Hebrews 11
1 Is now faith of [things] hoped for [the] assurance, of things [the] conviction not being seen.
Hvað er trú? Það er örugg vissa um að von okkar verði að veruleika. Trúin er sannfæring um að við fáum það sem við vonum, enda þótt við sjáum það ekki.
2 In this for were commended the ancients.
Fyrr á tímum urðu margir frægir fyrir trú sína.
3 By faith we understand to have been formed the ages by declaration of God so that which not out of [things] being visible (the [thing] being seen *N(k)O*) becoming. (aiōn g165)
Með því að trúa – treysta orðum Guðs – þá skiljum við hvernig alheimurinn hefur orðið til úr engu, eftir skipun Guðs. (aiōn g165)
4 By faith a more excellent sacrifice Abel than Cain offered to God, through which he was testified to be righteous bearing witness to the gifts of him (God; *NK(o)*) and through it having died still (he speaks. *N(k)O*)
Fyrir trú hlýddi Abel Guði og bar fram fórn, sem Guði líkaði betur en fórn Kains. Abel var maður Guði að skapi og það staðfesti Guð með því að taka fórn hans gilda. Þótt Abel sé löngu dáinn, getum við enn lært af honum hvernig á að treysta Guði.
5 By faith Enoch was translated not to see death and not was he found because took up him God; Before for the translation (of him *k*) he has been commended to have pleased God;
Enok treysti Guði og því tók Guð hann til sín, án þess að láta hann deyja fyrst. Skyndilega var hann horfinn, því að Guð nam hann burt. Áður en þetta gerðist, hafði Guð látið í ljós velþóknun sína á Enok.
6 Without now faith [it is] impossible to please [Him]; To believe for it behooves the one drawing near to God that He exists and [that] to those earnestly seeking out Him a rewarder He becomes.
Það er ekki hægt að þóknast Guði nema trúa honum og treysta. Sá sem leitar Guðs, verður að trúa því að hann sé til og að hann launi þeim sem til hans leita.
7 By faith having been divinely instructed Noah concerning the [things] not yet seen having been moved with fear he prepared an ark for [the] salvation of the household of him, through which he condemned the world and of the according to faith righteousness [that is] he became heir.
Nói var einn þeirra sem treystu Guði. Þegar hann heyrði viðvörun Guðs um framtíðina, trúði hann honum, þótt þess sæjust engin merki að flóð væri í aðsigi. Hann beið ekki boðanna, heldur byggði örkina og frelsaði fjölskyldu sína. Traustið, sem Nói bar til Guðs, var algjör andstæða syndar þeirrar og vantrúar, sem einkenndi heiminn – þann heim sem neitaði að hlýða Guði. Guð tók Nóa að sér vegna trúar hans.
8 By faith (the [one] *o*) being called Abraham obeyed to go out into (*k*) a place that he was going to receive for an inheritance and went out not knowing where he is going.
Abraham treysti Guði. Þegar Guð sagði honum að yfirgefa heimili sitt og fara til fjarlægs lands, sem hann ætlaði að gefa honum, þá hlýddi Abraham og lagði af stað án þess einu sinni að vita hvert leiðin lá.
9 By faith he sojourned in (the *k*) land of the promise as [in] a foreign [country] in tents having dwelt with Isaac and Jacob the joint-heirs of the promise same;
Þegar hann kom á áfangastað – til landsins sem Guð hafði lofað honum – þá bjó hann þar í tjöldum eins og hann væri gestkomandi. Hið sama gerðu Ísak og Jakob, en þeir höfðu einnig fengið sama loforð hjá Guði.
10 He was awaiting for the foundations having city of which [the] architect and builder [is] God.
Hvers vegna gerði Abraham þetta? Vegna þess að hann beið þess í trú að Guð flytti hann til hinnar voldugu borgar, sem Guð hefur reist á himnum.
11 By faith also herself Sarah ([being] barren *N*) power for [the] conception of seed received even beyond [the] opportune age (she brought forth *K*) since faithful she considered the [One] having promised.
Sara trúði einnig og þess vegna gat hún orðið móðir, þrátt fyrir háan aldur. Henni var orðið ljóst að Guð hafði gefið henni loforð, sem hann var fær um að standa við.
12 Therefore also from one man were born, and he as good as dead, even as the stars of heaven in multitude and (as *N(k)O*) the sand by the shore of the sea countless.
Þannig varð Abraham, sem orðinn var of gamall til að geta eignast barn, forfaðir heillar þjóðar, sem skipti milljónum eins og stjörnur himinsins og sandkorn á sjávarströnd.
