Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, son of David, King of Israel:
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 For the knowledge of wisdom and correction, for discerning the sayings of intelligence;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 For receiving the correction of prudence, righteousness and justice, and equity;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 For giving To the simple shrewdness, To the young man, knowledge and discretion.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 A wise man, will hear, and will increase learning, and a, discreet man, wise counsels, will acquire,
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 By gaining discernment of proverb, and satire, the words of the wise, and their dark sayings.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 The reverence of Yahweh, is the beginning of knowledge, Wisdom and correction, the foolish have despised.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Hear, my son, the correction of thy father, and do not reject the instruction of thy mother;
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 For, a wreath of beauty, shall they be to thy head, and chains of ornament, to thy neck.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 My son, if sinners entice thee, do not consent.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 If they say—Come with us, —Let us lie in wait for blood, Let us watch in secret for him who is needlessly innocent;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 Let us engulf them, like hades, alive, While in health, like them who are going down to the pit; (Sheol h7585)
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 All costly substance, shall we find, We shall fill our houses with spoil;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Thy lot, shalt thou cast into our midst, One purse, shall there be, for us all.
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 My son, do not walk in the way with them, Withhold thy foot from their path.
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 For, their feet, to mischief, do run, and haste to the shedding of blood.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Surely, in vain, is spread the net, in the sight of aught that hath wings!
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 Yet, they, for their own blood, lie in wait, They watch in secret for their own life.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Such are the ways of every one that graspeth with greed, The life of the owners thereof, it taketh away!
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 Wisdom, in the open place, soundeth forth, in the broadways, she raiseth her voice;
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 At the head of bustling streets, she crieth aloud, —at the openings of the gates in the city—her sayings, she doth utter: —
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and, scoffers, in scoffing, delight them? and, dullards, hate knowledge?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Will ye turn, at my reproof? Lo! I will pour out to you my spirit, I will make known my words to you.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Because I called, and ye refused, I stretched out my hand, and no one regarded;
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 But ye dismissed all my counsel, and, to my rebuke, would not yield,
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 I also, at your calamity, will laugh, I will mock, when cometh your dread;
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 When cometh as a crashing your dread, and, your calamity, as a storm-wind, overtaketh, when there come upon you, distress and anguish.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Then, will they call me, but I will not answer, they will seek me diligently, but shall not find me.
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 Because they hated knowledge, and, the reverence of Yahweh, did not choose;
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 Consented not to my counsel, disdained all my rebuke,
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and, with their own counsels, be filled.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 For, the turning away of the simple, will slay them, —and, the carelessness of dullards, will destroy them.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 Whereas, he that hearkeneth unto me, shall dwell safely, and be at rest, without dread of misfortune.
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
