[Hadad] usłyszał to słowo – a właśnie pił z królami w namiotach – powiedział do swoich sług: Ruszajcie. I ruszyli na miasto.
13 and behold prophet one to approach: approach to(wards) Ahab king Israel and to say thus to say LORD to see: see [obj] all [the] crowd [the] great: large [the] this look! I to give: give him in/on/with hand: power your [the] day: today and to know for I LORD
A oto pewien prorok przyszedł do Achaba, króla Izraela, i powiedział: Tak mówi PAN: Czy widzisz cały ten wielki tłum? Oto wydam go dziś w twoje ręce, abyś wiedział, że ja jestem PANEM.
14 and to say Ahab in/on/with who? and to say thus to say LORD in/on/with youth ruler [the] province and to say who? to bind [the] battle and to say you(m. s.)
Wtedy Achab zapytał: Przez kogo? Odpowiedział: Tak mówi PAN: Przez sługi książąt prowincji. Zapytał dalej: Kto rozpocznie bitwę? Odpowiedział mu: Ty.
15 and to reckon: list [obj] youth ruler [the] province and to be hundred two and thirty and after them to reckon: list [obj] all [the] people all son: descendant/people Israel seven thousand
Dokonał więc przeglądu sług książąt prowincji i [było] ich dwustu trzydziestu dwóch. A po nich policzył cały lud, wszystkich synów Izraela, i było ich siedem tysięcy.
16 and to come out: come in/on/with midday and Ben-hadad Ben-hadad to drink drunken in/on/with booth he/she/it and [the] king thirty and two king to help [obj] him
I wyruszyli w południe. A Ben-Hadad oddawał się pijaństwu w namiotach, a z nim trzydziestu dwóch królów, którzy go wspierali.
17 and to come out: come youth ruler [the] province in/on/with first and to send: depart Ben-hadad Ben-hadad and to tell to/for him to/for to say human to come out: come from Samaria
Wyszli więc jako pierwsi słudzy książąt prowincji. Gdy Ben-Hadad posłał [sługę], powiedziano mu: Ludzie wyszli z Samarii.
18 and to say if to/for peace to come out: come to capture them alive and if to/for battle to come out: come alive to capture them
Polecił: Jeśli wyszli [prosić] o pokój, pojmijcie ich żywych, również jeśli wyszli walczyć, pojmijcie ich żywych.
19 and these to come out: come from [the] city youth ruler [the] province and [the] strength: soldiers which after them
Wyszli więc z miasta słudzy książąt prowincji oraz wojsko razem z nimi.
20 and to smite man: anyone man his and to flee Syria and to pursue them Israel and to escape Ben-hadad Ben-hadad king Syria upon horse and horseman
A każdy pokonał swego przeciwnika, tak że Syryjczycy uciekli, a Izrael ich ścigał. Ben-Hadad, król Syrii, również uciekł na koniu i z jeźdźcami.
21 and to come out: come king Israel and to smite [obj] [the] horse and [obj] [the] chariot and to smite in/on/with Syria wound great: large
Potem król Izraela wyruszył i pobił konie i rydwany, a zadał Syryjczykom wielką klęskę.
22 and to approach: approach [the] prophet to(wards) king Israel and to say to/for him to go: come! to strengthen: strengthen and to know and to see: examine [obj] which to make: do for to/for turn [the] year king Syria to ascend: rise upon you
Prorok znowu przyszedł do króla Izraela i powiedział mu: Idź, wzmocnij się, rozważ i zastanów się, co masz czynić. Po roku bowiem król Syrii nadciągnie przeciwko tobie.
23 and servant/slave king Syria to say to(wards) him God mountain: mount God their upon so to strengthen: strengthen from us and but to fight with them in/on/with plain if: surely yes not to strengthen: strengthen from them
Wtedy słudzy króla Syrii powiedzieli do niego: Ich bogowie są bogami gór, dlatego nas pokonali. Walczmy jednak z nimi na równinie i na pewno ich pokonamy.
24 and [obj] [the] word: thing [the] this to make: do to turn aside: remove [the] king man: anyone from place his and to set: put governor underneath: instead them
Tak więc uczyń: Usuń każdego z królów z jego stanowiska, a na ich miejsce ustanów dowódców.
