Proverbs 29
1 A person of rebukes [one who] hardens a neck suddenly he will be broken and there not [will be] healing.
Ang tawo nga midawat ug daghang mga pagbadlong apan nagpatikig sa iyang liog moabot ang higayon nga mapukan ug dili na gayod maayo.
2 When increase righteous [people] it rejoices the people and when rules a wicked [person] it sighs a people.
Kung kadtong nagabuhat ug matarong modaghan, maglipay ang katawhan, apan kung ang daotan nga tawo ang magmamando, manghupaw ang katawhan.
3 A person [who] loves wisdom he makes glad father his and [one who] associates with prostitutes he destroys wealth.
Si bisan kinsa nga nahigugma sa kaalam makalipay sa iyang amahan, apan siya nga nagkig-uban sa mga nagbaligya ug dungog nagaguba sa iyang bahandi.
4 A king by justice he establishes a land and a person of contributions he breaks down it.
Ang hari magtukod sa yuta pinaagi sa katarong, apan siya nga gusto makasapi maoy moguba niini.
5 A man [who] flatters to neighbor his a net [is] spreading on footsteps his.
Ang tawo nga nag-ulog-ulog sa iyang silingan sama lamang nga nagbukhad ug pukot alang sa iyang mga tiil.
6 [is] in [the] transgression of A person evil a snare and a righteous [person] he cries aloud and he rejoices.
Malit-ag ang tawong daotan pinaagi sa iyang kaugalingon nga sala, apan siya nga nagbuhat ug matarong mag-awit ug magmalipayon.
7 [is] knowing A righteous [person] [the] case of poor [people] a wicked [person] not he understands knowledge.
Siya nga nagbuhat ug matarong nag-amping sa katungod sa mga kabos; ang tawong daotan dili makasabot niana nga kahibalo.
8 People of mockery they inflame a town and wise [people] they turn away anger.
Ang mga matamayon nagbutang ug kalayo sa siyudad, apan kadtong maalamon molikay sa kapungot.
9 A person wise [who] enters into judgment with a person a fool and he rages and he laughs and there not [is] rest.
Kung adunay panaglalis sa tawong maalamon ug sa buangbuang, masuko lamang siya ug mokatawa, ug wala gayoy pagpahulay.
10 People of blood they hate a blameless [person] and upright [people] they seek life his.
Ang mga mamumuno magdumot kaniya nga walay sala ug pangitaon ang kinabuhi sa mga matarong.
11 All spirit his he sends forth a fool and a wise [person] in backwards he calms it.
Ipakita gayod sa buangbuang ang tanan niyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong niini ug mapailubon sa iyang kaugalingon.
12 A ruler [who] pays attention on a word of falsehood all servants his [will be] wicked.
Kung ang magmamando magtagad sa mga bakak, ang tanan niyang mga kadagkoan mahimong daotan.
13 A poor [person] and a person of oppression they meet together [is] giving light to [the] eyes of both of them Yahweh.
Ang tawong kabos ug ang madaogdaogon managsama lamang, kay si Yahweh ang naghatag ug kahayag sa ilang mga mata.
14 A king [who] judges in truth poor [people] throne his for ever it will be established.
Kung maghukom ang hari sa mga kabos pinaagi sa kamatuoran, matukod ang iyang trono hangtod sa kahangtoran.
15 A rod and rebuke it gives wisdom and a youth let loose [is] putting to shame mother his.
Ang bunal ug ang pagpadlong mohatag ug kaalam; apan ang bata nga gilikay gikan sa pagpanton magpakaulaw sa iyang inahan.
16 When increase wicked [people] it increases transgression and righteous [people] on overthrow their they will look.
Kung ang mga tawong daotan anaa sa gahom, modagsang ang pagpakasala, apan kadtong nagbuhat ug matarong makakita sa pagkapukan sa mga tawong daotan.
17 Discipline son your so he may give rest you and he may give delights to self your.
Pantuna ang imong anak nga lalaki ug papahulayon ka niya; ug magdala siya ug kalipay sa imong kinabuhi.
18 When there not [is] vision it is let loose a people and [one who] keeps [the] law how blessed [is] he.
Diin wala nay makita nga mga pagpanagna ang mga tawo managdagan, apan bulahan siya nga nagtuman sa balaod.
19 By words not he will let himself be instructed a slave for he will understand and there not [will be one who] answers.
Dili nimo mabadlong ang mga ulipon pinaagi sa mga pulong, bisan tuod makasabot siya, magpakahilom lamang gihapon.
20 Do you see? anyone hasty in words his hope [belongs] to a fool more than him.
Nakakita na ba ka ug tawo nga madali-dalion sa iyang gipamulong? Mas aduna pay paglaom ang usa ka buangbuang kaysa kaniya.
21 [one who] pampers From youth slave his and end his it will be trouble.
Siya nga mapatuyangon sa iyang ulipon gikan sa iyang pagkabatan-on, adunay kasamok sa kaulahian niini.
22 A person of anger he stirs up strife and a master of rage [is] great of transgression.
Ang masuk-anon nga tawo makapukaw sa panagbingkil ug ang hanas sa kaligutgot makahimo ug daghang mga sala.
23 [the] pride of A person it will bring low him and a [person] lowly of spirit he will attain honor.
Ang garbo sa tawo makapaubos kaniya; apan siya nga adunay mapainubsanon nga espiritu mapasidunggan.
24 [one who] has shares With a thief [is] hating own self his an oath he hears and not he tells.
Siya nga makig-uban sa mga kawatan masilag sa iyang kaugalingon nga kinabuhi; madungog niya ang pagtunglo ug walay ikasulti.
25 Fear of a person it makes a snare and [one who] trusts in Yahweh he will be set on high.
Ang kahadlok sa tawo naghimo ug lit-ag, apan siya nga mosalig kang Yahweh mapanalipdan.
26 Many [people] [are] seeking [the] face of a ruler and [is] from Yahweh justice of a person.
Daghan ang nagapangita sa dagway sa magmamando, apan gikan kang Yahweh moabot ang katarong alang kaniya.
27 [is] an abomination of Righteous [people] a person of injustice and [is] an abomination of [the] wicked a [person] upright of way.
Ang walay katarong nga tawo gidumtan niadtong nagbuhat ug matarong, apan siya nga matarong ang dalan gidumtan sa mga tawong daotan.
