< John 6 >
1 After these things went away Jesus over the Sea of Galilee — of Tiberias.
Pagkatapos ng mga bagay na ito ay naparoon si Jesus sa kabilang ibayo ng dagat ng Galilea, na siyang dagat ng Tiberias.
2 (and *k*) Was following (now *no*) after Him a crowd great, because (they were experiencing *N(k)O*) (of him *k*) the signs which He was doing upon those being sick.
At sumusunod sa kaniya ang lubhang maraming tao, sapagka't kanilang nangakikita ang mga tanda na ginagawa niya sa mga maysakit.
3 Went up now on the mountain (*k*) Jesus and there He was sitting with the disciples of Him.
At umahon si Jesus sa bundok, at doo'y naupo siya na kasama ng kaniyang mga alagad.
4 Was now near the Passover the feast of the Jews.
Malapit na nga ang paskua, na pista ng mga Judio.
5 Having lifted up then the eyes Jesus and having seen that a great crowd is coming to Him He says to (*k*) Philip; From where (we may buy *N(k)O*) bread that may eat these?
Itinanaw nga ni Jesus ang kaniyang mga mata, at pagkakita na ang lubhang maraming tao'y lumalapit sa kaniya, ay sinabi kay Felipe, Saan tayo magsisibili ng tinapay, upang mangakakain ang mga ito?
6 This now He was saying testing him; He himself for knew what He was about to do.
At ito'y sinabi niya upang siya'y subukin: sapagka't nalalaman niya sa kaniyang sarili kung ano ang kaniyang gagawin.
7 Answered Him (*n*) Philip; Two hundred denarii worth of loaves not are sufficient for them that each (of them *k*) little [piece] one may receive.
Sumagot si Felipe sa kaniya, Hindi magkakasiya sa kanila ang dalawang daang denariong tinapay, upang makakain ng kaunti ang bawa't isa.
8 Says to Him one of the disciples of Him, Andrew the brother of Simon Peter;
Sinabi sa kaniya ng isa sa kaniyang mga alagad, si Andres, na kapatid ni Simon Pedro,
9 Is a little boy (one *k*) here (who *N(k)O*) has five loaves barley and two small fish; but these what are for so many?
May isang batang lalake rito, na mayroong limang tinapay na sebada, at dalawang isda: datapuwa't gaano na ang mga ito sa ganyang karamihan?
10 Said (now *k*) Jesus; do make the men to recline. There was now grass much in the place. Reclined therefore the men the number (about *N(k)O*) five thousand.
Sinabi ni Jesus, Inyong paupuin ang mga tao. Madamo nga sa dakong yaon. Kaya't nagsiupo ang mga lalake, na may limang libo ang bilang.
11 Took (then *N(k)O*) the loaves Jesus and having given thanks He distributed (to the disciples now the disciples *K*) to those reclining, likewise also of the fish as much as they were wishing.
Kinuha nga ni Jesus ang mga tinapay; at nang makapagpasalamat, ay ipinamahagi niya sa kanilang nangakaupo; at gayon din naman binigyan sila ng mga isda kung gaanong ibigin nila.
12 When now they were filled He says to the disciples of Him; do gather together the having been over and above fragments so that nothing anything may be lost.
At nang sila'y mangabusog, ay sinabi niya sa kaniyang mga alagad, Pulutin ninyo ang mga pinagputolputol na lumabis, upang walang anomang masayang.
13 They gathered together therefore and filled twelve hand-baskets of fragments from the five loaves barley which (exceeded *N(k)O*) to those having eaten.
Kaya't kanilang tinipon, at nangapuno ang labingdalawang bakol ng mga pinagputolputol sa limang tinapay na sebada, na lumabis sa nagsikain.
14 The therefore people having seen (what *NK(o)*) He had done (sign *NK(O)*) (Jesus *k*) were saying that This is truly the prophet who is coming into the world.
Kaya't nang makita ng mga tao ang tandang ginawa niya, ay kanilang sinabi, Totoong ito nga ang propeta na paririto sa sanglibutan.
15 Jesus therefore having known that they are about to come and to seize Him that they may make (Him *k*) king withdrew again to the mountain Himself alone.
