Proverbs 14
1 Wise [women] of women she builds house her and a foolish woman with hands her she tears down it.
Ti masirib a babai ur-urnosenna ti balayna, ngem ti maag a babai ket daddadaelenna daytoy babaen kadagiti mismo wagasna.
2 [one who] walks In uprightness his [is one] fearing Yahweh and [the] [one who] is crooked of ways his [is] despising him.
Ti agbibiag a nalinteg ket addaan iti panagbuteng kenni Yahweh, ngem ti saan a napudno iti wagasna ket um-umsienna ni Yahweh.
3 [is] in [the] mouth of A fool a shoot of pride and [the] lips of wise [people] it preserves them.
Manipud iti ngiwat ti maag tumaud ti kinatangsitna, ngem dagiti bibig dagiti masirib ti mangsalaknib kadakuada.
4 When there not [are] cattle [the] feeding trough [is] clean and abundance of produce [is] by [the] strength of an ox.
No awan ti baka, nadalus ti kulloong, ngem mabalin a maadda ti nawadwad nga apit babaen iti pigsa ti baka.
5 A witness of faithfulness not he tells lies and he may breathe out lies a witness of falsehood.
Ti napudno a saksi saan nga agul-ulbod, ngem ti palso a saksi agisawsawng iti inuulbod.
6 He seeks a mocker wisdom and there [is] not and knowledge to a discerning [person] it is trifling.
Ti tao a mangipagpagarup a nalalaing isuna ngem iti dadduma ket kasla mangbirbiruk iti kinasirib ket awan mabirukanna, ngem nalaka nga umay ti pannakaammo iti tao a masirib.
7 Go from before to a person a fool and not you have known lips of knowledge.
Adaywam ti maag a tao, ta awan ti maadalmo kenkuana.
8 [the] wisdom of A sensible [person] [is] to understand own way his and [the] foolishness of fools [is] deceit.
Ti kinasirib ti nanakem a tao ket ti panangawatna iti bukodna a biag, ngem ti kinamaag dagiti maag ket panangallilaw.
9 Fools he mocks guilt and [is] between upright [people] favor.
Manglalais dagiti maag no maidaton ti daton a para iti basol, ngem pagbibingayan dagiti nalinteg ti pabor.
10 A heart [is] knowing [the] bitterness of own self its and in joy its not he shares a stranger.
Ammo ti puso ti bukodna a kinasaem, ket awan ganggannaet a makabingay iti rag-ona.
11 [the] house of Wicked [people] it will be destroyed and [the] tent of upright [people] it will flourish.
Madadael ti balay dagiti nadangkes a tattao, ngem rumangpaya ti tolda dagiti nalinteg a tattao.
12 There [is] a way right before a person and end its [is the] ways of death.
Adda dalan a kasla nalinteg iti panagkita ti maysa a tao, ngem ti pagtungpalanna ket iti laeng patay.
13 Also in laughter it is in pain a heart and end its joy [may be] grief.
Mabalin nga agkatawa ti maysa a puso ngem makarikna latta ti ut-ot, ken mabalin a ti rag-o ket agtungpal laeng iti panagladingit.
14 From ways his he will be satisfied [one] backslidden of heart and from with himself a person good.
Gun-odento ti tao a saan a napudno ti maiparbeng iti wagasna, ngem gun-odento ti nasayaat a tao ti rumbeng kenkuana.
15 A naive person he believes every thing and a sensible [person] he considers step his.
Ti tao a saan a nasursuroan ket mamati iti amin a banbanag, ngem ti nanakem a tao ket ad-adalenna dagiti addangna.
16 A wise [person] [is] fearing and [is] turning aside from evil and a fool [is] arrogant and [is] confident.
Ti masirib a tao ket addaan iti panagbuteng ken ad-adaywanna ti dakes, ngem sitatalek ti maag a mangikkat iti ballaag.
17 [a person] short of Anger he does foolishness and a person of evil devices he is hated.
Ti tao a nalaka nga agunget ket agar-aramid kadagiti minamaag a banbanag, ken ti tao nga agar-aramid kadagiti dakes a panggep ket magurgura.
18 They inherit naive people foolishness and sensible [people] they surround knowledge.
Tawiden dagiti saan a nasursuroan a tattao ti kinanengneng ngem napalikmutan iti pannakaammo dagiti nanakem a tattao.
