Matthew 13
1 In (now *k*) the day that having gone forth Jesus (from *k*) [from] the house was sitting by the sea.
Шу күни Әйса өйдин чиқип, деңиз бойида олтиратти.
2 And were gathered together to Him crowds great so that He into (*k*) a boat having climbed into to sit down, and all the crowd on the shore had stood.
Әтрапиға топ-топ адәмләр олишивалғачқа, у бир кемигә чиқип олтарди. Пүткүл халайиқ болса деңиз бойида турушатти.
3 And He spoke to them many things in parables saying; Behold went out the [one] sowing to sow.
У уларға тәмсилләр билән нурғун һекмәтләрни ейтип бирип, мундақ деди: — Мана, уруқ чачқучи уруқ чачқили [етизға] чиқипту.
4 And in the sowing of him some indeed fell along the road, and (having come *N(k)(o)*) the birds (and *ko*) devoured them.
Уруқ чачқанда уруқлардин бәзилири чиғир йол үстигә чүшүпту, қушлар келип уларни йәп кетипту.
5 Other now fell upon the rocky places where not it was having soil much, and immediately it sprang up through not having depth of soil.
Бәзилири теши көп, тописи аз йәрләргә чүшүпту. Туприғи чоңқур болмиғачқа, тезла үнүп чиқипту,
6 when [the] sun now having risen they were scorched, and through the not having root were dried up.
лекин күн чиқиши биләнла аптапта көйүп, йилтизи болмиғачқа қуруп кетипту.
7 Other now fell upon the thorns, and grew up the thorns and (choked *N(k)O*) them.
Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту, тикәнләр өсүп майсиларни боғувапту.
8 Other now fell upon the soil good and were yielding fruit, some indeed a hundredfold, some however sixty, some however thirty.
Бәзилири болса яхши тупраққа чүшүпту. Уларниң бәзилири йүз һәссә, бәзилири атмиш һәссә, йәнә бәзилири оттуз һәссә һосул берипту.
9 The [one] having ears (to hear *ko*) he should hear.
Қулиқи барлар буни аңлисун!
10 And having come the disciples said to Him; Because of why in parables speak You to them?
Мухлислири келип, униңдин: — Сән немә үчүн уларға тәмсилләр арқилиқ тәлим берисән? — дәп сориди.
11 And answering He said to them; Because to you it has been granted to know the mysteries of the kingdom of the heavens, to them however not it has been granted.
У уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр әрш падишалиғиниң сирлирини билишкә муйәссәр қилиндиңлар, лекин уларға несип қилинмиди.
12 Whoever for has, will be given to him and will be abundant [to him] whoever now not has, even what he has will be taken away from him.
Чүнки кимдә бар болса, униңға техиму көп берилиду, униңда молчилиқ болиду; амма кимдә йоқ болса, һәтта униңда бар болғанлириму униңдин мәһрум қилиниду.
13 Because of this in parables to them I speak Because seeing not do they see and hearing not do they hear nor do they understand.
Уларға тәмсил билән сөзлишимниң сәвәви шуки, улар қарисиму көрмәйду, аңлисиму тиңшимайду һәм һәқиқий чүшәнмәйду.
14 And is fulfilled (concerning *k*) them the prophecy of Isaiah who is saying: In hearing you will hear and certainly not may understand, and looking you will look and certainly not may perceive.
Буниң билән Йәшая пәйғәмбәр ейтқан бешарәттики муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Силәр аңлашни аңлайсиләр, бирақ чүшәнмәйсиләр; Қарашни қарайсиләр, бирақ көрмәйсиләр.
15 Has grown dull for the heart of the people this, and with the ears barely they have heard, and the eyes of them they have closed; otherwise otherwise they may see with the eyes and with the ears they may hear and with the heart they may understand and may return and (I will heal *N(k)O*) them.’
Чүнки мошу хәлиқниң жүригини май қаплап кәткән, Улар аңлиғанда қулақлирини еғир қиливалған, Улар көзлирини ухлиғандәк жумувалған; Ундақ болмисиди, улар көзлири билән көрүп, Қулиқи билән аңлап, Көңли билән чүшинип, Өз йолидин яндурулуши билән, Мән уларни сақайтқан болаттим.
16 Of you however blessed [are] the eyes because they see and the ears of you because (they hear. *N(k)O*)
Лекин, көзлириңлар бәхитликтур! Чүнки улар көриду; қулиқиңлар бәхитликтур! Чүнки улар аңлайду.