13 In faith died these all not (having received *NK(O)*) the promises but from afar them having seen and (having been persuaded and *K*) having embraced [them] and having confessed that strangers and sojourners they are on the earth.
Þetta fólk trúarinnar, sem ég hef nú nefnt, dó án þess að fá að reyna allt, sem Guð hafði lofað, en það vissi hvað það átti í vændum og gladdist, því að það leit á sig sem útlendinga og gestkomandi á þessari jörð.
14 Those for such things saying make manifest that their country they are seeking.
Af því má sjá að það hefur vænst raunverulegs heimilis á himnum.
15 And if indeed that [one] (they were remembering *NK(o)*) from where (they came out, *N(k)O*) they had then would opportunity to return;
Ef þau hefðu viljað, þá hefðu þau getað snúið aftur til þeirra gæða, sem heimurinn hafði að bjóða,
16 (now *N(k)O*) however to a better [one] they stretch forward to, That is to a heavenly [one]; Therefore not is ashamed of them God God to be called of them; He has prepared indeed for them a city.
en það vildu þau ekki. Takmark þeirra var himinninn. Guð blygðast sín því ekki fyrir að kallast Guð þeirra og nú hefur hann reist þeim borg á himnum.
17 By faith has offered up Abraham Isaac Being tested, even [his] only begotten [son] was offering up the [one] the promises having received,
Guð reyndi trú Abrahams og hún stóðst. Abraham treysti Guði og loforðum hans. Guð bauð honum að fórna Ísak, syni sínum. Hann hlýddi,
18 as to whom it was said that In Isaac will be reckoned your offspring;
og var alveg að því kominn að lífláta Ísak, sem Guð hafði þó lofað að yrði forfaðir heillar þjóðar.
19 having reasoned that even out from [the] dead to raise able [was] God, from where him also in a simile he received.
Abraham trúði því að ef Ísak dæi, þá mundi Guð reisa hann upp frá dauðum. Það má segja að Ísak hafi verið dauðans matur frá sjónarmiði Abrahams, en þó var lífi hans bjargað.
20 By faith (also *no*) concerning [the things] coming blessed Isaac Jacob and Esau.
Síðar blessaði Ísak Jakob og Esaú, hann vissi að Guð mundi blessa framtíð þeirra beggja.
21 By faith Jacob dying each of the sons of Joseph blessed and worshiped on the top of the staff of him.
Það var í trú sem Jakob, þá ellihrumur og deyjandi, blessaði báða syni Jósefs, þar sem hann hallaði sér fram á staf sinn og bað.
22 By faith Joseph dying concerning the exodus of the sons of Israel made mention and concerning the bones of him gave instructions.
Það var einnig í trú að Jósef, þá kominn að leiðarlokum ævi sinnar, sagði að Guð mundi leiða Ísraelsmenn burt frá Egyptalandi. Hann var svo viss að hann tók loforð af fólkinu um að það hefði bein hans meðferðis þegar það færi.
23 By faith Moses having been born he was hidden three months by the parents of him because they saw [was] beautiful the little child and not they did fear the edict of the king.
Foreldrar Móse gengu einnig fram í trú. Þegar þeim varð ljóst að barnið, sem Guð hafði gefið þeim, var óvenjulegt, þá voru þau viss um að Guð mundi forða því frá þeim dauðdaga, sem Faraó hafði fyrirskipað. Þau voru alls óhrædd og leyndu drengnum í þrjá mánuði.
24 By faith Moses grown having become he refused to be named [the] son of [the] daughter of Pharaoh,
Síðar, þegar Móse var orðinn fullorðinn, hafnaði hann því í trú að vera talinn dóttursonur Faraós og kaus fremur að þola illt með þjóð Guðs en að njóta skammvinns syndaunaðar.
25 rather having chosen to suffer affliction with the people of God than [the] temporary to have of sin enjoyment;
26 greater wealth having esteemed than that (in *k*) (Egypt *N(k)O*) treasures the reproach of Christ; he was looking for toward the reward.
Hann áleit betra að þjást fyrir Krist, sem koma átti, en að eignast öll auðævi Egyptalands, því að hann hugsaði um launin sem hann mundi fá hjá Guði.
27 By faith he left Egypt not having feared the anger of the king; the for Invisible [One] as seeing he persevered.
Hann yfirgaf Egyptaland í trausti á Guð, jafnvel þótt Faraó reiddist og væri því andsnúinn. Móse hélt sínu striki rétt eins og hann sæi Guð fara á undan sér.
