2 Kings 17
1 In year two [plus] ten of Ahaz [the] king of Judah he became king Hoshea [the] son of Elah in Samaria over Israel nine years.
Йәһуданиң падишаси Аһазниң сәлтәнитиниң он иккинчи жилида, Елаһниң оғли Һошия Самарийәдә Исраилға падиша болуп, тоққуз жил сәлтәнәт қилди.
2 And he did the evil in [the] eyes of Yahweh only not like [the] kings of Israel who they were before him.
У Пәрвәрдигарниң нәзиридә рәзил болғанни қилатти; лекин униңдин илгири өткән Исраилниң падишалиридәк ундақ рәзиллик қилмайтти.
3 On him he came up Shalmaneser [the] king of Assyria and he became of him Hoshea subject and he returned to him tribute.
Асурийәниң падишаси Шалманәзәр униңға һуҗум қилғили чиққанда, Һошия униңға беқинип соға-салам бәрди.
4 And he found [the] king of Assyria in Hoshea treason that he had sent messengers to So [the] king of Egypt and not he had brought up tribute to [the] king of Assyria as a year in a year and he arrested him [the] king of Assyria and he confined him [the] house of imprisonment.
Амма Асурийәниң падишаси Һошияниң асийлиқ қилмақчи болғинини байқиди; чүнки Һошия бурунқидәк Асурийәниң падишасиға жиллиқ соға-салам йоллимай, бәлки Мисирниң падишаси соға әлчиләрни маңдурған еди. Униң үчүн Асурийәниң падишаси уни тутуп, бағлап зинданға соливәтти.
5 And he came up [the] king of Assyria in all the land and he came up Samaria and he laid siege on it three years.
Андин Асурийәниң падишаси чиқип пүткүл [Исраил] зиминини талан-тараҗ қилип, Самарийәни үч жилғичә қамал қилди.
6 In [the] year ninth of Hoshea he captured [the] king of Assyria Samaria and he took into exile Israel Assyria towards and he caused to dwell them in Halah and on [the] Habor [the] river of Gozan and [the] cities of Media.
Һошияниң сәлтәнитиниң тоққузинчи жилида, Асурийәниң падишаси Самарийәни ишғал қилип, Исраилларни Асурийәгә сүргүн қилип, уларни Халаһ шәһири, Гозандики Хабор дәриясиниң бойлири вә Медиаларниң шәһәрлиригә орунлаштурди.
7 And it was that they had sinned [the] people of Israel to Yahweh God their who had brought up them from [the] land of Egypt from under [the] hand of Pharaoh [the] king of Egypt and they had feared gods other.
Мана, шундақ ишлар болди; чүнки Исраиллар өзлирини Мисирниң падишаси Пирәвнниң қолидин қутқузуп, Мисир зиминидин чиқарған Пәрвәрдигар Худасиға гуна қилип башқа илаһлардин қорқуп
8 And they had walked in [the] customs of the nations which he had dispossessed Yahweh from before [the] people of Israel and [the] kings of Israel which they had done.
Пәрвәрдигар Исраилларниң алдидин һайдивәткән ят әлликләрниң қаидә-бәлгүлимилиридә, шундақла Исраилниң падишалири өзлири чиқарған қаидә-бәлгүлимилиридә маңған еди.
9 And they did secretly [the] people of Israel things which [were] not right on Yahweh God their and they built for themselves high places in all cities their from a tower of watchmen unto a city of fortification.
Вә Исраиллар өз Пәрвәрдигар Худасиға қарши чиқип, йошурунларчә тоғра болмиған ишларни қилди; улар барлиқ шәһәрлиридә күзәт мунаридин мустәһкәм қорғанғичә «жуқури җайлар»ни ясиди.
10 And they erected for themselves sacred pillars and Asherah poles on every hill high and under every tree luxuriant.
Улар һәммә егиз дөңләрдә вә һәммә көк дәрәқләрниң астида «бут түврүк» вә «Ашәраһ» бути турғузди.
11 And they made smoke there at all [the] high places like the nations which he had taken into exile Yahweh from before them and they did things evil to provoke to anger Yahweh.
