Proverbs 22
1 [is to be] chosen A name more than wealth great more than silver and more than gold favor good.
Ang isang magandang pangalan ay dapat piliin higit pa sa labis na kayamanan, at mas mainam ang kagandahan ng loob kaysa sa pilak at ginto.
2 [the] rich And [the] poor they meet together [is the] maker of all of them Yahweh.
Ang mayaman at mahirap na mga tao ay mayroong pagkakatulad— si Yahweh ang tagapaglikha nilang lahat.
3 A sensible [person] - he sees trouble (and he hides himself *Q(K)*) and naive people they pass on and they are punished.
Ang isang marunong na tao ay nakikita ang kaguluhan at itinatago ang kaniyang sarili, pero ang walang karanasan na mga tao ay magpapatuloy at magdurusa dahil dito.
4 [the] consequence of Humility [the] fear of Yahweh [is] wealth and honor and life.
Ang gantimpala sa pagpapakumbaba at takot kay Yahweh ay kayamanan, karangalan at buhay.
5 Thorns snares [are] in [the] path of a perverse [person] [one who] guards self his he will be far from them.
Ang mga tinik at mga patibong ay nakalatag sa daan ng sutil; kung sino man ang mag-ingat ng kaniyang buhay ay papanatilihing malayo mula sa kanila.
6 Train the youth on [the] mouth of way his also if he will be old not he will turn aside from it.
Turuan ang isang bata sa daan kung saan siya nararapat pumunta, at kapag siya ay matanda na hindi siya tatalikod mula sa bilin na iyon.
7 A rich [person] over poor [people] he rules and [is] a servant a borrower of a person a lender.
Ang mayayamang tao ay pinamumunuan ang mahihirap na tao, at ang isa na siyang humihiram ay isang alipin sa isa na siyang nagpapahiram.
8 [one who] sows Unrighteousness (he will reap *Q(k)*) trouble and [the] rod of fury his it will end.
Siyang naghahasik ng kasamaan ay mag-aani ng kaguluhan, at ang pamalo ng kaniyang matinding galit ay magiging walang pakinabang.
9 A [person] good of eye he he will be blessed for he gives some of food his to poor [person].
Ang isang mapagbigay na mata ay pagpapalain, sapagkat siya ay nagbabahagi ng kaniyang tinapay sa mahihirap.
10 Drive out a mocker so may go out strife so may cease dispute and shame.
Itaboy ang mangungutya at aalis ang alitan; ang mga hindi pagkakaunawaan at mga panlalait ay matitigil.
11 [one who] loves (Pure of *Q(K)*) heart [the] grace of lips his [is] friend his a king.
Ang siyang nagmamahal ng isang busilak na puso at ang salita ay magiliw, siya ay magiging kaibigan ng hari.
12 [the] eyes of Yahweh they preserve knowledge and he has subverted [the] words of [one who] acts treacherously.
Ang mga mata ni Yahweh ay nanatiling nakamasid sa kaalaman, ngunit ibabagsak niya ang mga salita ng taksil.
13 He says a sluggard a lion [is] in the street in [the] midst of [the] open places I will be killed.
Sinasabi ng tamad na tao, “Mayroong isang leon sa lansangan! Ako ay mapapatay sa mga hayag na lugar.”
14 [is] a pit Deep [the] mouth of strange [women] [one who] is cursed of Yahweh (he will fall *Q(k)*) there.
Ang bibig ng isang babaeng nangangalunya ay isang malalim na hukay; ang galit ni Yahweh ay sumiklab laban sa sinuman na mahulog dito.
15 Foolishness [is] bound in [the] heart of a youth a rod of discipline it will put far away it from him.
Ang kahangalan ay nasa puso ng isang bata, pero ang pamalo ng pagdisiplina ay nagpapaalis dito.
16 [one who] oppresses [the] poor To increase for himself [one who] gives to a rich [person] only to poverty.
Ang isa na siyang nagpapahirap sa mahihirap na tao para lumago ang kaniyang karangyaan, o nagbibigay para sa mayayamang tao, ay magiging isang mahirap.
17 Incline ear your and hear [the] words of wise [people] and heart your you will set to knowledge my.
Magbigay pansin at pakinggan ang mga salita ng mga matalino at idulog ang iyong puso sa aking kaalaman,
18 For [will be] pleasant that you will keep them in belly your they will be prepared together on lips your.
dahil magiging kaaya-aya ito para sa iyo kung panatilihin mo ang mga ito sa iyo, kung lahat ng ito ay handa sa iyong mga labi.
19 To be in Yahweh trust your I teach you this day even you.
Sa gayon, mailagak kay Yahweh ang iyong tiwala, ituturo ko ang mga ito sa inyo ngayon— maging sa iyo.
20 ¿ Not have I written for you (officers *Q(K)*) counsels and knowledge.
Hindi ko ba naisulat sa iyo ang tatlumpung kasabihan ng tagubilin at kaalaman,
21 To make known to you [the] truth of words of faithfulness to bring back words faithfulness to [those who] sent you.
para ituro sa iyo ang katotohanan sa mga mapagkakatiwalaang mga salitang ito, sa gayon maaaring kang makapagbigay ng mapagkakatiwalaang mga sagot sa mga nagpadala sa iyo?
22 May not you rob a poor [person] for [is] poor he and may not you crush a poor [person] at the gate.
Huwag mo pagnakawan ang mahirap na tao, dahil siya ay mahirap, o wasakin ang nangangailangang tao sa tarangkahan,
23 For Yahweh he will conduct case their and he will rob [those who] rob them life.
dahil si Yahweh ang mangangatwiran sa kanilang kaso, at nanakawin niya ang buhay na siyang nagnakaw sa kanila.
24 May not you associate with a master of anger and with a person of rage not you must go.
Huwag ka makipagkaibigan sa isang tao na siyang pinamumuan ng galit, at huwag kang sumama sa isang nagagalit nang labis,
25 Lest you should learn (ways his *Q(K)*) and you will take a snare for self your.
o matututunan mo ang kaniyang mga pamamaraan, at papaluputan mo ang iyong sarili sa isang patibong.
26 May not you be among [those who] strike a palm among [those who] stand surety for debts.
Huwag kang makiisa sa nagbibigay ng nakakagapos na mga panunumpa tungkol sa pera, at huwag kang magbibigay ng kasiguraduhan para sa mga pagkakautang ng iba.
27 If not [belongs] to you to pay why? will anyone take bed your from under you.
Kung kulang ka ng pamamaraan para magbayad, ano ang makakapigil sa isang tao mula sa pagkuha ng iyong higaan mula sa iyo?
28 May not you displace a boundary of antiquity which they made ancestors your.
Huwag mong alisin ang sinaunang batong nagtatakda ng hangganan na inalagay ng iyong mga ama.
29 You see a person - skilled in work his before kings he will take his stand not he will take his stand before insignificant [people].
Nakikita mo ba ang isang bihasang lalaki sa kaniyang gawain? Siya ay tatayo sa harapan ng mga hari; hindi siya tatayo sa harapan ng pangkaraniwang mga tao.
