John 6
1 After these things went away Jesus over the Sea of Galilee — of Tiberias.
Daarna begaf Jesus Zich naar de overkant van het meer van Galilea of van Tibérias.
2 (and *k*) Was following (now *no*) after Him a crowd great, because (they were experiencing *N(k)O*) (of him *k*) the signs which He was doing upon those being sick.
Een grote schare volgde Hem, omdat ze de wonderen hadden gezien, die Hij voor de zieken verricht had.
3 Went up now on the mountain (*k*) Jesus and there He was sitting with the disciples of Him.
En Jesus besteeg het gebergte, en zette Zich daar met zijn leerlingen neer.
4 Was now near the Passover the feast of the Jews.
Het was kort voor Pasen, het feest van de Joden.
5 Having lifted up then the eyes Jesus and having seen that a great crowd is coming to Him He says to (*k*) Philip; From where (we may buy *N(k)O*) bread that may eat these?
Toen Jesus nu de ogen opsloeg en een talrijke menigte tot Zich zag komen, sprak Hij tot Filippus: Waar zullen we brood kopen, zodat ze kunnen eten?
6 This now He was saying testing him; He himself for knew what He was about to do.
Dit zeide Hij echter, om hem op de proef te stellen; want zelf wist Hij goed, wat Hij doen zou.
7 Answered Him (*n*) Philip; Two hundred denarii worth of loaves not are sufficient for them that each (of them *k*) little [piece] one may receive.
Filippus antwoordde Hem: Voor tweehonderd tienlingen brood is niet genoeg, als ieder van hen een stukje krijgt.
8 Says to Him one of the disciples of Him, Andrew the brother of Simon Peter;
Een zijner leerlingen, Andreas, de broer van Simon Petrus, zeide tot Hem:
9 Is a little boy (one *k*) here (who *N(k)O*) has five loaves barley and two small fish; but these what are for so many?
Hier is een jongen, die vijf gerstebroden heeft en twee vissen; maar wat betekent dat voor zo velen?
10 Said (now *k*) Jesus; do make the men to recline. There was now grass much in the place. Reclined therefore the men the number (about *N(k)O*) five thousand.
Jesus sprak: Laat de mensen gaan zitten. Er stond nu veel gras op die plaats. Ze gingen dus zitten; er waren ongeveer vijf duizend mannen.
11 Took (then *N(k)O*) the loaves Jesus and having given thanks He distributed (to the disciples now the disciples *K*) to those reclining, likewise also of the fish as much as they were wishing.
Nu nam Jesus de broden, sprak een dankgebed uit, en deelde ze rond aan hen die daar zaten; zo ook van de vissen, zoveel ze wilden.
12 When now they were filled He says to the disciples of Him; do gather together the having been over and above fragments so that nothing anything may be lost.
En toen ze waren verzadigd, zeide Hij tot zijn leerlingen: Verzamelt de overgeschoten brokken, opdat er niets verloren gaat.
13 They gathered together therefore and filled twelve hand-baskets of fragments from the five loaves barley which (exceeded *N(k)O*) to those having eaten.
Zij verzamelden ze dus, en vulden twaalf korven met de brokken der vijf gerstebroden, die na het eten waren overgebleven.
14 The therefore people having seen (what *NK(o)*) He had done (sign *NK(O)*) (Jesus *k*) were saying that This is truly the prophet who is coming into the world.
Bij het zien van het teken, dat Jesus gewrocht had, zeiden de mensen: Deze is waarlijk de profeet, die in de wereld moet komen!
15 Jesus therefore having known that they are about to come and to seize Him that they may make (Him *k*) king withdrew again to the mountain Himself alone.
Daar nu Jesus voorzag, dat ze Hem zouden meevoeren, om Hem tot koning uit te roepen, trok Hij Zich heel alleen weer in het gebergte terug.
16 When now evening it became, went down the disciples of Him to the sea,
Maar toen het avond werd, daalden zijn leerlingen af naar het meer,
17 and having climbed into (*k*) a boat they were going over the sea to Capernaum. And dark already it had become, and (not yet *N(k)O*) had come to them Jesus,
gingen de boot in, en hielden koers naar Kafárnaum aan de overkant van het meer. Reeds was de duisternis ingevallen, en nog was Jesus niet bij hen gekomen.
18 And the sea by a wind strong blowing was agitated.
De zee was onstuimig, want er woei een hevige wind.
19 Having rowed therefore about stadia twenty five or thirty, they see Jesus walking on the sea and near the boat coming, and they were frightened.