17 Amen for I say to you that many prophets and righteous [men] longed to see what you see, and not saw, and to hear what you hear, and not heard.
Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, бурунқи нурғун пәйғәмбәрләр вә һәққаний адәмләр силәрниң көргиниңларни көрүшкә интизар болған болсиму уларни көрмигән; силәрниң аңлиғиниңларни аңлашқа интизар болған болсиму уларни аңлимиған.
18 You yourselves therefore do hear the parable of the [one] (having sown: *N(k)O*)
Әнди уруқ чачқучи тоғрисидики тәмсилниң мәнасини аңлаңлар:
19 Everyone hearing the word of the kingdom and not understanding comes the evil one and snatches away that having been sown in the heart of him; This is the [one] on the path having been sown.
Әгәр бири [әрш] падишалиғиниң сөз-каламини аңлап туруп чүшәнмисә, Шәйтан келип униң көңлигә чечилған сөзни елип кетиду. Бу дәл чиғир йол үстигә чечилған уруқлардур.
20 That which now upon the rocky places having been sown, this is the [one] the word hearing and immediately with joy receiving it.
Ташлиқ йәрләргә чечилған уруқлар болса, улар сөз-каламни аңлап, хошаллиқ билән дәрһал қобул қилғанларни көрситиду.
21 no he has now root in himself but temporary is. when is coming however tribulation or persecution on account of the word immediately he falls away.
Һалбуки, қәлбидә һеч йилтиз болмиғачқа, пәқәт вақитлиқ мәвҗут болуп туриду; сөз-каламниң вәҗәдин қийинчилиқ яки зиянкәшликкә учриғанда, улар шуан йолдин чәтнәп кетиду.
22 That which now among the thorns having been sown, this is the [one] the word hearing, and the care of the age (this *ko*) and the deceit of riches choke the word, and unfruitful it becomes. (aiōn g165)
Тикәнләрниң арисиға чечилғини шундақ адәмләрни көрсәткәнки, улар сөз-каламни аңлиғини билән, лекин бу дунияниң әндишилири вә байлиқниң езиқтуруши [қәлбидики] сөз-каламни боғуветиду-дә, улар һосулсиз қалиду. (aiōn g165)
23 That however on the good (*k*) soil having been sown, this is the [one] the word hearing and understanding, who indeed brings forth fruit and produces — some indeed a hundredfold, some however sixty, some however thirty.
Лекин яхши йәргә чечилған уруқлар болса — сөз-каламни аңлап чүшәнгән адәмләрни көрситиду. Бундақ адәмләр һосул бериду, бириси йүз һәссә, бириси атмиш һәссә, йәнә бириси оттуз һәссә һосул бериду.
24 Another parable put He before them saying; Has become like the kingdom of the heavens a man (having sown *N(k)O*) good seed in the field of him.
У уларниң алдида йәнә бир тәмсилни баян қилди: — — Әрш падишалиғи худди етизиға яхши уруқни чачқан бир адәмгә охшайду.
25 In now the [time] to sleep the men came his enemy and (over-sowed *N(k)O*) weeds in [the] midst of the wheat and went away.
Амма кишиләр уйқиға чөмгән чағда, дүшмини келип буғдай арисиға күрмәк уруқлирини чечиветип, кетипту.
26 When now sprouted the plants and fruit produced, then appeared also the weeds.
Әнди майсилар өсүп, башақ чиқарғанда, күрмәкму ашкарлинишқа башлапту.
27 Having come to [him] now the servants of the master of the house said to him; Sir, surely good seed did you sow in your field? How then has it (the *k*) weeds?
Ғоҗайинниң чакарлири келип униңға: — «Әпәнди, сиз етизиңизға яхши уруқ чачқан әмәсмидиңиз? Күрмәкләр нәдин келип қалди?» дәпту.
28 He then was saying to them; An enemy a man this did. And the servants (they say *N(k)O*) to him: Do you desire then [that] having gone forth (we shall gather *NK(o)*) them?
Ғоҗайин: «Буни бир дүшмән қилған» — дәпту. Чакарлар униңдин: «Сиз бизни берип уларни отиветиңлар демәкчиму?» — дәп сорапту.
29 And (he says; *N(k)O*) No, lest when lest when gathering the weeds you may uproot together [with] them the wheat.
«Яқ, » — дәпту ғоҗайин, «ундақ қилғанда күрмәкләрни юлғанда, буғдайларниму жулуветишиңлар мүмкин.
