Proverbs 14
1 Wise [women] of women she builds house her and a foolish woman with hands her she tears down it.
Ang maalamong babaye motukod sa iyang panimalay, apan gubaon kini sa buangbuang nga babaye pinaagi sa iyang mga kamot.
2 [one who] walks In uprightness his [is one] fearing Yahweh and [the] [one who] is crooked of ways his [is] despising him.
Ang tawong naglakaw sa pakamatarong adunay kahadlok kang Yahweh, apan ang tawo nga dili matinud-anaon sa iyang mga dalan nagsalikway kaniya.
3 [is] in [the] mouth of A fool a shoot of pride and [the] lips of wise [people] it preserves them.
Gikan sa baba sa buangbuang mogawas ang salingsing sa iyang garbo, apan ang ngabil sa maalamon magtipig kanila.
4 When there not [are] cattle [the] feeding trough [is] clean and abundance of produce [is] by [the] strength of an ox.
Kung walay mga baka ang pasungan hinlo, apan ang kadagaya sa pananom moabot pinaagi sa kusog sa baka.
5 A witness of faithfulness not he tells lies and he may breathe out lies a witness of falsehood.
Ang matinud-anon nga saksi dili mamakak, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak.
6 He seeks a mocker wisdom and there [is] not and knowledge to a discerning [person] it is trifling.
Ang mayubiton mangita sa kaalam ug walay makaplagan, apan ang kahibalo sayon lang moabot ngadto sa tawong adunay panabot.
7 Go from before to a person a fool and not you have known lips of knowledge.
Palayo sa tawong buangbuang, kay dili ka makakaplag ug kahibalo sa iyang mga ngabil.
8 [the] wisdom of A sensible [person] [is] to understand own way his and [the] foolishness of fools [is] deceit.
Ang kaalam sa tawong maampingon mao ang pagsabot sa iyang kaugalingong dalan, apan ang kabuang sa mga buangbuang mao ang pagpanglimbong.
9 Fools he mocks guilt and [is] between upright [people] favor.
Mayubiton ang mga buangbuang kung ang halad sa sala ihalad, apan taliwala sa matarong ang pabor gipaambit.
10 A heart [is] knowing [the] bitterness of own self its and in joy its not he shares a stranger.
Nasayod ang kasingkasing sa iyang kaugalingong kapaitan ug walay langyaw nga moambit sa kalipay niini.
11 [the] house of Wicked [people] it will be destroyed and [the] tent of upright [people] it will flourish.
Ang balay sa tawong daotan magun-ob, apan ang barongbarong sa tawong matarong malig-on.
12 There [is] a way right before a person and end its [is the] ways of death.
Adunay dalan nga daw matarong alang sa usa ka tawo, apan sa kataposan niini mopadulong sa kamatayon.
13 Also in laughter it is in pain a heart and end its joy [may be] grief.
Ang kasingkasing makahimo sa pagkatawa apan anaa gihapon sa kasakitan ug ang kalipay mosangpot sa kasub-anan.
14 From ways his he will be satisfied [one] backslidden of heart and from with himself a person good.
Ang tawong dili matinud-anon makaangkon kung unsa ang angay sa iyang mga dalan, apan ang maayong tawo makaangkon kung unsay ang iyaha.
15 A naive person he believes every thing and a sensible [person] he considers step his.
Ang tawo nga wala gitudlo-an motuo sa bisan unsang butang, apan ang tawo nga maampingon maghunahuna sa iyang mga lakang.
16 A wise [person] [is] fearing and [is] turning aside from evil and a fool [is] arrogant and [is] confident.
Ang tawo nga maalamon mahadlokon ug mopalayo sa daotan, apan ang buangbuang mosalikway gayod sa pagpasidaan.
17 [a person] short of Anger he does foolishness and a person of evil devices he is hated.
Ang tawong dali ra masuko nagabuhat sa buangbuang nga mga butang, ug gikasilagan ang tawong naglaraw ug daotan.
18 They inherit naive people foolishness and sensible [people] they surround knowledge.
Ang yano nga tawo makapanunod sa pagkabuangbuang, apan ang maalamon nga mga tawo napalibotan sa kahibalo.