28 By faith he has kept the Passover and the sprinkling of the blood, so that not the [one] destroying the firstborn may touch them.
Hann trúði að Guð mundi frelsa þjóð sína og því fyrirskipaði hann fólkinu að slátra lambi, eins og Guð hafði boðið og dreifa blóðinu á dyrastafi húsa sinna, svo hinn skelfilegi engill dauðans snerti ekki elsta barnið í hverri fjölskyldu, eins og gerðist meðal Egypta.
29 By faith they passed through the Red Sea as through dry (land, *no*) which an attempt having made the Egyptians were swallowed up.
Ísraelsþjóðin treysti Guði og hélt rakleiðis gegnum Rauðahafið, eins og þurrt land væri. Egyptar veittu þeim eftirför og reyndu að fara sömu leið, en þeir drukknuðu allir.
30 By faith the walls of Jericho (fell *N(k)O*) having been encircled for seven days.
Það var trú sem kom því til leiðar að múrar Jeríkó hrundu, eftir að Ísraelsmenn höfðu gengið hringinn í kringum þá í sjö daga, samkvæmt skipun Guðs.
31 By faith Rahab the prostitute not did perish with those having disobeyed having received the spies with peace.
Það var einnig fyrir trú á mátt Guðs að vændiskonan Rahab hélt lífi, því að hún tók vel á móti njósnurum Ísraelsmanna. Aðrir íbúar borgarinnar fórust hins vegar allir vegna þess að þeir óhlýðnuðust Guði.
32 And what more shall I say? Will fail me for telling the time of Gideon, Barak, (both and *k*) Samson, (and *k*) Jephthah, David also and Samuel and the prophets;
Finnst ykkur þörf á fleiri dæmum? Það tæki langan tíma ef ég ætti að rifja upp sögurnar um trú Gídeons, Baraks, Samsonar, Jefta, Davíðs, Salómons og allra spámannanna.
33 who through faith conquered kingdoms, administered justice, obtained promises, shut [the] mouths of lions,
Menn þessir treystu Guði og þess vegna unnu þeir orrustur, sigruðu konungsríki, stjórnuðu þjóð sinni með sóma og báru úr býtum það sem Guð hafði lofað þeim. Þeir björguðust úr ljónagryfjum
34 quenched [the] power of fire, escaped [the] blades of [the] sword, (be empowered *N(k)O*) out of weakness, became mighty in war, [the] armies put to flight of foreigners.
og logandi eldsofnum. Sumir björguðust frá sverðseggjum vegna trúar sinnar. Aðrir, sem verið höfðu máttfarnir eða sjúkir, öðluðust nýtt þrek fyrir trú. Sumir fylltust eldmóði og stökktu heilum herjum á flótta – í trú,
35 Received back women by resurrection the dead of them; others then were tortured not having accepted release, so that a better resurrection they may obtain;
og konur heimtu ástvini sína úr helju vegna trúar sinnar. Þeir voru einnig til sem treystu Guði og voru barðir til dauða, því að þeir vildu heldur deyja en kaupa sér frelsi með því að afneita Guði. Þessir menn treystu því að síðar meir mundu þeir rísa upp til nýs og betra lífs.
36 Others then of mockings and of scourgings trial received, in addition also of chains and imprisonment;
Sumir voru hæddir og húðstrýktir, svo að bak þeirra varð eitt flakandi sár, en aðrir lágu fjötraðir í dýflissum.
37 They were stoned, they were sawed in two (tested *KO*) by slaughter of [the] sword they were killed; they wandered in sheepskins, in goats’ skins, being destitute, being oppressed, being mistreated,
Sumir voru grýttir til dauða og aðrir sagaðir í sundur. Sumum var heitið frelsi, ef þeir afneituðu trúnni – þeir voru síðan drepnir með sverði. Sumir reikuðu um fjöll og firnindi, klæddir gærum og geitaskinnum og földu sig í sprungum og hellisskútum. Þeir voru hungraðir, sjúkir og illa haldnir. Slíka menn átti heimurinn ekki skilið.
38 of whom not was worthy the world; (in *N(k)O*) deserts wandering and in mountains and in caves and in the holes of the earth.
39 And these all having been commended through the faith not did receive the promise
En þótt menn þessir, menn trúarinnar, hafi treyst Guði og verið honum að skapi, þá fékk þó enginn þeirra að sjá öll fyrirheitin rætast.
40 God for us better something having planned, so that not apart from us they may be made perfect.
Því að Guð ætlaði þeim að bíða og deila með okkur fullkomnum launum.