Пәрвәрдигар уларниң алдидин һайдап чиқарған [ят] әлликләр қилғандәк, улар һәммә «жуқури җайлар»да хушбуй яқатти вә Пәрвәрдигарниң ғәзивини кәлтүридиған һәр хил рәзил ишларни қилатти.
12 And they served the idols which he had said Yahweh to them not you must do the thing this.
Гәрчә Пәрвәрдигар уларға: — «Бу ишни қилмаңлар!» дегән болсиму, улар бутларниң қуллуғиға берилип кәткән еди.
13 And he warned Yahweh Israel and Judah by [the] hand of every ([the] prophets *Q(K)*) every seer saying turn back from ways your evil and keep commandments my statutes my according to all the law which I commanded ancestors your and which I sent to you by [the] hand of servants my the prophets.
Пәрвәрдигар һәммә пәйғәмбәрләр билән һәммә алдин көргүчиләрниң вастиси билән һәм Исраилни һәм Йәһудани агаһландуруп: Рәзил йоллириңлардин йенип, ата-бовилириңларға тапиланған вә қуллирим болған пәйғәмбәрләр арқилиқ силәргә тәстиқлиған пүтүн қанунға бойсунуп, Мениң әмирлирим вә Мениң бәлгүлимилиримни тутуңлар, дегән еди.
14 And not they listened and they stiffened neck their like [the] neck of ancestors their who not they trusted in Yahweh God their.
Лекин улар қулақ салмай, Пәрвәрдигар Худасиға ишәнмигән ата-бовилири қилғандәк, боюнлирини қаттиқ қилди.
15 And they rejected statutes his and covenant his which he had made with ancestors their and testimonies his which he warned them and they walked after vanity and they became vain and after the nations which [were] around them which he had commanded Yahweh them to not to do like them.
Улар Униң бәлгүлимилирини, шундақла У уларниң ата-бовилири билән түзгән әһдини вә уларға тапшурған агаһ-гуваларни чәткә қаққан; улар әрзимәс нәрсиләргә әгишип, өзлири әрзимәс болуп чиқти; Пәрвәрдигар уларға: — Әтрапиңлардики әлликләрниң қилғинидәк қилмаңлар, дегән дәл шу әлләргә әгишип, рәзиллик қилатти.
16 And they forsook all [the] commandments of Yahweh God their and they made for themselves a molten image (two *Q(K)*) calves and they made an Asherah pole and they bowed down to all [the] host of the heavens and they served Baal.
Улар Худаси болған Пәрвәрдигарниң барлиқ әмирлирини ташлап, өзлири үчүн қуйма мәбудларни, йәни икки мозайни қуйдурди, бир «Ашәраһ бут» қилдурди, асмандики нурғунлиған ай-юлтузларға баш урди вә Баалниң қуллуғиға кирди.
17 And they made pass sons their and daughters their in the fire and they divined divinations and they practiced divination and they sold themselves to do the evil in [the] eyes of Yahweh to provoke to anger him.
Улар өз оғуллири билән қизлирини оттин өткүзди, палчилиқ вә җадугәрлик ишләтти, шундақла Пәрвәрдигарниң нәзиридә рәзил болғанни қилиш үчүн, өзлирини сетип Униң ғәзивини қозғиди.
18 And he was angry Yahweh very with Israel and he removed them from on face his not anyone was left only [the] tribe of Judah to only it.
Шуниң үчүн Пәрвәрдигар Исраилға интайин аччиқлинип, уларни Өз нәзиридин нери қилди; Йәһуданиң қәбилисидин башқа һеч қайсиси өз [зиминида] қалдурулмиди.
19 Also Judah not it kept [the] commandments of Yahweh God their and they walked in [the] customs of Israel which they had done.
Лекин Йәһудаму өз Худаси Пәрвәрдигарниң әмирлирини тутмиди, бәлки Исраил чиқарған қаидә-бәлгүлимиләр ичидә маңди.
20 And he rejected Yahweh all [the] offspring of Israel and he afflicted them and he gave them in [the] hand of plunderers until that he threw them from before him.
Униң үчүн Пәрвәрдигар Исраилниң барлиқ нәслини чәткә қақти; уларни Өз нәзиридин ташлиған күнигичә [зиминида] харлиққа қалдуруп, булаңчиларниң қолиға тапшуруп бәрди.