19 They bow evil [people] before good [people] and wicked [people] at [the] gates of [the] righteous.
Kadtong mga daotan moyukbo sa atubangan niadtong matarong ug kadtong mga daotan moyukbo sa mga ganghaan sa mga matarong.
20 Also by neighbor his he is hated a poor [person] and [those who] love [the] rich [are] many.
Ang tawong kabos dumtan bisan sa iyang mga kauban, apan ang tawong adunahan daghan ug mga higala.
21 [one who] despises Neighbor his [is] sinning and [one who] shows favor to (humble [people] *Q(K)*) how blessed [is] he.
Ang tawong nagtamay sa iyang silingan nakasala, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa mga kabos malipayon.
22 ¿ Not do they go astray devisers of evil and loyalty and faithfulness devisers of good.
Dili ba kadtong naglaraw ug daotan mahisalaag man? Apan kadtong nagplano sa pagbuhat ug maayo makadawat sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan.
23 In all hard labor it is profit and word of lips only to poverty.
Uban sa tanang kakugi moabot ang ganansiya, apan kung kanunay lamang panagsultihanay, mogiya kini sa pagkakabos.
24 [is the] crown of Wise [people] wealth their [the] folly of fools [is] folly.
Ang korona sa tawong maalamon mao ang ilang bahandi, apan ang pagkabuangbuang sa mga buangbuang magdala lamang kanila sa dugang kabuang.
25 [is] delivering Lives a witness of reliability so he may breathe out lies deceit.
Ang matinud-anon nga saksi moluwas sa mga kinabuhi, apan ang mini nga saksi mobuga ug mga bakak.
26 [is] in [the] fear of Yahweh confidence of strength and to children his it will belong a refuge.
Kung ang usa ka tawo adunay kahadlok kang Yahweh, siya usab adunay hilabihang pagsalig kaniya; kining mga butanga sama sa lig-ong dapit nga mapanalipdan sa mga anak nianing tawhana.
27 [the] fear of Yahweh [is] a fountain of life to turn aside from [the] snares of death.
Ang kahadlok kang Yahweh maoy tuboran sa kinabuhi, aron nga motalikod ang tawo gikan sa lit-ag sa kamatayon.
28 [is] in [the] multitude of A people [the] glory of a king and in not a people [the] ruin of a ruler.
Ang himaya sa hari makita diha sa kadaghan sa iyang katawhan, apan kung walay mga tawo ang prinsipe magguba.
29 A [person] long of anger great of understanding and [a person] short of spirit [is] exalting foolishness.
Ang tawong mapailubon adunay dakong panabot, apan ang tawong dali ra masuko motuboy sa pagkabuangbuang.
30 [is] [the] life of Bodies a heart of healing and [is] rottenness of bones jealousy.
Ang malinawon nga kasingkasing mao ang kinabuhi sa lawas, apan ang kasina modunot sa kabukogan.
31 [one who] oppresses [the] poor He reproaches maker his and [is] honoring him [one who] shows favor to [the] needy.
Ang tawong nagdaogdaog sa mga kabos nagatunglo sa iyang Magbubuhat, apan ang tawong nagpakita ug kaluoy sa nanginahanglan nagpasidungog kaniya.
32 By wickedness his he is pushed down a wicked [person] and [is] seeking refuge in death his a righteous [person].
Ang tawong daotan malaglag pinaagi sa iyang daotang mga binuhatan, apan ang tawong matarong adunay dalangpanan bisan diha sa kamatayon.
33 In [the] heart of a discerning [person] it rests wisdom and in [the] inward part[s] of fools it is made known.
Ang kaalam anaa sa kasingkasing sa adunay panabot, apan bisan sa taliwala sa mga buangbuang gipaila niya ang iyang kaugalingon.
34 Righteousness it exalts a nation and [is] a shame to a people sin.
Ang pagbuhat kung unsa ang matarong motuboy sa nasod, apan ang sala kaulawan sa kang bisan kinsa.
35 [the] favor of A king [belongs] to a servant [who] acts prudently and fury his it belongs [one who] acts shamefully.
Ang kaluoy sa hari anaa sa sulugoon nga nagmaampingon, apan ang iyang kasuko alang sa tawo nga nagpakaulaw.