30 do allow to grow together both (until *N(k)O*) the harvest; and in (the *k*) time of the harvest I will say to the harvesters; do gather first the weeds and do bind them into bundles in order to burn them; and the wheat (do gather together *NK(o)*) into the barn of mine.’
Бу иккиси орма вақтиғичә биллә өссун, орма вақтида, мән ормичиларға: — Алди билән күрмәкләрни айрип жиғип, бағлап көйдүрүшкә қоюңлар, андин буғдайларни жиғип амбиримға әкириңлар, дәймән» — дәпту ғоҗайин.
31 Another parable put He before them saying; Like is the kingdom of the heavens to a grain of mustard, which having taken a man sowed in the field of him;
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир адәм қолиға елип етизиға чачқан қича уруғиға охшайду.
32 which smallest indeed is of all the seeds, when however it may be grown, greater than the garden plants it is and becomes a tree so that to come the birds of the air and perching in the branches of it.
Қича уруғи дәрвәқә барлиқ уруқларниң ичидә әң кичик болсиму, у һәр қандақ зираәттин егиз өсүп, дәрәқ болиду, һәтта асмандики қушларму келип униң шахлирида угулайду.
33 Another parable spoke He to them: Like is the kingdom of the heavens to leaven, which having taken a woman (hid *NK(o)*) in of flour measures three until of it was leavened all.
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир аял қолиға елип үч җавур унниң арисиға йошуруп, таки пүтүн хемир болғичә сақлиған ечитқуға охшайду.
34 These things all spoke Jesus in parables to the crowds and without a parable (no [thing] *N(k)O*) He was speaking to them,
Әйса бу ишларниң һәммисини тәмсилләр билән көпчиликкә баян қилди. У тәмсилсиз һеч қандақ тәлим бәрмәйтти.
35 so that may be fulfilled that having been spoken through the prophet saying; I will open in parables the mouth of Mine, I will utter [things] hidden from [the] foundation [of the] world.
Буниң билән пәйғәмбәр арқилиқ алдин-ала ейтилған муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Ағзимни тәмсил сөзләш билән ачимән, Аләм апиридә болғандин бери йошурунуп кәлгән ишларни елан қилимән».
36 Then having dismissed the crowds He went into the house (Jesus. *k*) And came to Him the disciples of Him saying; (do explain *N(k)O*) to us the parable of the weeds of the field.
Шуниңдин кейин, у көпчиликни йолға селиветип өйгә кирди. Мухлислири йениға келип униңдин: — Етизлиқтики күрмәк тоғрисидики тәмсилни бизгә шәрһләп бәрсәң, — дәп өтүнди.
37 And answering He said (to them: *k*) The [One] sowing the good seed is the Son of Man;
У әнди уларға җавап берип мундақ деди: — Яхши уруқни чачқан киши Инсаноғлидур.
38 and the field is the world; and [the] good seed, these are the sons of the kingdom; and the weeds are the sons of the evil [one];
Етизлиқ болса — дуния. Яхши уруқ болса [әрш] падишалиғиниң пәрзәнтлиридур, лекин күрмәк рәзил болғучиниң пәрзәнтлиридур.
39 and the enemy which having sown them is the devil; and the harvest [the] consummation (of the *k*) age is; and the harvesters angels are. (aiōn g165)
Күрмәк чачқан дүшмән — Иблистур. Орма оруш вақти — заман ахиридур. Ормичилар — пәриштиләрдур. (aiōn g165)
40 As therefore is gathered the weeds and in fire (is burned up, *NK(o)*) thus it will be in the consummation of the age (this. *k*) (aiōn g165)
Күрмәкләр жулунуп, отта көйдүрүветилгинидәк, заман ахиридиму әнә шундақ болиду. (aiōn g165)
41 Will send forth the Son of Man the angels of Him, and they will gather out of the kingdom of Him all the causes of sin and those practicing lawlessness
Инсаноғли пәриштилирини әвәтип, улар инсанларни гунаға аздурғучиларниң һәммисини, шундақла барлиқ итаәтсизлик қилғучиларни өз падишалиғидин шаллап чиқип,
42 and they will cast them into the furnace of the fire; there will be the weeping and the gnashing of teeth.
хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
43 Then the righteous will shine forth as the sun in the kingdom of the Father of them. The [one] having ears (to hear *ko*) he should hear.
У чағда һәққанийлар Атисиниң падишалиғида худди қуяштәк җулалиниду. Аңлиғидәк қулиқи барлар буни аңлисун!