19 They bow evil [people] before good [people] and wicked [people] at [the] gates of [the] righteous.
Dagiti dakes ket agruknoyto iti sangoanan dagiti naimbag, ken dagiti nadangkes agruknoyto kadagiti ruangan dagiti nalinteg.
20 Also by neighbor his he is hated a poor [person] and [those who] love [the] rich [are] many.
Ti tao a napanglaw ket magurgura uray pay kadagiti kakaduana, ngem ti tao a nabaknang ket adu ti gagayyemna.
21 [one who] despises Neighbor his [is] sinning and [one who] shows favor to (humble [people] *Q(K)*) how blessed [is] he.
Agbasbasol ti tao a mangipakpakita iti gurana iti kaarrubana, ngem naragsak ti tao a mangipakpakita iti nasayaat kadagiti napanglaw.
22 ¿ Not do they go astray devisers of evil and loyalty and faithfulness devisers of good.
Saan aya a dagiti agpangpanggep iti kinadakes ket maiyaw-awan? Ngem dagiti agpangpanggep iti nasayaat ket umawat iti kinapudno iti tulag ken kinamatalek.
23 In all hard labor it is profit and word of lips only to poverty.
Tumaud ti gunggona manipud kadagiti amin a nagbannogan, ngem no ti adda laeng ket sao, mangiturong daytoy iti kinapanglaw.
24 [is the] crown of Wise [people] wealth their [the] folly of fools [is] folly.
Ti balangat dagiti masirib a tattao ket ti kinabaknangda, ngem ti kinamaag dagiti maag ket mangmangiyeg kadakuada iti ad-adda pay a kinamaag.
25 [is] delivering Lives a witness of reliability so he may breathe out lies deceit.
Ti napudno a saksi ket is-ispalenna ti biag, ngem ti palso a saksi ket agisawsawang iti inuulbod.
26 [is] in [the] fear of Yahweh confidence of strength and to children his it will belong a refuge.
No ti maysa a tao ket agbuteng kenni Yahweh, addaan met isuna iti panagtalek kenni Yahweh; dagitoy a banbanag ket kaslanto natibker a lugar a salaknib para kadagiti annak dagiti tattao.
27 [the] fear of Yahweh [is] a fountain of life to turn aside from [the] snares of death.
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket maiyarig a burayok ti biag, tapno maadaywan ti tao dagiti silo ti patay.
28 [is] in [the] multitude of A people [the] glory of a king and in not a people [the] ruin of a ruler.
Ti dayag ti ari ket masarakan kadagiti adu a tattaona, ngem no awan ti tattao ket madadael ti prinsipe.
29 A [person] long of anger great of understanding and [a person] short of spirit [is] exalting foolishness.
Ti tao a naanus ket addaan dakkel a pannakaawat, ngem ti tao a nalaka nga agpungtot ket mangitantan-ok iti kinamaag.
30 [is] [the] life of Bodies a heart of healing and [is] rottenness of bones jealousy.
Ti nasayaat a panagpanpanunot ket biag ti bagi, ngem runrunoten ti apal dagiti tultulang.
31 [one who] oppresses [the] poor He reproaches maker his and [is] honoring him [one who] shows favor to [the] needy.
Ti mangidaddadanes kadagiti napanglaw ket ilunlunodna ti Nangparsua kenkuana, ngem ti mangipakpakita iti nasayaat kadagiti agkasapulan ket mangpadpadayaw kenni Yahweh.
32 By wickedness his he is pushed down a wicked [person] and [is] seeking refuge in death his a righteous [person].
Ti nadangkes a tao ket ipabpababa dagiti dakes nga aramidna, ngem ti nalinteg a tao ket addaan iti pagkamangan uray iti patay.
33 In [the] heart of a discerning [person] it rests wisdom and in [the] inward part[s] of fools it is made known.
Agtaltalinaed ti sirib iti puso ti addaan pannakaawat, ngem uray kadagiti maag ket ipakpakaammona ti bagina.
34 Righteousness it exalts a nation and [is] a shame to a people sin.
Ti panagaramid iti umno ti mangitantan-ok iti nasion, ngem ti basol ket pakaibabainan ti siasinoman a tao.
35 [the] favor of A king [belongs] to a servant [who] acts prudently and fury his it belongs [one who] acts shamefully.
Ti pabor ti ari ket adda iti adipen a nanakem, ngem ti ungetna ket maipaay iti agar-aramid iti pakaibabainan.
