Exodus 34
1 And he said Yahweh to Moses cut out for yourself two tablets of stone like the former [tablets] and I will write on the tablets the words which they were on the tablets the former which you shattered.
Sinabi ni Yahweh kay Moises, “Pumutol ka ng dalawang tipak ng bato katulad ng mga naunang tipak. Isusulat ko sa mga tipak na ito ang mga salita na nasa mga naunang tipak, ang tipak na iyong binasag.
2 And be prepared to the morning and you will go up in the morning to [the] mountain of Sinai and you will station yourself for me there on [the] top of the mountain.
Maghanda ka sa umaga at umakyat ka sa Bundok ng Sinai, at ipakita mo roon ang iyong sarili sa akin sa tuktok ng bundok.
3 And anyone not he will go up with you and also anyone may not he be seen on all the mountain also the sheep and the cattle may not they graze to [the] front of the mountain that.
Walang sinumang aakyat kasama mo. Huwag mong hayaang kahit sino na makita kahit saan sa bundok. Walang mga kawan o pangkat ng mga hayop ang dapat manginain sa harap ng bundok”.
4 And he cut out two tablets of stone like the former [tablets] and he rose early Moses in the morning and he went up to [the] mountain of Sinai just as he had commanded Yahweh him and he took in hand his two tablets of stone.
Kaya pumutol si Moises ng dalawang tipak ng bato katulad sa mga nauna, at maaga siyang bumangon sa umaga at umakyat sa Bundok Sinai, ayon sa tagubilin ni Yahweh sa kaniya. Kinarga ni Moises ang mga tipak ng bato na nasa kaniyang kamay.
5 And he came down Yahweh in the cloud and he stood with him there and he proclaimed [the] name of Yahweh.
Bumaba si Yahweh sa ulap at tumayo doon kasama si Moises, at binigkas niya ang pangalang “Yahweh.”
6 And he passed by Yahweh - on face his and he proclaimed Yahweh - Yahweh a God compassionate and gracious long of anger and great of covenant loyalty (and faithfulness - *L(abh)*)
Dumaan si Yahweh sa kaniya at inihayag, “Yahweh, Yahweh, ang Diyos ay maawain at mapagbigay-loob, hindi madaling magalit, at nag-uumapaw sa katapatan ng tipan at mapagkakatiwalaan,
7 maintaining covenant loyalty to thousands forgiving iniquity and transgression and sin and certainly not he leaves unpunished visiting - [the] iniquity of parents on [the] children and on [the] children of children on a third generation and on a fourth generation.
pinananatili ang katapatan ng tipan para sa libu-libong mga salinlahi, nagpapatawad sa mga kasamaan, mga pagsuway at mga pagkakasala. Pero gagawin niyang walang kasalanan ang nagkasala. Magdadala siya ng parusa sa kasalanan ng ama sa kanilang mga anak at anak ng kanilang mga anak, hanggang sa pangatlo at pang-apat na salinlahi.”
8 And he hurried Moses and he bowed low [the] ground towards and he bowed down.
Iniyuko agad ni Moses ang kaniyang ulo sa lupa at sumamba.
9 And he said if please I have found favor in view your O Lord let him go please [the] Lord in midst our for [is] a people stiff of neck it and you will forgive iniquity our and sin our and you will take as a possession us.
“Pagkatapos sinabi niya, “Kung ako ngayon ay nakatagpo ng pabor sa inyong paningin, Panginoon ko, pakiusap sumama kayo sa amin, dahil ang mga taong ito ay matigas ang ulo. Ipagpaumanhin ang aming kalapastanganan at ang aming kasalanan, at dalhin mo kami bilang iyong pamana.
10 And he said here! I [am] about to make a covenant before all people your I will do wonders which not they have been created in all the earth and among all the nations and it will see all the people which you [are] in midst its [the] work of Yahweh for [is] awesome it which I [am] about to do with you.
Sabi ni Yahweh, “Tingnan mo, gagawa ako ng tipan. Sa harap ng lahat ng iyong bayan, gagawa ako ng kamangha-mangha na hindi pa nagagawa sa buong sanlibutan o kahit sa anumang bansa. Ang lahat ng tao na kasama mo ay makakakita ng aking mga gawa, dahil ito ay nakakatakot na bagay na ginagawa ko kasama kayo.
11 Observe for yourself [that] which I [am] commanding you this day here I [am] about to drive out from before you the Amorite[s] and the Canaanite[s] and the Hittite[s] and the Perizzite[s] and the Hivite[s] and the Jebusite[s].
