Proverbs 16

1 [belong] to A person [the] plans of [the] heart and [is] from Yahweh [the] answer of [the] tongue.

Dagiti panggep ti puso ket kukua ti makinpuso, ngem ti sungbat ni Yahweh ket agtaud iti mismo a dilana.

2 All [the] ways of a person [are] pure in own eyes his and [is] weighing spirits Yahweh.

Amin a wagas ti maysa a tao ket nadalus iti panagkitana, ngem timtimbangen ni Yahweh dagiti pangpanggepenna.

3 Roll to Yahweh works your so they may be established plans your.

Ikamangmo kenni Yahweh dagiti aramidmo, ket agballiginto dagiti panggepmo.

4 Everything he makes Yahweh for purpose its and also [the] wicked for a day of trouble.

Inaramid ni Yahweh dagiti amin a banag para iti rumbeng a pakaaramatanda, uray dagiti nadangkes para iti aldaw ti riribuk.

5 [is] [the] abomination of Yahweh every [person] haughty of heart hand to hand not he will go unpunished.

Kagurgura ni Yahweh ti amin nga addaan iti natangsit a puso, uray puotenyo, madusadanto.

6 By loyalty and faithfulness it is atoned for iniquity and [is] by [the] fear of Yahweh turning aside from evil.

Babaen iti kinapudno ti tulag ken kinamatalek ket naakkoban ti kinamanagbasol, ken babaen iti panagbuteng kenni Yahweh ket matallikudan dagiti tattao ti panagar-aramidda iti dakes.

7 When is pleased with Yahweh [the] ways of a person also enemies his he causes to be at peace with him.

No dagiti wagas ti maysa a tao ket makaay-ayo kenni Yahweh, uray dagiti kabusor dayta a tao ket pagbalinen ni Yahweh a gayyemna.

8 [is] good A little with righteousness more than greatness of gains with not justice.

Nasaysayaat ti addaan iti bassit nga addaan iti kinalinteg, ngem ti addaan iti dakkel a sapul babaen iti kinadakes.

9 [the] heart of A person it plans way his and Yahweh he directs step[s] his.

Agplanplano ti maysa a tao iti kaunggan ti pusona, ngem iturturong ni Yahweh dagiti addangna.

10 Divination - [is] on [the] lips of a king in judgment not it will act unfaithfully mouth his.

Adda nadiosan a panggeddeng kadagiti bibig ti ari, saan nga agisawang ti ngiwatna iti makaallilaw a pangngeddeng.

11 A balance - and scales of justice [belong] to Yahweh [are] work his all [the] weights of [the] bag.

Aggapu kenni Yahweh dagiti napudno a pagtimbangan; isuna ti mangikedkeddeng iti dagsen dagiti adda iti supot.

12 [is] an abomination of Kings to do wickedness for by righteousness it is established a throne.

Tunggal agaramid dagiti ari iti nadangkes a banbanag, dayta ket maysa a rumbeng a malais, ta naipasdek ti trono babaen iti panagaramid iti nalinteg.

13 [are the] delight of Kings lips of righteousness and [one who] speaks upright [things] he loves.

Maragragsakan ti maysa nga ari kadagiti bibig a mangibagbaga iti umno ken ay-ayatenna ti tao nga agsasao iti pudno.

14 [the] rage of A king [is] messengers of death and a person wise he covers it.

Ti pungtot ti maysa nga ari ket maiyarig a mensahero ti patay ngem padasen ti nasirib a tao a pagkalmaen isuna.

15 [is] in [the] light of [the] face of A king life and favor his [is] like a cloud of spring rain.

Ti kinaraniag ti rupa ti ari ket biag, ken ti paraburna ket kasla ulep a mangiyeg iti tudo.

16 To acquire wisdom how! [is] good more than gold and to acquire understanding [is to be] chosen more than silver.

Anian a nasaysayaat ti maaddaan iti kinasirib ngem iti maaddaan iti balitok. Rumbeng nga ad-adda a mapili ti maaddaan iti pannakaawat ngem iti maaddaan iti pirak.

17 [the] highway of Upright [people] [is] to turn aside from evil [is] protecting life his [one who] guards way his.