21 If he tore Israel from with [the] house of David and they made king Jeroboam [the] son of Nebat (and he enticed away *Q(K)*) Jeroboam Israel from after Yahweh and he caused to sin them a sin great.
У Исраилни Давутниң җәмәтидин тартивалған еди. Улар Нибатниң оғли Йәробоамни падиша қилди вә Йәробоам болса Исраилни Пәрвәрдигарниң йолидин яндуруп, уларни еғир бир гунаға патқузуп аздурди.
22 And they walked [the] people of Israel in all [the] sins of Jeroboam which he did not they turned aside from it.
Исраиллар Йәробоамниң қилған һәммә гуналирида жүрүп, улардин чиқмиди.
23 Until that he removed Yahweh Israel from on face his just as he had spoken by [the] hand of all servants his the prophets and it went into exile Israel from on land its Assyria towards until the day this.
Ахир берип Пәрвәрдигар Өз қуллири болған пәйғәмбәрләрниң вастиси билән ейтқандәк, Исраилни Өз нәзиридин нери қилди; Исраиллар өз жутидин Асурийәгә елип кетилип, у йәрдә бүгүнгә қәдәр туруп кәлди.
24 And he brought [people] [the] king of Assyria from Babylon and from Cuthah and from Avva and from Hamath and Sepharvaim and he caused [them] to dwell in [the] cities of Samaria in place of [the] people of Israel and they took possession of Samaria and they dwelt in cities its.
Амма Асурийәниң падишаси Бабил, Куттаһ, Авва, Хамат вә Сәфарваимдин хәлиқни йөткәп Исраилниң орниға Самарийәниң шәһәрлиригә маканлаштурди. Улар шуниң билән Самарийәгә егидарчилиқ қилип шәһәрләрдә олтарди.
25 And it was at [the] beginning of dwelling they there not they feared Yahweh and he sent Yahweh among them lions and they were killing in them.
Вә шундақ болдики, улар у йәрдә дәсләптә олтарғинида Пәрвәрдигардин қорқмиған еди; Пәрвәрдигар уларни қийма-җийма қилидиған бир нәччә ширларни уларниң арисиға әвәтти.
26 And people said to [the] king of Assyria saying the nations which you took into exile and you caused to dwell in [the] cities of Samaria not they know [the] custom of [the] god of the land and he has sent among them lions and there they [are] killing them since not they [are] knowing [the] custom of [the] god of the land.
Шуниң билән Асурийәниң падишасиға хәвәр йәткүзүлүп: — Сили йөткәп Самарийәниң шәһәрлиридә маканлаштурған хәлиқләр шу жутниң илаһиниң қаидә-йосунлирини билмәйду; шуңа У уларниң арисиға ширларни әвәтти; мана булар уларни өлтүрмәктә, чүнки хәлиқ жутниң илаһиниң қаидә-йосунлирини билмәйду, дейилди.
27 And he commanded [the] king of Assyria saying take there towards one from the priests whom you took into exile from there so they may go and they may dwell there so he may teach them [the] custom of [the] god of the land.
Шуниң билән Асурийәниң падишаси әмир қилип: — Силәр у йәрдин елип кәлгән каһинларниң бирини йәнә у йәргә апириңлар; у у йәрдә туруп, уларға у жутниң илаһиниң қаидә-йосунлирини үгәтсун, — деди.
28 And he went one from the priests whom they had taken into exile from Samaria and he dwelt in Beth-el and he was teaching them how? will they fear Yahweh.
Униң буйруғи билән улар Самарийәдин йөткигән каһинларниң бири келип, Бәйт-Әлдә туруп Пәрвәрдигарниң қорқунучини уларға үгәтти.
29 And they were making nation nation own gods its and they placed [them] - in [the] house of the high places which they had made the Samaritans nation nation in own cities their where they [were] dwelling there.
Лекин шу хәлиқләрниң һәр бири өз илаһлириниң бутлирини ясап, Самарийәликләр салған «жуқури җайлар»дики ибадәтгаһлар ичигә турғузди; һәр бир хәлиқ өзи турған шәһәрдә шундақ қилди.
30 And [the] people of Babylon they made Succoth Benoth and [the] people of Cuthah they made Nergal and [the] people of Hamath they made Ashima.