Sundin ninyo kung ano ang iuutos ko sa inyo ngayon. Palalayasin ko sa harap ninyo ang mga Amoreo, Cananeo, Heteo, Perezeo, Hivita, at mga Jebuseo.
12 Take heed to yourself lest you should make a covenant to [the] inhabitant[s] of the land which you [are] about to go to it lest he should become a snare in midst your.
Mag-ingat kayo na hindi makagawa ng tipan sa mga naninirahan sa lupain kung saan kayo ay pupunta, o magiging patibong sila sa inyo.
13 For altars their you will pull down! and sacred pillars their you will break down! and Asherah poles its you will cut down!
Sa halip, dapat ninyong sirain ang kanilang mga altar, wasakin ang kanilang mga banal na haliging bato at putulin ang mga poste ni Asera.
14 For not you must bow down to a god another for Yahweh [is] jealous name his [is] a God jealous he.
Hindi kayo dapat sumamba ng ibang diyos, dahil ako lang, si Yahweh, ang may pangalang 'Mapanibugho,' ako ang mapanibughong Diyos.
15 Lest you should make a covenant to [the] inhabitant[s] of the land and they will prostitute themselves - after gods their and they will sacrifice to gods their and someone will invite you and you will eat some of sacrifice his.
Mag-ingat kayo na hindi makagawa ng tipan sa mga naninirahan sa lupain, nang ginawa nilang bayaran ang kanilang mga sarili sa kanilang mga diyos at maghandog sa kanilang diyos, at sinuman ang magyaya sa inyo at kakainin niyo ang ilan sa knailang handog.
16 And you will take some of daughters his for sons your and they will prostitute themselves daughters his after gods their and they will make prostitute [themselves] sons your after gods their.
Kahit kunin ninyo ang ilan sa kanilang mga anak na babae para sa inyong mga anak na lalaki, at ang kaniyang mga anak na babae ay gawing bayaran ang kanilang sarili sa kanilang mga diyos, at ang inyong mga anak na lalaki ay gagawin nilang bayaran ang kanilang sarili para sa kanilang diyos.
17 Gods of molten metal not you must make for yourself.
Huwag kayong gumawa ng mga diyus-diyosan para sa inyong sarili na gawa sa tinunaw na metal.
18 [the] festival of The unleavened bread you will keep seven days you will eat unleavened bread which I commanded you to [the] appointed time of [the] month of Abib for in [the] month of Abib you came out from Egypt.
Dapat ninyong ipagdiwang ang Pista ng Walang Lebadurang Tinapay. Tulad ng aking iniutos sa inyo, kailangan ninyong kainin ang tinapay na walang lebadura sa loob ng pitong araw at sa takdang panahon sa buwan ng Abib, dahil sa buwan ng Abib kayo ay lumabas mula Ehipto.
19 Every firstborn of a womb [belongs] to me and all livestock your it will be remembered [the] firstborn of an ox and a sheep.
Ang lahat ng panganay ay akin, bawat panganay ng inyong mga toro, maging ang mga baka at tupa.
20 And [the] firstborn of a donkey you will redeem with a sheep and if not you will redeem [it] and you will break neck its all [the] firstborn of sons your you will redeem and not people will present themselves face my empty.
Dapat ninyong bilhin muli ang panganay na asno kasama ang kordero, pero kung hindi ninyo ito bibilhin ulit, kailangan baliin ninyo ang leeg nito. Dapat ninyong bilhin muli ang lahat ng panganay ninyong anak na lalaki. Walang haharap sa akin kahit isa na walang dala.
21 Six days you will labor and on the day seventh you will rest at plowing time and at harvest time you will rest.
Maaari kayong magtrabaho sa loob ng anim na araw, pero sa ikapitong araw kailangan ninyong magpahinga. Kahit na sa panahon ng pagbubungkal ng lupa at pag-aani, kailangan ninyong magpahinga.
22 And [the] festival of weeks you will celebrate for yourself [the] first-fruits of [the] harvest of wheat and [the] festival of the ingathering [the] circuit of the year.
Dapat ninyong ipagdiwang ang Pista ng mga linggo kasama ang unang pag-aani ng trigo, at dapat ninyong ipagdiwang ang Pista ng Pagtitipon sa huling araw ng taon.
23 Three times in the year he will present himself every male your with [the] presence of the lord - Yahweh [the] God of Israel.
Dapat haharap sa akin ang lahat ng inyong lalaki, si Yahweh na Diyos ng Israel, tatlong beses sa bawat taon.
