Proverbs 20
1 [is] a mocker Wine [is] noisy strong drink and any [one who] staggers in it not he is wise.
दाखमद्य खिल्ली उडाउने कुरो हो र मदिराचाहिँ कचिङ्गाल मच्चाउने कुरो हो । मदिराद्वारा बहकाइने कोही पनि बुद्धिमान् हुँदैन ।
2 [is] a roaring Like young lion [the] terror of a king [one who] infuriates him [is] missing life his.
राजाको डर गर्जिरहेको जवान सिंहको डरजस्तै हुन्छ । तिनलाई रिस उठाउनेले आफ्नो जीवन गुमाउँछ ।
3 [is] honor To person cessation from strife and every fool he bursts out.
द्वन्द्वलाई हटाउनु हरेकको लागि आदर हो, तर हरेक मूर्खचाहिँ तर्क-वितर्कमा फस्छ ।
4 From winter a sluggard not he plows (and he asks *Q(K)*) at the harvest and nothing.
अल्छेले शरद् ऋतुमा जोत्दैन । त्यसले कटनीको बेला फसल खोज्छ, तर केहीँ पाउने छैन ।
5 [is] water Deep a plan in [the] heart of a person and a person of understanding he draws out it.
मानवीय हृदयमा भएको उद्धेश्य गहिरो पानीजस्तै हो, तर समझशक्ति भएको मानिसले यसलाई बाहिर निकाल्ने छ ।
6 A multitude of person[s] he proclaims each one loyalty his and a person of faithfulness who? will he find.
धैरेले आफू भक्त भएको घोषणा गर्छन्, तर कसले विश्वासयोग्य जन पाउन सक्छ?
7 [one who] goes about In integrity his a righteous [person] how blessed! [are] sons his after him.
धर्मात्मा आफ्नो सत्यनिष्ठामा चल्छ, र त्यसलाई पछ्याउने त्यसका छोराहरू आशिषित् हुने छन् ।
8 A king [who] sits on a throne of judgment [is] winnowing with eyes his all evil.
न्यायको काम गर्दै सिंहासनमा बस्ने राजाले आफ्नो सामु भएका सबै खराबी आफ्नै आँखाले केलाउँछन् ।
9 Who? will he say I have kept pure heart my I am pure from sin my.
कसले भन्न सक्छ, “मैले मेरो हृदय शुद्ध राखेको छु । म मेरो पापबाट सफा छु?”
10 A weight and a weight a measure and a measure [are] [the] abomination of Yahweh also both of them.
नमिल्ने नापहरू असमान ढकहरू दुवैलाई परमप्रभु घृणा गर्नुहुन्छ ।
11 Also by deeds his he makes himself known a youth if [is] pure and if [is] upright activity his.
एउटा बालकलाई पनि त्यसका गतिविधिहरूबाट त्यसको आचरण शुद्ध र सोझो छ कि छैन भनेर चिनिन्छ ।
12 An ear [which] hears and an eye [which] sees Yahweh he has made also both of them.
सुन्ने कान र देख्ने आँखा दुवैलाई परमप्रभुले बनाउनुभयो ।
13 May not you love sleep lest you should become impoverished open eyes your be satisfied food.
निद्रालाई प्रेम नगर्, नत्रता तँ दरिद्र हुने छस् । तेरा आँखा खोल्, र तँसित खानलाई प्रशस्त हुने छ ।
14 Bad bad he says the buyer and [he is] going away himself then he boasts.
“यो खराब छ, यो खराब छ,” ग्राहकले भन्छ, तर पर पुगेपछि त्यसले घमण्ड गर्छ ।
15 There [is] gold and abundance of jewels and [are] an article of preciousness lips of knowledge.
सुन छ, र प्रशस्त महङ्गा मणिहरू छन्, तर ज्ञानको ओठ बहुमूल्य रत्न हो ।
16 Take garment his for he stands surety for a stranger and for (a foreign [woman] *Q(K)*) hold in pledge it.
परदेशीको जमानी बस्नेको खास्टो पनि खोस्नू, र त्यसले अनैतिक स्त्रीको लागि यसो गरेको भए त्यो धरौटी राख्नू ।
17 [is] sweet To person food of falsehood and after it will be filled mouth his gravel.