Toen ze dan ongeveer vijf en twintig of dertig stadiën hadden afgelegd, zagen ze Jesus over het meer wandelen en nabij het vaartuig komen; ze werden er angstig van.
20 And He says to them; I myself am [He], not do fear.
Maar Hij sprak tot hen: Ik ben het; weest niet bang.
21 They were willing then to receive Him into the boat, and immediately was the boat at the land to which they were going.
Gewillig namen ze Hem nu in hun vaartuig op, en terstond landde de boot aan de kust, waar ze op afgestevend waren.
22 On the next day the crowd which already standing on the other side of the sea (having seen *N(k)O*) that boat other no was there only except one (that into which climbed the disciples of him *K*) and for not went with the disciples of Him Jesus into the (boat *N(k)O*) but alone the disciples of Him went away;
De volgende morgen drong het door tot de schare, die aan de overkant van het meer was gebleven, dat er buiten dit éne geen ander vaartuig was geweest, en dat Jesus niet met zijn leerlingen aan boord was gegaan, maar dat zijn leerlingen alleen waren vertrokken.
23 (another *NK(O)*) (now *k*) came (boats *NK(o)*) from Tiberias near the place where they ate the bread when was giving thanks to the Lord.
Intussen kwamen er van Tibérias andere boten dicht bij de plaats, waar men het brood had gegeten, na het dankgebed des Heren.
24 When therefore saw the crowd that Jesus not is there nor [are] the disciples of Him, they climbed (also *k*) themselves into the (boats *N(k)O*) and came to Capernaum seeking Jesus,
Toen dus de menigte zag, dat Jesus daar niet meer was en zijn leerlingen evenmin, gingen ze scheep, en voeren naar Kafárnaum, om Jesus te zoeken.
25 And having found Him on the other side of the sea they said to Him; Rabbi, when here have You come?
En toen ze Hem aan de andere kant van het meer hadden gevonden, spraken ze tot Hem: Rabbi, wanneer zijt Gij hier gekomen?
26 Answered them Jesus and said; Amen Amen I say to you; you seek Me not because you saw signs, but because you ate of the loaves and were satisfied.
Jesus antwoordde hun en sprak: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Gij zoekt Mij, niet omdat gij tekenen hebt gezien, maar omdat gij van de broden gegeten en u verzadigd hebt.
27 do work not [for] the food that is perishing but [for] the food which is enduring unto life eternal which the Son of Man to you will give; Him for the Father has sealed God. (aiōnios g166)
Arbeidt niet voor de spijs die vergaat, maar voor de spijs die blijft tot in het eeuwige leven, en die de Mensenzoon u zal geven. Want op Hem heeft God, heeft de Vader zijn zegel gedrukt. (aiōnios g166)
28 They said therefore to Him; What (shall we do *N(k)O*) that we may be doing the works of God?
Ze zeiden Hem dan: Wat moeten we doen, om de werken Gods te verrichten?
29 Answered Jesus and said to them; This is the work of God that (you may believe *N(k)O*) in Him whom has sent He.
Jesus antwoordde hun: Dit is het werk van God: dat gij gelooft in Hem, dien Hij gezonden heeft.
30 They said therefore to Him; What then do You yourself [as a] sign that we may see and may believe You? What work do You perform?
Ze zeiden Hem: Wat voor teken verricht Gij dan wel, dat ons overtuigt, zodat we in U geloven? Wat doet Gij eigenlijk?
31 The fathers of us the manna ate in the wilderness even as it is written: Bread from heaven He gave them to eat.’
Onze vaderen hebben in de woestijn het manna gegeten, zoals er geschreven staat: "Brood uit de hemel heeft Hij hun te eten gegeven".
32 Said therefore to them Jesus; Amen Amen I say to you; not Moses (has given *NK(o)*) you the bread from heaven, but the Father of Mine gives you the bread from heaven true.
Nu sprak Jesus tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Moses heeft u geen brood gegeven, dat uit de hemel kwam, maar mijn Vader geeft u het ware brood uit de hemel;
33 The for bread of God is the [One] coming down out of heaven and life giving to the world.
want het brood, dat uit de hemel neerdaalt, is het brood van God, dat leven aan de wereld schenkt.
34 They said therefore to Him; Sir, always do give to us bread this.
Ze zeiden Hem dan: Heer, geef ons dit brood voor immer.
35 Said (now *K(O)*) to them Jesus; I myself am the bread of life; the [one] coming to Me myself certainly not may hunger, and the [one] believing in Me myself certainly not (will thirst *N(k)O*) at any time.