24 For I will dispossess nations from before you and I will enlarge territory your and not he will covet anyone land your when going up you to present yourself with [the] presence of Yahweh God your three times in the year.
Dahil palalayasin ko ang mga bansa sa harap ninyo at palalawakin ang inyong hangganan. Walang sinumang maghahangad na sakupin ang inyong lupain at kukuha nito kapag kayo ay haharap sa akin, Yahweh, ang inyong Diyos, tatlong beses sa bawat taon.
25 Not you must slaughter with leaven [the] blood of sacrifice my and not it will remain overnight to the morning [the] sacrifice of [the] festival of the passover.
Hindi ninyo dapat ialay ang dugo ng aking handog nang may anumang lebadura, ni anumang karne mula sa handog sa Pista ng Paskua ang matira sa umaga.
26 [the] first of [the] first-fruits of Ground your you will bring [the] house of Yahweh God your not you will boil a kid in [the] milk of mother its.
Dapat ninyong dalhin sa aking bahay ang pinakamagandang unang aning prutas mula sa inyong mga bukid. Hindi ninyo dapat ilaga ang batang kambing sa gatas ng ina nito.”
27 And he said Yahweh to Moses write for yourself the words these that on [the] mouth of - the words these I have made with you a covenant and with Israel.
Sinabi ni Yahweh kay Moises, “Isulat mo itong mga salita dahil ipinapangako ko ang aking sarili ng mga salitang ito na aking sinabi, at gumawa ng tipan sa inyo at sa Israel.”
28 And he was there with Yahweh forty day[s] and forty night[s] food not he ate and water not he drank and he wrote on the tablets [the] words of the covenant [the] ten the words.
Naroon si Moises kasama si Yahweh ng apatnapung araw at gabi; hindi siya kumain ng kahit anong pagkain o uminom ng tubig. Isinulat niya sa mga tipak ang mga salita ng tipan, ang Sampung Utos.
29 And it was when came down Moses from [the] mountain of Sinai and [the] two [the] tablets of the testimony [were] in [the] hand of Moses when came down he from the mountain and Moses not he knew that it shone [the] skin of face his because had spoken he with him.
Nang makababa si Moises galing sa Bundok ng Sinai dala ang dalawang tipak ng mga utos ng tipan sa kaniyang kamay, hindi niya alam na ang balat ng kaniyang mukha ay lumiwanag habang nakikipag-usap siya sa Diyos.
30 And he saw Aaron and all [the] people of Israel Moses and there! it shone [the] skin of face his and they were afraid from drawing near to him.
Nang makita ni Aaron at ng mga Israelita si Moises, ang balat ng kaniyang mukha ay lumiliwanag, at natakot silang lumapit sa kaniya.
31 And he summoned them Moses and they returned to him Aaron and all the leaders among the congregation and he spoke Moses to them.
Pero tinawag sila ni Moises, at si Aaron at ang lahat ng pinuno sa komunidad ay lumapit sa kaniya. Pagkatapos nakipag-usap si Moises sa kanila.
32 And after thus they drew near all [the] people of Israel and he commanded them all that he had spoken Yahweh with him on [the] mountain of Sinai.
Pagkatapos nito, ang lahat ng mga tao sa Israel ay lumapit kay Moises, at sinabi niya sa kanila ang lahat ng utos na ibinigay ni Yahweh sa kaniya sa Bundok ng Sinai.
33 And he finished Moses from speaking with them and he put over face his a veil.
Nang natapos makipag-usap ni Moises sa kanila, naglagay siya ng takip sa kaniyang mukha.
34 And when went Moses before Yahweh to speak with him he removed the veil until came out he and he came out and he spoke to [the] people of Israel [that] which he was commanded.
Sa tuwing pupunta si Moises kay Yahweh para kausapin siya, inaalis niya ang takip. Pagkatapos ibabalik niya ang takip sa tuwing siya ay aalis. Lalabas siya sa kaniyang tolda at sasabihin sa mga Israelita kung ano ang mga naging tagubilin sa kaniya.
35 And they saw [the] people of Israel [the] face of Moses that it shone [the] skin of [the] face of Moses and he returned Moses the veil over face his until went he to speak with him.
Nakita ng mga Israelita ang mukha ni Moises na nagliliwanag. Pagkatapos ilalagay niya muli ang takip sa kaniyang mukha hanggang sa bumalik siya sa loob para makipag-usap kay Yahweh.
