Psalms 78
1 An Instructive Psalm. Asaph’s. Give ear, O my people, to mine instruction, Bend your ear to the sayings of my mouth;
Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
2 I will open, in a parable, my mouth, I will pour forth enigmas out of antiquity; —
Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
3 Which we have heard, and come to know, And, our fathers, have recounted to us;
Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
4 We will not withhold [them] from their children, To a later generation, recounting the praises of Yahweh, Even his might and his wonders which he wrought;
Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
5 When he set up a testimony in Jacob, And, a law, appointed in Israel, —Which he commanded our fathers, That they might make them known to their children;
Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
6 To the end, A later generation, might come to know, Children who should be born, Who should arise, and recount [them] to their children;
Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
7 That they might set, in Elohim, their confidence, —And not forget the doings of El, But, his commandments, might observe;
Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
8 And not become, like their fathers, a generation stubborn and rebellious, —A generation that fixed not their heart, Neither was their spirit, faithful with GOD.
Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
9 The sons of Ephraim—armed bowmen, Turned in the day of battle;
Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
10 They kept not the covenant of God, And, in his law, refused to walk;
Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
11 And forgat His doings, And his wonders which he had showed them:
Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
12 In presence of their fathers, wrought he, wondrously, —In the land of Egypt—the field of Zoan:
Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
13 He clave the sea, and caused them to pass through, And reared up the waters like a mound;
Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
14 And led them, by a cloud, in the daytime, And all the night, by a light of fire;
Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
15 He used to cleave rocks in the desert, And let them drink as out of mighty deeps;
Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
16 And he brought forth streams out of the cliff, And caused waters to flow down, like rivers.
Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
17 But again, once more sinned they against him, Resisting the Most High in a land of drought:
Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
18 They put GOD to the proof in their heart, By asking food to their mind:
Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
19 Yea they spake against Elohim, —They said, Can GOD prepare a table in the desert?
Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
20 Lo! he hath smitten a rock, And waters, have gushed out, Yea, torrents, have rushed along, —Food also, can he give? Or provide flesh for his people?
Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
21 Therefore, Yahweh hearkened, and became wroth, —And, a fire, was kindled against Jacob, Moreover also, anger, mounted against Israel;
Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
22 Because, They believed not in God, Nor trusted in his salvation;
tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
23 Though he had commanded the skies above, And, the doors of the heavens, had opened;
Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
24 And had rained on them manna to eat, And, the corn of the heavens, had given to them:
Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
25 The food of the mighty, each one did eat, Nourishment, sent he them to the full;
Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
26 He let loose an east wind in the heavens, Then guided he, in his might, a south wind;
Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
27 And rained upon them flesh as the dust, And, like the sand of the seas, birds of wing;
Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
28 And let them fall in the midst of their camp, —Round about their habitations.
Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
29 So they did eat and were abundantly filled, When, what they longed for, he had brought them: —
Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
30 They had not turned away from what they had longed for, Yet was their food in their mouth,
Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
31 When, the anger of God, mounted against them, And he slew of their vigorous youths, And, the choice young men of Israel, caused he to bow down in death.
Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
32 For all this, sinned they still, And believed not in his wonders;
Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
33 So he ended, in a breath, their days, And their years, in a sudden terror!
Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
34 If he slew [of] them, then they sought him, Yea they turned, and did earnestly seek GOD;
Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
35 And remembered that, Elohim, was their rock, Yea, EL Most High, their Redeemer:
Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
36 So they spake him fair with their mouth, And, with their tongue, did promise him falsely;
Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
37 But, their heart, was not fixed with him, Nor were they trusty in his covenant:
Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
38 Yet, he, full of compassion, would put a propitiatory-covering over iniquity, and not destroy, —Yea, many a time, turned he back his anger, And would not stir up all his wrath.
Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
39 So then he remembered, That, Flesh, they were, A Wind departing, that returneth not.
Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
40 How often they, Resisted him in the desert, Vexed him, in the waste:
Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
41 Yea they again put GOD to the test, And, to the Holy One of Israel, caused they sorrow:
Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
42 They remembered not his hand—The day, When he ransomed them from the adversary;
Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
43 When he set, in Egypt, his signs, And his wonders, in the plain of Zoan;
sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
44 When he turned, into blood, their Nile-streams, And, their own rivers, could they not drink;
Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
45 He sent among them, The gad-fly, and it devoured them, And the frog, and it despoiled them;
Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
46 When he gave to the corn-locust their produce, And their toil, to the swarming locust;
Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
47 He killed, with hail, their vine, And their sycomores, with frost:
Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
48 When he gave up, to hail-storms, their beasts, And their cattle, to pestilent fevers;
Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
49 He sent among them the heat of his anger, Wrath and indignation and distress, —A mission of messengers of misfortune:
Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
50 He leveled a path for his anger, Withheld not, from death, their soul, But, their life—to the pestilence, he delivered:
Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
51 So he smote, Every first-born in Egypt, The beginning of their strength, in the tents of Ham;
Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
52 And he set forth, like sheep, his people, And guided them, like a flock in the desert;
Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
53 Yea he led them securely, and they dreaded not, And, their enemies, the sea did cover.
Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
54 Then brought he them within his own holy bounds, The mountain-range, which his right hand made his own:
Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
55 So he drave out, before them, [whole] nations, And allotted them, by line, an inheritance, And caused to dwell, in their own homes, the tribes of Israel.
Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
56 But they tested and resisted God Most High, And, his testimonies, did not observe;
Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
57 But drew back and dealt treacherously, like their fathers, They turned aside, like deceitful bowmen;
(Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
58 And provoked him to anger with their high places, And, with their images, used to move him to jealousy.
Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
59 God heard and was wroth, And greatly abhorred Israel;
Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
60 So he gave up the habitation of Shiloh, The tent he had set up among Men;
Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
61 Yea he gave up, into captivity, his strength, And his beauty into the hand of an adversary;
Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
62 And delivered up, to the sword, his people, And, with his own inheritance, was he wroth;
Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
63 His young men, were devoured by fire, And, his virgins, were not praised in song;
Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
64 His priests, by the sword, did fall, And, his widows, were not able to bewail.
Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
65 Then awoke, as one that had slept, Adonay, As a warrior exulting with wine!
Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
66 So he smote his adversaries in the rear, Reproach age-abiding, laid he upon them.
Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
67 Howbeit he rejected the tent of Joseph, And, the tribe of Ephraim, did not choose:
Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
68 But made choice of the tribe of Judah, The mountain of Zion, which he loved;
Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
69 And built, like the heights, his sanctuary, Like the earth, he founded it to times age-abiding.
Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
70 And made choice of David his servant, And took him from among the folds of the sheep:
Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
71 From after the sucking ewes, he brought him in, —To be shepherd to Jacob his people, And to Israel, his inheritance.
Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
72 So he did shepherd them, according to the singleness of his heart, And, with the discernment of his hands, used he to guide them.
Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