Nang mapaghalata nga ni Jesus na sila'y magsisilapit at siya'y agawin, upang siya'y gawing hari, ay muling nagbalik sa bundok na nagiisa.
16 When now evening it became, went down the disciples of Him to the sea,
At nang kinahapunan, ay nagsilusong ang kaniyang mga alagad sa dagat;
17 and having climbed into (*k*) a boat they were going over the sea to Capernaum. And dark already it had become, and (not yet *N(k)O*) had come to them Jesus,
At nagsilulan sila sa isang daong, at kanilang tinatawid ang dagat hanggang sa Capernaum. At madilim na nga, at hindi dumarating sa kanila si Jesus.
18 And the sea by a wind strong blowing was agitated.
At lumalaki ang dagat dahil sa isang malakas na hanging humihihip.
19 Having rowed therefore about stadia twenty five or thirty, they see Jesus walking on the sea and near the boat coming, and they were frightened.
Nang sila nga'y mangakagaod na ng may dalawangpu't lima o tatlongpung estadio, ay kanilang nakita si Jesus na lumalakad sa ibabaw ng dagat, at lumalapit sa daong: at sila'y nangahintakutan.
20 And He says to them; I myself am [He], not do fear.
Datapuwa't sinabi niya sa kanila, Ako nga; huwag kayong mangatakot.
21 They were willing then to receive Him into the boat, and immediately was the boat at the land to which they were going.
Malugod nga nilang tinanggap siya sa daong: at pagdaka'y dumating ang daong sa lupang kanilang tinutumpa.
22 On the next day the crowd which already standing on the other side of the sea (having seen *N(k)O*) that boat other no was there only except one (that into which climbed the disciples of him *K*) and for not went with the disciples of Him Jesus into the (boat *N(k)O*) but alone the disciples of Him went away;
Nang kinabukasan ay nakita ng karamihang nakatayo sa kabilang ibayo ng dagat na doo'y walang ibang daong, kundi isa, at hindi lumulan sa daong si Jesus na kasama ng kaniyang mga alagad, kundi ang kaniyang mga alagad lamang ang nagsipaglayag
23 (another *NK(O)*) (now *k*) came (boats *NK(o)*) from Tiberias near the place where they ate the bread when was giving thanks to the Lord.
(Gayon man ay may mga daong na nagsidating na mula sa Tiberias malapit sa dako na kanilang kinainan ng tinapay pagkatapos na makapagpasalamat ang Panginoon):
24 When therefore saw the crowd that Jesus not is there nor [are] the disciples of Him, they climbed (also *k*) themselves into the (boats *N(k)O*) and came to Capernaum seeking Jesus,
Nang makita nga ng karamihan na wala roon si Jesus, ni ang kaniyang mga alagad man, ay nagsilulan sila sa mga daong, at nagsidating sa Capernaum, na hinahanap si Jesus.
25 And having found Him on the other side of the sea they said to Him; Rabbi, when here have You come?
At nang siya'y kanilang masumpungan sa kabilang ibayo ng dagat, ay kanilang sinabi sa kanila, Rabi, kailan ka dumating dito?
26 Answered them Jesus and said; Amen Amen I say to you; you seek Me not because you saw signs, but because you ate of the loaves and were satisfied.
Sinagot sila ni Jesus at sinabi, Katotohanan, katotohanang sinasabi ko sa inyo, Ako'y inyong hinahanap, hindi dahil sa inyong nangakitang mga tanda, kundi dahil sa kayo'y nagsikain ng tinapay, at kayo'y nangabusog.
27 do work not [for] the food that is perishing but [for] the food which is enduring unto life eternal which the Son of Man to you will give; Him for the Father has sealed God. (aiōnios )
Magsigawa kayo hindi dahil sa pagkaing napapanis, kundi dahil sa pagkaing tumatagal sa buhay na walang hanggan, na ibibigay sa inyo ng Anak ng tao: sapagka't siyang tinatakan ng Ama, sa makatuwid baga'y ang Dios. (aiōnios )
28 They said therefore to Him; What (shall we do *N(k)O*) that we may be doing the works of God?
Sinabi nga nila sa kaniya, Ano ang kinakailangan naming gawin, upang aming magawa ang mga gawa ng Dios?
