Proverbs 8

1 Doth not, wisdom, cry aloud? and, understanding, send forth her voice?

آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

2 At the top of the high places above the way, at the place where paths meet, she taketh her stand:

حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

3 Beside the gates, at the entrance of the city, —at the going in of the openings, she shouteth: —

4 Unto you, O men, I call, and, my voice, is unto the sons of men;

«ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

5 Understand, ye simple ones, shrewdness, and, ye dullards understand sense;

ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

6 Hear, for, princely things, will I speak, and the opening of my lips shall be of equity;

به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

7 For, faithfulness, shall my mouth softly utter, but, the abomination of my lips, shall be lawlessness;

8 In righteousness, shall be all the sayings of my mouth, nothing therein, shall be crafty or perverse;

سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

9 All of them, shall be plain, to them who would understand, and just, to such as would gain knowledge.

سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

10 Receive my correction, and not silver, and knowledge, rather than choicest gold.

تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

11 For better is wisdom, than ornaments of coral, and, no delightful things, can equal her.

ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

12 I, wisdom, inhabit shrewdness, —and, the knowledge of sagacious things, I gain.

«من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

13 The reverence of Yahweh, is to hate wickedness: pride, arrogance, and the way of wickedness; And a mouth of perverse things, do I hate.

اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

14 Mine, are counsel, and effective working, I, am understanding, mine, is valour:

«منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

15 By me, kings reign, and dignitaries decree righteousness;

16 By me, rulers govern, and nobles—all the righteous judges:

تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

17 I love, them who love me, and, they who diligently seek me, find me:

«من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

18 Riches and honour, are with me, lordly wealth, and righteousness;

ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

19 Better is my fruit, than gold—yea fine gold, and mine increase, than choice silver;

بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

20 In the way of righteousness, I march along, in the middle of the paths of justice:

راههای من عدل و حق است.

21 That I may cause them who love me to inherit substance, and, their treasuries, I may fill.

ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

22 Yahweh, had constituted me the beginning of his way, before his works, at the commencement of that time;

«در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

23 At the outset of the ages, had I been established, in advance of the antiquities of the earth;

از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

24 When there was no resounding deep, I had been brought forth, when there were no fountains, abounding with water;

قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

25 Ere yet the mountains had been settled, before the hills, had I been brought forth;

قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

26 Or ever he had made the land and the wastes, or the top of the dry parts of the world:

قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

27 When he prepared the heavens, there, was I! When he decreed a vault upon the face of the resounding deep;

«هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

28 When he made firm the skies above, when the fountains of the resounding deep, waxed strong;

وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

29 When he fixed for the sea its bound, that, the waters, should not go beyond his bidding, when he decreed the foundations of the earth: —

وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

30 Then became I beside him, a firm and sure worker, then became I filled with delight, day by day, exulting before him on every occasion;

من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

31 Exulting in the fruitful land of his earth, Yea, my fulness of delight, was with the sons of men.

دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

32 Now, therefore, ye sons, hearken to me, for how happy are they who, to my ways, pay regard!

«پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

33 Hear ye correction, and be wise, and do not neglect.

به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

34 How happy the man that doth hearken to me, —keeping guard at my doors, day by day, watching at the posts of my gates;

خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

35 For, he that findeth me, findeth life, and hath obtained favour from Yahweh;

زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

36 But, he that misseth me, wrongeth his own soul, all who hate me, love death.

اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»