44 (again *k*) Like is the kingdom of the heavens to treasure hidden in the field, which having found a man hid. and for the joy of it goes and he sells all as much as he has and buys the field that.
— Әрш падишалиғи худди етизда йошурулған бир ғәзнигә охшайду. Уни тепивалғучи ғәзнини қайтидин йошуруп, ғәзниниң шат-хурамлиғи ичидә бар-йоқини сетиветип, шу етизни сетивалиду.
45 Again like is the kingdom of the heavens to a man a merchant seeking fine pearls.
Йәнә келип, әрш падишалиғи есил үнчә-мәрвайитларни издигән содигәргә охшайду.
46 (who *k*) having found (now *no*) one very precious pearl, having gone away he has sold all things as much as he was having and he bought it.
Содигәр наһайити қиммәт баһалиқ бир мәрвайитни тапқанда, қайтип берип бар-йоқини сетиветип, у мәрвайитни сетивалиду.
47 Again like is the kingdom of the heavens to a dragnet having been cast into the sea and of every kind having gathered together,
— Йәнә келип, әрш падишалиғи деңизға ташлинип һәр хил белиқларни тутидиған торға охшайду.
48 which when it was filled having drawn up on the shore and having sat down they collected the good into (vessels, *N(k)O*) the and bad out they cast.
Тор тошқанда, [белиқчилар] уни қирғаққа тартип чиқириду. Андин олтирип, яхши белиқларни илғивелип, қачиларға қачилап, әрзимәсләрни ташливетиду.
49 Thus will it be in the consummation of the age; will go out the angels and will separate the evil from [the] midst of the righteous (aiōn g165)
Заман ахирида шундақ болиду. Пәриштиләр чиқип, рәзил кишиләрни һәққаний кишиләр арисидин айрийду (aiōn g165)
50 and will cast them into the furnace of the fire; There will be the weeping and the gnashing of the teeth.
вә хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
51 (says to them Jesus *k*) Did you understand these things all? They say to Him; Yes (Lord. *k*)
Әйса улардин: — Бу ишларниң һәммисини чүшәндиңларму? дәп сориди. Чүшәндуқ, — дәп җавап бәрди улар.
52 He then said to them; Because of this every scribe having been discipled (into *k*) ([in] the kingdom *N(k)O*) of the heavens like is to a man a master of a house who puts forth out of the treasure of him [things] new and old.
Андин у уларға: — Шуңа, әрш падишалиғиниң тәлимигә муйәссәр болуп мухлис болған һәр бир Тәврат устази худди ғәзнисидин йеңи һәм кона нәрсиләрни елип чиқип тарқатқучи өй ғоҗайиниға охшайду, — деди.
53 And it came to pass when finished Jesus parables these, He withdrew from there;
Әйса бу тәмсилләрни сөзләп болғандин кейин, шундақ болдики, у йәрдин айрилип,
54 And having come into the region of Him He was teaching them in the synagogue of them so that to be astonished they and to say: From where [came] to this [man] wisdom this and the miraculous powers?
өз жутиға кәтти вә өз жутидики синагогта хәлиққә тәлим беришкә киришти. Буни аңлиған халайиқ интайин һәйран болушуп: — Бу адәмниң бунчивала даналиғи вә мөҗизә-карамәтлири нәдин кәлгәнду?
55 Surely this is the of the carpenter Son? (Surely *N(k)O*) the mother of Him is named Mary? And the brothers of Him James and (Joseph *N(k)O*) and Simon and Judas?
У пәқәт һелиқи яғаччиниң оғли әмәсму? Униң анисиниң исми Мәрйәм, Яқуп, Йүсүп, Симон вә Йәһудалар униң инилири әмәсму?
56 And the sisters of Him surely all with us are? From where then to this [man] these things all?
Униң сиңиллириниң һәммиси бизниң аримиздиғу? Шундақ екән, униңдики бу ишларниң һәммиси зади нәдин кәлгәнду? — дейишәтти.
57 And they were offended at Him. But Jesus said to them; Not is a prophet without Honor only except in the hometown (of him *k*) and in the household of him.
Шуниң билән улар униңға һәсәт-бизар билән қариди. Шуңа Әйса уларға мундақ деди: — Һәр қандақ пәйғәмбәр башқа йәрләрдә һөрмәтсиз қалмайду, пәқәт өз жути вә өз өйидә һөрмәткә сазавәр болмайду.
58 And not He did there miracles many because of the unbelief of them.
Уларниң иман-ишәшсизлигидин у у йәрдә көп мөҗизә көрсәтмиди.