Jesus sprak tot hen: Ik ben het brood des levens; wie tot Mij komt, zal geen honger meer hebben, en wie in Mij gelooft zal nimmer meer dorst lijden.
36 But I said to you that also you have seen Me and yet not believe.
Maar Ik heb het u gezegd: gij hebt Mij gezien, en toch gelooft gij niet.
37 All that gives Me the Father to Me myself will come, and the [one] coming to Me myself certainly not shall I cast out,
Al wat de Vader Mij geeft, zal tot Mij komen; en wie tot Mij komt, zal Ik niet buiten werpen.
38 For I have come down (from *N(k)O*) heaven not that I may do the will of Me but the will of the [One who] having sent Me.
Want Ik ben uit de hemel neergedaald, niet om mijn eigen wil te doen, maar de wil van Hem, die Mij heeft gezonden.
39 This now is the will of the [One who] having sent Me ([the] Father, *K*) that all that He has given Me none I may lose of it, but may raise up it in the last day.
Welnu, dit is de wil van Hem, die Mij heeft gezonden, dat Ik niets verloren laat gaan van wat Hij Mij heeft gegeven, maar dat Ik het op de jongste dag doe verrijzen.
40 This (for *N(k)O*) is the will of the (Father *N(K)O*) (Mine, *N(k)O*) that everyone who is beholding the Son and believing in Him he may have life eternal, and will raise up him I myself (in *n*) the last day. (aiōnios g166)
Dit is de wil van den Vader, die Mij gezonden heeft, dat wie den Zoon aanschouwt en in Hem gelooft, het eeuwige leven heeft, en dat Ik hem op de jongste dag zal doen verrijzen. (aiōnios g166)
41 Were grumbling therefore the Jews about Him because He said; I myself am the bread having come down from heaven;
Maar de Joden morden over Hem, omdat Hij gezegd had: Ik ben het brood, dat uit de hemel is neergedaald.
42 And they were saying; (Surely *N(k)O*) this is Jesus the son of Joseph, of whom we ourselves know the father and the mother? How (then *N(K)O*) says He (this *k*) that From heaven I have come down?
En ze zeiden: Is deze niet Jesus, de zoon van Josef, wiens vader en moeder we kennen? Hoe zegt Hij dan: Ik ben uit de hemel neergedaald?
43 Answered (therefore *K*) (*k*) Jesus and said to them; Not do grumble with one another.
Jesus antwoordde hun, en sprak: Mort toch niet onder elkander.
44 No [one] is able to come to Me, only unless the Father the [one] having sent Me shall draw him, and I myself and I myself will raise up him in the last day.
Niemand kan tot Mij komen, zo de Vader, die Mij zond, hem niet trekt; en Ik zal hem op de jongste dag doen verrijzen.
45 It is written in the prophets: And they will be all taught (*k*) of God.’ Everyone (therefore *K*) who (having heard *NK(o)*) from the Father and having learned he comes to Me myself;
Er staat geschreven bij de profeten: "En allen zullen zij onderricht worden door God". Wie naar den Vader luistert en door Hem is onderricht, hij komt tot Mij.
46 Not for the Father has seen anyone only except the [One] being from God, He has seen the Father.
Niet dat iemand den Vader gezien heeft; alleen Hij die van God stamt, Hij heeft den Vader gezien.
47 Amen Amen I say to you; the [one] believing (into me myself *KO*) has life eternal. (aiōnios g166)
Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wie gelooft, heeft het eeuwige leven. (aiōnios g166)
48 I myself am the bread of life.
Ik ben het brood des levens.
49 The fathers of You ate in the wilderness the manna and died;
Uw vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, en ze zijn gestorven.
50 This is the bread from heaven coming down, that anyone of it may eat and not may die.
Dit is het brood, dat uit de hemel nederdaalt: eet men daarvan, dan sterft men niet.
51 I myself am the bread which is living from heaven having come down; if anyone shall have eaten of this bread, (he will live *N(k)O*) to the age. and the bread also that I myself will give the flesh of Me is (which I myself I will give *K*) for the of the world life. (aiōn g165)
Ik ben het levend brood, dat uit de hemel is neergedaald; zo iemand eet van dit brood, zal hij in eeuwigheid leven. En het brood, dat Ik zal geven, is mijn vlees voor het leven der wereld. (aiōn g165)
52 Were arguing therefore with one another the Jews saying; How is able this [man] us to give the flesh of Him to eat?
Maar de Joden twistten onder elkander, en zeiden: Hoe kan Hij ons zijn vlees te eten geven?