Arigna a ti dalan dagiti nalinteg a tattao ket adayo iti kinadakes; ti tao a mangsalsalaknib iti biagna ket arigna a banbantayanna ti dalanna.

18 [is] Before breaking pride and [is] before stumbling haughtiness of spirit.

Umuna ti kinatangsit sakbay ti pannakadadael, ken umuna ti napalangguad nga espiritu sakbay ti pannakatinnag.

19 [is] good To be lowly spirit with (humble [people] *Q(K)*) more than dividing plunder with proud [people].

Nasaysayaat ti agbalin a napakumbaba a kadua dagiti napanglaw a tattao ngem ti makibingay kadagiti napalangguad a tattao kadagiti sinamsamda.

20 [one who] gives attention On a word he finds good and [one who] trusts in Yahweh how blessed [is] he.

Makabirok iti nasayaat ti siasinoman a mang-utob kadagiti naisuro kadakuada, ken agragsak dagiti agtalek kenni Yahweh.

21 To [the] wise of heart it is called discerning and sweetness of lips it increases teaching.

Ti tao a nasirib iti kaungganna ket makuna a nanakem, ken ti kinasam-it ti balikas pasayaatenna ti kabaelan a mangisuro.

22 [is] a fountain of Life [the] prudence of owners its and [the] discipline of fools [is] foolishness.

Ti pannakaawat ket maiyarig a burayok ti biag ti tao nga addaan iti daytoy, ngem ti dusa dagiti maag ket ti kinamaagda.

23 [the] heart of A wise [person] it gives insight to mouth his and to lips his it adds teaching.

Ti puso ti nasirib a tao ket mangmangted iti saririt iti ngiwatna ken mangnaynayon iti panangallukoy dagiti bibigna.

24 [are] a honeycomb of Honey words of kindness a sweet [thing] to the soul and healing to the bone[s].

Ti makaay-ayo a sasao ket maiyarig a balay ti ayukan—nasam-it iti kararua ken pannakapaimbag kadagiti tulang.

25 There [is] a way right before a person and end its [is] [the] ways of death.

Adda dalan a kasla nalinteg iti maysa a tao, ngem ti murdongna ket dalan nga agturong iti patay.

26 [the] appetite of A laborer it labors for him for it presses on him mouth his.

Ti ganas iti pannangan ti maysa a mangmangged ket mangparegta kenkuana nga agtrabaho; guyguyugoyen isuna ti bisinna nga agtultuloy nga agtrabaho.

27 A person of worthlessness [is] digging up evil and [is] on (lip his *Q(K)*) like a fire scorching.

Agkalkali iti dakes ti awan serserbina a tao, ken ti sasaona ket kasla makasinit nga apuy.

28 A person of perversities he sends out strife and a slanderer [is] separating a close friend.

Ti ballikug a tao ket rubrubanna ti riri, kasta met a pagsisinaen ti tsismis dagiti nasinged nga aggagayyem.

29 A person of violence he deceives neighbor his and he leads him in a way not good.

Ul-ulbodan ti naranggas a tao ti kaarrubana ken iturturongna daytoy a pababa iti dalan a saan a nasayaat.

30 [one who] shuts Eyes his to devise perverse things [one who] purses lips his he accomplishes evil.

Ti tao nga agkidda-kidday ket agpangpanggep iti dakes; dagiti mangikakaem iti bibigda ket agar-aramid iti dakes.

31 [is] a crown of Splendor gray hair in [the] way of righteousness it is found.

Ti uban ket korona ti kinadayag; magun-od daytoy babaen iti panagbiag iti nalinteg a wagas.

32 [is] good A [person] long of anger more than a warrior and [one who] rules over spirit his more than [one who] captures a city.

Nasaysayaat ti saan a nalaka a makaunget ngem ti agbalin a maingel, ken ti tao nga iturturayanna ti espirituna ket napigpigsa ngem iti tao a makababael a mangsakup iti maysa a siudad.

33 In the bosom it is thrown the lot and [is] from Yahweh every decision its.

Maipuruak iti saklot dagiti bato a mangikeddeng iti gasat, ngem ti pangngeddeng ket aggapu kenni Yahweh.