25 and you(m. s.) to count to/for you strength: soldiers like/as strength: soldiers [the] to fall: fall from [obj] you and horse like/as horse and chariot like/as chariot and to fight [obj] them in/on/with plain if: surely yes not to strengthen: strengthen from them and to hear: hear to/for voice their and to make: do so
Następnie odlicz sobie wojska takiego jak [to] wojsko, które ci poległo, koni jak tamte konie i rydwanów jak tamte rydwany. Wtedy stoczymy z nimi bitwę na równinie i na pewno ich pokonamy. I posłuchał ich głosu, i tak uczynił.
26 and to be to/for turn [the] year and to reckon: list Ben-hadad Ben-hadad [obj] Syria and to ascend: rise Aphek [to] to/for battle with Israel
A gdy upłynął rok, Ben-Hadad dokonał przeglądu Syryjczyków i nadciągnął do Afek, aby walczyć z Izraelem.
27 and son: descendant/people Israel to reckon: list and to sustain and to go: went to/for to encounter: toward them and to camp son: descendant/people Israel before them like/as two little flock goat and Syria to fill [obj] [the] land: country/planet
Również u synów Izraela dokonano przeglądu, a gdy się zebrali, wyruszyli przeciwko nim. I synowie Izraela rozbili obóz przed nimi jak dwa małe stadka kóz. Syryjczycy zaś napełnili ziemię.
28 and to approach: approach man [the] God and to say to(wards) king Israel and to say thus to say LORD because which to say Syria God mountain: mount LORD and not God valley he/she/it and to give: give [obj] all [the] crowd [the] great: large [the] this in/on/with hand: power your and to know for I LORD
Wtedy przyszedł mąż Boży i mówił do króla Izraela: Tak mówi PAN: Ponieważ Syryjczycy powiedzieli: PAN jest Bogiem gór, a nie jest Bogiem równin, wydam cały ten wielki tłum w twoje ręce, abyście wiedzieli, że ja jestem PANEM.
29 and to camp these before these seven day and to be in/on/with day [the] seventh and to present: come [the] battle and to smite son: descendant/people Israel [obj] Syria hundred thousand on foot in/on/with day one
Obozowali jedni naprzeciw drugich przez siedem dni. A siódmego dnia stoczyli bitwę i synowie Izraela pobili w jednym dniu sto tysięcy pieszych spośród Syryjczyków.
30 and to flee [the] to remain Aphek [to] to(wards) [the] city and to fall: fall [the] wall upon twenty and seven thousand man [the] to remain and Ben-hadad Ben-hadad to flee and to come (in): come to(wards) [the] city chamber in/on/with chamber
Pozostali zaś uciekli do Afek, do miasta, i runął mur na dwadzieścia siedem tysięcy pozostałych mężczyzn. Ben-Hadad uciekł i wszedł do miasta, gdzie [ukrył się] w wewnętrznej komnacie.
31 and to say to(wards) him servant/slave his behold please to hear: hear for king house: household Israel for king kindness they(masc.) to set: put please sackcloth in/on/with loin our and cord in/on/with head our and to come out: come to(wards) king Israel perhaps to live [obj] soul: life your
Wtedy jego słudzy powiedzieli mu: Oto słyszeliśmy, że królowie domu Izraela są królami miłosiernymi. Pozwól, proszę, że włożymy wory na nasze biodra, powrozy na nasze głowy i wyjdziemy do króla Izraela, może zostawi nas przy życiu.
32 and to gird sackcloth in/on/with loin their and cord in/on/with head their and to come (in): come to(wards) king Israel and to say servant/slave your Ben-hadad Ben-hadad to say to live please soul: life my and to say still he alive brother: compatriot my he/she/it
Opasali więc worami swoje biodra, [włożyli] powrozy na swoje głowy, przyszli do króla Izraela i powiedzieli: Ben-Hadad, twój sługa, mówi: Proszę, zachowaj moją duszę przy życiu. Zapytał: Czy jeszcze żyje? To jest mój brat.