छलद्वारा प्राप्त रोटीको स्वाद मिठो होला, तर पछि त्यसको मुखभरि रोडा हालेसरह हुन्छ ।
18 Plans by counsel it is established and by wise directions make war.
सरसल्लाहद्वारा योजनाहरू स्थापित हुन्छन्, र बुद्धिमान् मार्ग-दर्शनद्वारा मात्र तैँले लडाइँ लड् ।
19 [is] uncovering Secret counsel [one who] goes about a slanderer and to [one who] opens lips his not you will get involved.
कुरौटेले गुप्त कुराहरू बाहिर ल्याउँछ । त्यसैले धेरै कुरा गर्ने मानिसहरूसित सङ्गत नगर् ।
20 [one who] curses Father his and mother his it will be extinguished lamp his (in a time of *Q(K)*) darkness.
कसैले आफ्नो बुबा वा आफ्नी आमालाई सराप्यो भने निस्पट्ट अन्धकारमा त्यसो बत्ती निभाइने छ ।
21 An inheritance (hastily gained *Q(K)*) at first and end its not it will be blessed.
सुरुमा झट्टै प्राप्त गरेको पैतृक-सम्पत्तिले अन्त्यमा थोरै भलाइ गर्ने छ ।
22 May not you say I will repay evil wait for Yahweh so may he deliver you.
यसो नभन्, “म यस खराबीको बदला लिने छु ।” परमप्रभुको प्रतीक्षा गर्, र उहाँले तँलाई छुटकारा दिनुहुने छ ।
23 [are] [the] abomination of Yahweh a weight and a weight and balances of deceit not [are] good.
परमप्रभुले असमान ढकहरूलाई घृणा गर्नुहुन्छ, र बेइमान तराजुहरू ठिक होइनन् ।
24 [are] from Yahweh [the] steps of a man and anyone what? will he understand own way his.
मानिसका कदमहरू परमप्रभुद्वारा निर्देशित हुन्छन् भने तब त्यसले कसरी आफ्नो मार्ग बुझ्न सक्ला त?
25 A snare of a person he may say rashly holiness and after [the] vows to consider.
“यो कुरो पवित्र छ,” भनी हतारमा भन्ने र भाकल गरिसकेपछि मात्र त्यसको बारेमा सोच्नु मानिसको लागि पासो हुन्छ ।
26 [is] winnowing Wicked [people] a king wise and he brought back over them a wheel.
बुद्धिमान् राजाले दुष्टहरूलाई पन्साउँछन्, र तिनले अन्न चुट्ने चक्काले तिनीहरूलाई प्रहार गर्छन् ।
27 [the] lamp of Yahweh [is the] breath of a human [it is] searching all [the] chambers of [the] belly.
मानिसको आत्मा परमप्रभुको बत्ती हो जसले त्यसका भित्री भागहरूको खोजी गर्छ ।
28 Loyalty and faithfulness they preserve a king and he sustains by loyalty throne his.
करारको विश्वसनीयता र भरोसाले राजालाई जोगाउँछ । प्रेमद्वारा नै तिनको सिंहासन सुरक्षित हुन्छ ।
29 [the] glory of Young men [is] strength their and [the] splendor of old [people] [is] gray hair.
युवाहरूको महिमा तिनीहरूको शक्ति हो, र पाकाहरूको शोभा तिनीहरूको फुलेको कपाल हो ।
30 Wounds of bruise[s] ([are] a cleansing *Q(K)*) evil and blows [the] chambers of [the] belly.
चोट लगाउने मुक्काले खराबीलाई साफ गर्छ, र पिटाइले भित्री भागहरूलाई शुद्ध पार्छ ।