Бабилдин кәлгәнләр Суккот-Бинот дегән мәбудни ясиди, Куттин кәлгәнләр Нәргал бутни, Хаматтин кәлгәнләр Ашима бутни,
31 And the Avvites they made Nibhaz and Tartak and the Sepharvites [were] burning children their in the fire to Adrammelech and Anammelech ([the] gods of Sepharvaim. *Q(K)*)
Аввийлар Нибһаз билән Тартак бутларни ясиди; Сәфарвийлар Сәфарваимдики бутлири болған Адраммәләк билән Анаммәләккә өз балилирини атап отта көйдүрди.
32 And they were fearing Yahweh and they appointed for themselves from among themselves priests of [the] high places and they were offering for them in [the] house of the high places.
Улар әнди мошундақ һаләттә Пәрвәрдигардин қорқуп, өз арисидики һәр түрлүк адәмләрни өзлири үчүн «жуқури җайлар»дики бутханиларда қурбанлиқларни сунидиған каһин қилип бекиткән.
33 Yahweh they were fearing and own gods their they were serving according to [the] custom of the nations which they had taken into exile them from there.
Улар Пәрвәрдигардин қорқатти вә шуниң билән тәң қайси әлдин кәлгән болса, шу әлниң қаидә-йосунлирида өз илаһлириниң қуллуғидиму болатти.
34 Until the day this they [are] doing according to the customs former not they [are] fearing Yahweh and not they [are] doing according to statutes their and according to judgment their and according to the law and according to the commandment which he commanded Yahweh [the] descendants of Jacob whom he made name his Israel.
Бүгүнгә қәдәр улар илгәрки адәтләр бойичә меңип кәлмәктә; улар Пәрвәрдигардин қорқмай, Пәрвәрдигар Исраил дәп атиған Яқупниң әвлатлириға тапилиған бәлгүлимиләр вә һөкүмләр, қанун вә әмирләргә мувапиқ иш көрмәйду.
35 And he made Yahweh with them a covenant and he commanded them saying not you must fear gods other and not you must bow down to them and not you must serve them and not you must sacrifice to them.
Пәрвәрдигар улар билән бир әһдә қилишип уларға буйруп: — «Башқа илаһлардин қорқмай, уларға сәҗдә қилмай яки уларға баш урмай вә уларға қурбанлиқ қилмаңлар —
36 That except Yahweh who he brought up you from [the] land of Egypt with power great and by an arm outstretched him you will fear and to him you will bow down and to him you will sacrifice.
пәқәт зор қудрәт вә узатқан билиги билән силәрни Мисир зиминидин чиқарған Пәрвәрдигардинла қорқуңлар, униңға сәҗдә қилиңлар вә униңға қурбанлиқ сунуңлар.
37 And the statutes and the judgments and the law and the commandment which he wrote for you you will take care! to do all the days and not you must fear gods other.
У силәр үчүн пүткүзгән бәлгүлимиләр, һөкүмләр, қанун вә әмирни болса, уларни әбәткичә көңүл бөлүп тутуңлар; башқа илаһлардин қорқмаңлар.
38 And the covenant which I made with you not you must forget and not you must fear gods other.
Мән силәр билән қилған әһдини унтумаңлар я башқа илаһлардин қорқмаңлар,
39 That except Yahweh God your you will fear and he he will deliver you from [the] hand of all enemies your.
бәлки Худайиңлар Пәрвәрдигардин қорқуңлар; вә У силәрни һәммә дүшмәнлириңларниң қолидин қутқузиду» — дегән еди.
40 And not they listened that except according to custom their former they [were] doing.
Лекин улар қулақ салмай, илгәрки қаидә-йосунларни жүргүзәтти.
41 And they were - the nations these fearing Yahweh and idols their they were serving also children their - and [the] children of children their just as they did fathers their they [are] doing until the day this.
Мошу әлләр шу тәриқидә Пәрвәрдигардин қорқатти һәм ойма мәбудларниң қуллуғида болатти; уларниң балилири билән балилириниң балилириму шундақ қилатти; өз ата-бовилири қандақ қилған болса, уларму бүгүнки күнгичә шундақ қилип кәлди.