29 Answered Jesus and said to them; This is the work of God that (you may believe *N(k)O*) in Him whom has sent He.
Sumagot si Jesus at sa kanila'y sinabi, Ito ang gawa ng Dios, na inyong sampalatayanan yaong kaniyang sinugo.
30 They said therefore to Him; What then do You yourself [as a] sign that we may see and may believe You? What work do You perform?
Sinabi nga nila sa kaniya, Ano nga ang inyong ginagawa na pinakatanda, upang aming makita, at sampalatayanan ka namin? ano ang ginagawa mo?
31 The fathers of us the manna ate in the wilderness even as it is written: Bread from heaven He gave them to eat.’
Nagsikain ang aming mga magulang ng mana sa ilang; gaya ng nasusulat, Tinapay na galing sa langit ang sa kanila'y kaniyang ipinakain.
32 Said therefore to them Jesus; Amen Amen I say to you; not Moses (has given *NK(o)*) you the bread from heaven, but the Father of Mine gives you the bread from heaven true.
Sinabi nga sa kanila ni Jesus, Katotohanan, katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hindi si Moises ang nagbigay sa inyo ng tinapay na galing sa langit; kundi ang aking Ama ang nagbibigay sa inyo ng tunay na tinapay na galing sa langit.
33 The for bread of God is the [One] coming down out of heaven and life giving to the world.
Sapagka't ang tinapay ng Dios ay yaong bumababang mula sa langit, at nagbibigay buhay sa sanglibutan.
34 They said therefore to Him; Sir, always do give to us bread this.
Sa kaniya nga'y kanilang sinabi, Panginoon, bigyan mo kaming palagi ng tinapay na ito.
35 Said (now *K(O)*) to them Jesus; I myself am the bread of life; the [one] coming to Me myself certainly not may hunger, and the [one] believing in Me myself certainly not (will thirst *N(k)O*) at any time.
Sa kanila'y sinabi ni Jesus, Ako ang tinapay ng kabuhayan: ang lumalapit sa akin ay hindi magugutom, at ang sumasampalataya sa akin kailan ma'y hindi mauuhaw.
36 But I said to you that also you have seen Me and yet not believe.
Datapuwa't sinabi ko sa inyo, na nakita ninyo ako, at gayon ma'y hindi kayo nagsisampalataya.
37 All that gives Me the Father to Me myself will come, and the [one] coming to Me myself certainly not shall I cast out,
Ang lahat ng ibinibigay sa akin ng Ama ay magsisilapit sa akin; at ang lumalapit sa akin sa anomang paraan ay hindi ko itataboy.
38 For I have come down (from *N(k)O*) heaven not that I may do the will of Me but the will of the [One who] having sent Me.
Sapagka't bumaba akong mula sa langit, hindi upang gawin ko ang aking sariling kalooban, kundi ang kalooban ng nagsugo sa akin.
39 This now is the will of the [One who] having sent Me ([the] Father, *K*) that all that He has given Me none I may lose of it, but may raise up it in the last day.
At ito ang kalooban ng nagsugo sa akin, na sa lahat ng ibinigay niya sa akin ay huwag kong iwala ang anoman, kundi ibangon sa huling araw.
40 This (for *N(k)O*) is the will of the (Father *N(K)O*) (Mine, *N(k)O*) that everyone who is beholding the Son and believing in Him he may have life eternal, and will raise up him I myself (in *n*) the last day. (aiōnios )
Sapagka't ito ang kalooban ng aking Ama, na ang bawa't nakakakita sa Anak, at sa kaniya'y sumampalataya, ay magkaroon ng walang hanggang buhay; at akin siyang ibabangon sa huling araw. (aiōnios )
41 Were grumbling therefore the Jews about Him because He said; I myself am the bread having come down from heaven;
Ang mga Judio nga ay nagbulongbulungan tungkol sa kaniya sapagka't kaniyang sinabi, Ako ang tinapay na bumabang galing sa langit.
42 And they were saying; (Surely *N(k)O*) this is Jesus the son of Joseph, of whom we ourselves know the father and the mother? How (then *N(K)O*) says He (this *k*) that From heaven I have come down?