33 and [the] human to divine and to hasten and to catch from him and to say brother: compatriot your Ben-hadad Ben-hadad and to say to come (in): come to take: bring him and to come out: come to(wards) him Ben-hadad Ben-hadad and to ascend: rise him upon [the] chariot
Ci ludzie wzięli to za dobry znak i szybko podchwycili [to słowo] od niego, i powiedzieli: Twój brat Ben-Hadad. On zaś powiedział: Idźcie i przyprowadźcie go. Ben-Hadad wyszedł więc do niego i kazał mu wsiąść na rydwan.
34 and to say to(wards) him [the] city which to take: take father my from with father your to return: rescue and outside to set: make to/for you in/on/with Damascus like/as as which to set: make father my in/on/with Samaria and I in/on/with covenant to send: let go you and to cut: make(covenant) to/for him covenant and to send: let go him
[Ben]-[Hadad] powiedział do niego: Miasta, które mój ojciec zabrał twemu ojcu, zwrócę, a ty uczynisz sobie ulice w Damaszku, jak uczynił mój ojciec w Samarii. [I odpowiedział]: Puszczę cię wolno na podstawie tego przymierza. Tak więc zawarł z nim przymierze i puścił go wolno.
35 and man one from son: child [the] prophet to say to(wards) neighbor his in/on/with word LORD to smite me please and to refuse [the] man to/for to smite him
Wtedy pewien mąż spośród synów proroków powiedział do swego bliźniego na słowo PANA: Uderz mnie, proszę. Ale ten człowiek nie chciał go uderzyć.
36 and to say to/for him because which not to hear: obey in/on/with voice LORD look! you to go: went from with me and to smite you [the] lion and to go: went from beside him and to find him [the] lion and to smite him
I powiedział mu: Ponieważ nie posłuchałeś głosu PANA, oto gdy tylko odejdziesz ode mnie, zabije cię lew. A gdy odszedł od niego, spotkał go lew i zabił go.
37 and to find man another and to say to smite me please and to smite him [the] man to smite and to wound
Potem spotkał drugiego mężczyznę i powiedział mu: Uderz mnie, proszę. Człowiek ten tak go uderzył, że go zranił.
38 and to go: went [the] prophet and to stand: stand to/for king (upon *LAB(H)*) [the] way: road and to search in/on/with bandage upon eye his
Prorok poszedł więc i czekał na króla na drodze, i zmienił swój wygląd dzięki zasłonie na twarzy.
39 and to be [the] king to pass and he/she/it to cry to(wards) [the] king and to say servant/slave your to come out: come in/on/with entrails: among [the] battle and behold man to turn aside: turn aside and to come (in): bring to(wards) me man and to say to keep: guard [obj] [the] man [the] this if to reckon: missing to reckon: missing and to be soul: life your underneath: instead soul: life his or talent silver: money to weigh
A gdy król przejeżdżał, zawołał do króla: Twój sługa wszedł w sam środek bitwy, a oto podszedł pewien mężczyzna i przyprowadził do mnie człowieka, i powiedział: Pilnuj tego człowieka. Jeśli ci się wymknie, zapłacisz swoim życiem za jego życie albo zapłacisz talent srebra.
40 and to be servant/slave your to make: do here/thus and here/thus and he/she/it nothing he and to say to(wards) him king Israel so justice: judgement your you(m. s.) to decide
A gdy twój sługa zajął się tym i owym, on zniknął. Król Izraela powiedział do niego: Taki [jest] twój wyrok, ty sam rozstrzygnąłeś [tę sprawę].
41 and to hasten and to turn aside: remove [obj] [the] bandage (from upon *Q(k)*) eye his and to recognize [obj] him king Israel for from [the] prophet he/she/it
Wtedy on szybko zdjął zasłonę z twarzy i król Izraela rozpoznał, że jest on jednym z proroków.
42 and to say to(wards) him thus to say LORD because to send: let go [obj] man devoted thing my from hand: power and to be soul: life your underneath: instead soul: life his and people your underneath: instead people his
I powiedział do niego: Tak mówi PAN: Ponieważ wypuściłeś ze swojej ręki człowieka przeznaczonego na śmierć, swoim życiem zapłacisz za jego życie i swoim ludem za jego lud.
43 and to go: went king Israel upon house: palace his stubborn and vexed and to come (in): come Samaria [to]
Król Izraela odszedł więc do swego domu smutny i rozgniewany i przybył do Samarii.