53 Said therefore to them Jesus; Amen Amen I say to you; only unless you shall have eaten the flesh of the Son of Man and shall have drunk of Him the blood, not you have life in yourselves.
Jesus sprak tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Zo gij het vlees van den Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, dan hebt gij het leven niet in u.
54 The [one] eating of My flesh and drinking of My blood has life eternal, and I myself and I myself will raise up him in the last day. (aiōnios g166)
Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft het eeuwige leven, en Ik zal hem op de jongste dag doen verrijzen. (aiōnios g166)
55 The for flesh of Me (true *N(k)O*) is food, and the blood of Me (true *N(k)O*) is drink.
Want mijn vlees is waarlijk spijs, en mijn bloed is waarlijk drank.
56 The [one] eating of My flesh and drinking of My blood in Me myself abides and I myself and I myself in him.
Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.
57 Even as sent Me the living Father and I myself and I myself live because of the Father, also the [one] feeding on Me he also he also (will live *N(k)O*) because of Me myself.
Zoals de Vader die leeft, Mij heeft gezonden, en Ik leef door den Vader, zó zal ook hij, die Mij eet, leven door Mij.
58 This is the bread from (*k*) heaven having come down, not even as ate the fathers (of you *K*) (*k*) (manna *K*) and died; The [one] eating this bread (will live *N(k)O*) to the age. (aiōn g165)
Dit is het brood, dat uit de hemel is neergedaald. Niet een brood als de vaders hebben gegeten en toch zijn gestorven; wie dit brood eet zal leven in eeuwigheid. (aiōn g165)
59 These things He said in [the] synagogue teaching in Capernaum.
Zo sprak Hij bij zijn onderrichting in de synagoge van Kafárnaum.
60 Many therefore having heard of the disciples of Him said; Difficult is word this; who is able it to hear?
Velen van zijn leerlingen, die het hadden gehoord, zeiden: Dit woord is hard; wie kan naar zo iets luisteren?
61 knowing however Jesus in Himself that are grumbling about this the disciples of Him He said to them; This you does offend?
Maar Jesus, die wist dat zijn leerlingen daarover morden, sprak tot hen: Ergert u dit?
62 What if then you shall see the Son of Man ascending where He was before?
En wanneer gij nu den Mensenzoon eens ziet opstijgen naar waar Hij vroeger was?
63 The Spirit is the [one] giving life, the flesh not profits no [thing]; The declarations that I myself (have spoken *N(k)O*) to you spirit are and life they are.
Het is de geest, die leven brengt; het vlees brengt niets daartoe bij. De woorden, die Ik tot u sprak, zijn geest en leven.
64 But they are of you some who not believe. Knew for from [the] beginning Jesus who are those not believing and who it is who will betray Him.
Maar daar zijn er sommigen onder u, die niet geloven. Want Jesus wist van de aanvang af, wie het waren, die niet geloofden; en wie het was, die Hem verraden zou.
65 And He was saying; Because of this have I said to you that no [one] is able to come to Me only unless it shall granted to him from the Father (of mine. *k*)
En Hij vervolgde: Daarom heb Ik u gezegd, dat niemand tot Mij kan komen, tenzij het hem door mijn Vader is gegeven.
66 From that [time] many (out of *no*) the disciples of Him went away to the back and no longer no longer with Him were walking.
Van dat ogenblik af trokken velen zijner leerlingen zich terug, en bleven niet langer bij Hem.
67 Said therefore Jesus to the Twelve; Surely not also you yourselves are wishing to go away?
Nu sprak Jesus tot de twaalf: Wilt ook gij misschien heengaan?
68 Answered (therefore *K*) Him Simon Peter; Lord, to whom will we go? declarations of life eternal You have, (aiōnios g166)
Simon Petrus antwoordde Hem: Heer, naar wien zouden we gaan? Gij hebt woorden van eeuwig leven; (aiōnios g166)
69 and we ourselves have believed and have known that You yourself are (Christ *K*) the (Holy One *N(K)O*) of God (who is living. *K*)
we geloven en weten: Gij zijt de Heilige Gods.
70 Answered them Jesus; Not I myself you the Twelve did choose, and of you one a devil is?
Jesus hernam: Heb Ik u alle twaalf niet uitverkoren? En toch, één uwer is een duivel.
71 He was speaking now of Judas [son] of Simon (Iscariot; *N(k)O*) he for was about to betray Him one (being *ko*) of the Twelve.
Hiermee bedoelde Hij Judas, den zoon van Simon Iskáriot. Want deze, één van de twaalf, zou Hem verraden.