At kanilang sinabi, Hindi baga ito'y si Jesus, ang anak ni Jose, na nakikilala natin ang kaniyang ama at ina? paano ngang sinasabi niya, Ako'y bumabang galing sa langit?
43 Answered (therefore *K*) (*k*) Jesus and said to them; Not do grumble with one another.
Sumagot si Jesus at sa kanila'y sinabi, Huwag kayong mangagbulongbulungan.
44 No [one] is able to come to Me, only unless the Father the [one] having sent Me shall draw him, and I myself and I myself will raise up him in the last day.
Walang taong makalalapit sa akin, maliban nang ang Amang nagsugo sa akin ang sa kaniya'y magdala sa akin; at siya'y aking ibabangon sa huling araw.
45 It is written in the prophets: And they will be all taught (*k*) of God.’ Everyone (therefore *K*) who (having heard *NK(o)*) from the Father and having learned he comes to Me myself;
Nasusulat sa mga propeta, At tuturuan silang lahat ng Dios. Ang bawa't nakarinig sa Ama, at natuto, ay lumalapit sa akin.
46 Not for the Father has seen anyone only except the [One] being from God, He has seen the Father.
Hindi sa ang sinoma'y nakakita sa Ama, kundi yaong nanggaling sa Dios, siya ang nakakita sa Ama.
47 Amen Amen I say to you; the [one] believing (into me myself *KO*) has life eternal. (aiōnios )
Katotohanan, katotohanang sinasabi ko sa inyo, Ang sumasampalataya ay may buhay na walang hanggan. (aiōnios )
48 I myself am the bread of life.
Ako ang tinapay ng kabuhayan.
49 The fathers of You ate in the wilderness the manna and died;
Nagsikain ang inyong mga magulang ng mana sa ilang, at sila'y nangamatay.
50 This is the bread from heaven coming down, that anyone of it may eat and not may die.
Ito ang tinapay na bumababang galing sa langit, upang ang taong makakain, ay huwag mamatay.
51 I myself am the bread which is living from heaven having come down; if anyone shall have eaten of this bread, (he will live *N(k)O*) to the age. and the bread also that I myself will give the flesh of Me is (which I myself I will give *K*) for the of the world life. (aiōn )
Ako ang tinapay na buhay na bumabang galing sa langit: kung ang sinoman ay kumain ng tinapay na ito, siya'y mabubuhay magpakailan man: oo at ang tinapay na aking ibibigay ay ang aking laman, sa ikabubuhay ng sanglibutan. (aiōn )
52 Were arguing therefore with one another the Jews saying; How is able this [man] us to give the flesh of Him to eat?
Ang mga Judio nga'y nangagtatalo, na nangagsasabi, Paanong maipakakain sa atin ng taong ito ang kaniyang laman?
53 Said therefore to them Jesus; Amen Amen I say to you; only unless you shall have eaten the flesh of the Son of Man and shall have drunk of Him the blood, not you have life in yourselves.
Sinabi nga sa kanila ni Jesus, Katotohanan, katotohanang sinasabi ko sa inyo, Maliban nang inyong kanin ang laman ng Anak ng tao at inumin ang kaniyang dugo, ay wala kayong buhay sa inyong sarili.
54 The [one] eating of My flesh and drinking of My blood has life eternal, and I myself and I myself will raise up him in the last day. (aiōnios )
Ang kumakain ng aking laman at umiinom ng aking dugo ay may buhay na walang hanggan; at siya'y aking ibabangon sa huling araw. (aiōnios )
55 The for flesh of Me (true *N(k)O*) is food, and the blood of Me (true *N(k)O*) is drink.
Sapagka't ang aking laman ay tunay na pagkain, at ang aking dugo ay tunay na inumin.
56 The [one] eating of My flesh and drinking of My blood in Me myself abides and I myself and I myself in him.
Ang kumakain ng aking laman at umiinom ng aking dugo ay nananahan sa akin, at ako'y sa kaniya.
57 Even as sent Me the living Father and I myself and I myself live because of the Father, also the [one] feeding on Me he also he also (will live *N(k)O*) because of Me myself.
Kung paanong sinugo ako ng Amang buhay, at ako'y nabubuhay dahil sa Ama; gayon din naman ang kumakain sa akin, siya nama'y mabubuhay dahil sa akin.
58 This is the bread from (*k*) heaven having come down, not even as ate the fathers (of you *K*) (*k*) (manna *K*) and died; The [one] eating this bread (will live *N(k)O*) to the age. (aiōn )
Ito ang tinapay na bumabang galing sa langit: hindi gaya ng mga magulang na nagsikain, at nangamatay; ang kumakain ng tinapay na ito ay mabubuhay magpakailan man. (aiōn )
59 These things He said in [the] synagogue teaching in Capernaum.
Sinabi niya ang mga bagay na ito sa sinagoga, samantalang siya'y nagtuturo sa Capernaum.
60 Many therefore having heard of the disciples of Him said; Difficult is word this; who is able it to hear?
Marami nga sa kaniyang mga alagad, nang kanilang marinig ito, ay nangagsabi, Matigas ang pananalitang ito; sino ang makaririnig noon?
61 knowing however Jesus in Himself that are grumbling about this the disciples of Him He said to them; This you does offend?
Datapuwa't pagkaalam ni Jesus sa kaniyang sarili na nagbubulongbulungan ang kaniyang mga alagad tungkol dito, sa kanila'y sinabi, Ito baga'y nakapagpapatisod sa inyo?
62 What if then you shall see the Son of Man ascending where He was before?
Ano nga kung makita ninyong umaakyat ang Anak ng tao sa kinaroroonan niya nang una?
63 The Spirit is the [one] giving life, the flesh not profits no [thing]; The declarations that I myself (have spoken *N(k)O*) to you spirit are and life they are.
Ang espiritu nga ang bumubuhay; sa laman ay walang anomang pinakikinabang: ang mga salitang sinalita ko sa inyo ay pawang espiritu, at pawang buhay.
64 But they are of you some who not believe. Knew for from [the] beginning Jesus who are those not believing and who it is who will betray Him.
Datapuwa't may ilan sa inyong hindi nagsisisampalataya. Sapagka't talastas na ni Jesus buhat pa nang una kung sino-sino ang hindi nagsisisampalataya, at kung sino ang sa kaniya'y magkakanulo.
65 And He was saying; Because of this have I said to you that no [one] is able to come to Me only unless it shall granted to him from the Father (of mine. *k*)
At sinabi niya, Dahil dito'y sinabi ko sa inyo, na walang taong makalalapit sa akin, maliban na ipagkaloob sa kaniya ng Ama.
66 From that [time] many (out of *no*) the disciples of Him went away to the back and no longer no longer with Him were walking.
Dahil dito'y marami sa kaniyang mga alagad ay nagsitalikod, at hindi na nagsisama sa kaniya.
67 Said therefore Jesus to the Twelve; Surely not also you yourselves are wishing to go away?
Sinabi nga ni Jesus sa labingdalawa, Ibig baga ninyong magsialis din naman?
68 Answered (therefore *K*) Him Simon Peter; Lord, to whom will we go? declarations of life eternal You have, (aiōnios )
Sinagot siya ni Simon Pedro, Panginoon, kanino kami magsisiparoon? ikaw ang may mga salita ng buhay na walang hanggan. (aiōnios )
69 and we ourselves have believed and have known that You yourself are (Christ *K*) the (Holy One *N(K)O*) of God (who is living. *K*)
At kami'y nagsisisampalataya at nakikilala namin na ikaw ang Banal ng Dios.
70 Answered them Jesus; Not I myself you the Twelve did choose, and of you one a devil is?
Sinagot sila ni Jesus, Hindi baga hinirang ko kayong labingdalawa, at ang isa sa inyo ay diablo?
71 He was speaking now of Judas [son] of Simon (Iscariot; *N(k)O*) he for was about to betray Him one (being *ko*) of the Twelve.
Tinukoy nga niya si Judas na anak ni Simon Iscariote, sapagka't siya ang sa kaniya'y magkakanulo, palibhasa'y isa sa labingdalawa.