Proverbs 8

1 Doth not, wisdom, cry aloud? and, understanding, send forth her voice?

ئایا دانایی بانگەواز ناکات؟ ئەی تێگەیشتن دەنگی خۆی هەڵنابڕێت؟

2 At the top of the high places above the way, at the place where paths meet, she taketh her stand:

لەسەر لووتکەی بەرزاییەکان، لەسەر ڕێگاکان، لە چواڕیانەکان ڕادەوەستێت.

3 Beside the gates, at the entrance of the city, —at the going in of the openings, she shouteth: —

لەلای دەروازەی شارەکان، لەبەردەم دەرگاکان، هاوار دەکات:

4 Unto you, O men, I call, and, my voice, is unto the sons of men;

«ئەی خەڵکینە، بۆ ئێوە بانگ دەکەم، دەنگم بۆ ئادەمیزادە.

5 Understand, ye simple ones, shrewdness, and, ye dullards understand sense;

ساویلکەکان، فێری ژیری بن، گێلەکان، فێری تێگەیشتن بن.

6 Hear, for, princely things, will I speak, and the opening of my lips shall be of equity;

گوێ بگرن، چونکە باسی شتی بەرزتان بۆ دەکەم، کردنەوەی لێوەکانم بۆ ڕاستەڕێییە.

7 For, faithfulness, shall my mouth softly utter, but, the abomination of my lips, shall be lawlessness;

ڕاستگۆیی وێردی دەممە، خراپەش قێزەونە بۆ لێوەکانم.

8 In righteousness, shall be all the sayings of my mouth, nothing therein, shall be crafty or perverse;

قسەکانی دەمم هەموو ڕاستودروستن، هیچ فێڵ یان خواروخێچی تێدا نییە.

9 All of them, shall be plain, to them who would understand, and just, to such as would gain knowledge.

هەموو ڕێکن لای کەسی تێگەیشتوو، ڕاستەڕێیە لای ئەوانەی زانیاری دەدۆزنەوە.

10 Receive my correction, and not silver, and knowledge, rather than choicest gold.

تەمبێکردن لە من وەربگرن نەک زیو، زانیاریش زیاتر لە زێڕی پوختەکراو،

11 For better is wisdom, than ornaments of coral, and, no delightful things, can equal her.

چونکە دانایی لە یاقووت باشترە، هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

12 I, wisdom, inhabit shrewdness, —and, the knowledge of sagacious things, I gain.

«من داناییم، لەگەڵ ژیریدا نیشتەجێم، زانیاری و سەلیقەم هەیە.

13 The reverence of Yahweh, is to hate wickedness: pride, arrogance, and the way of wickedness; And a mouth of perverse things, do I hate.

ئەوەی لەخواترس بێت، ڕقی لە خراپە دەبێت، من ڕقم لە لووتبەرزی و خۆبەزلزانییە، لە ڕێگای خراپ و لە قسەی بە فێڵە.

14 Mine, are counsel, and effective working, I, am understanding, mine, is valour:

ڕاوێژ و دانایی تەواو هی منن، تێگەیشتن هی منە، هێز هی منە.

15 By me, kings reign, and dignitaries decree righteousness;

بە منەوە پاشاکان پاشایەتی دەکەن و فەرمانڕەوایان بە ڕاستودروستی یاسا دەردەکەن.

16 By me, rulers govern, and nobles—all the righteous judges:

بە منەوە میرەکان میرایەتی دەکەن، بەگەکان و هەموو ئەوانەی بە ڕاستودروستی دادوەری دەکەن.

17 I love, them who love me, and, they who diligently seek me, find me:

من ئەوانەم خۆشدەوێت کە منیان خۆشدەوێ، ئەوانەش کە بە پەرۆشەوە بەدوامدا دەگەڕێن، دەمدۆزنەوە.

18 Riches and honour, are with me, lordly wealth, and righteousness;

دەوڵەمەندی و ڕێزداری لەلای منە، ڕاستودروستی و ئەو سامانەی کە دەمێنێتەوە.

19 Better is my fruit, than gold—yea fine gold, and mine increase, than choice silver;

بەرهەمی من لە زێڕ باشترە، لە زێڕی بێگەردیش، دەغڵیشم لە زیوی پوختەکراو باشترە.

20 In the way of righteousness, I march along, in the middle of the paths of justice:

بە ڕێچکەی ڕاستودروستیدا دەڕۆم، لەسەر ڕێبازی دادپەروەری،

21 That I may cause them who love me to inherit substance, and, their treasuries, I may fill.

تاکو سامان بکەمە میرات بۆ ئەوانەی منیان خۆشدەوێت و ئەمبارەکانیان پڕ بکەم.

22 Yahweh, had constituted me the beginning of his way, before his works, at the commencement of that time;

«یەزدان لە سەرەتای بەدیهێنانەکەی منی دروستکرد، هەر لە کۆنەوە لەپێش کارەکانی.

23 At the outset of the ages, had I been established, in advance of the antiquities of the earth;

لە ئەزەلەوە من دامەزراوم، لە سەرەتاوە، لەپێش زەوی.

24 When there was no resounding deep, I had been brought forth, when there were no fountains, abounding with water;

هێشتا زەریاکان نەببوون من بەدیهێنراوم، هێشتا کانییە پڕ ئاوەکان نەبوون.

25 Ere yet the mountains had been settled, before the hills, had I been brought forth;

پێش ئەوەی چیاکان بچەسپێن، پێش گردەکان، من بەدیهێنراوم،

26 Or ever he had made the land and the wastes, or the top of the dry parts of the world:

هێشتا نە زەوی و نە پانتاییەکانی دروستکردبوو، نە سەرەتای خۆڵی زەوی.

27 When he prepared the heavens, there, was I! When he decreed a vault upon the face of the resounding deep;

کاتێک کە ئاسمانی جێگیر کرد من لەوێ بووم، کاتێک کە هێڵی ئاسۆی بەسەر قووڵاییدا کێشا،

28 When he made firm the skies above, when the fountains of the resounding deep, waxed strong;

کاتێک کە هەوری لە ئاسمان ڕاگرت و سەرچاوەی قووڵاییەکانی چەسپاند،

29 When he fixed for the sea its bound, that, the waters, should not go beyond his bidding, when he decreed the foundations of the earth: —

کاتێک کە سنووری بۆ دەریا کێشا بۆ ئەوەی ئاوەکان فەرمانی ئەو نەشکێنن، کاتێک کە بناغەی زەوی داڕشت.

30 Then became I beside him, a firm and sure worker, then became I filled with delight, day by day, exulting before him on every occasion;

لەگەڵ ئەو وەستایەکی لێزان بووم، ڕۆژبەڕۆژ شادمانی ئەو بووم، هەمیشە لەبەردەمیدا دڵخۆش بووم،

31 Exulting in the fruitful land of his earth, Yea, my fulness of delight, was with the sons of men.

لە زەوییە ئاوەدانەکەی دڵخۆش دەبووم، لەگەڵ ئادەمیزاد شادمان بووم.

32 Now, therefore, ye sons, hearken to me, for how happy are they who, to my ways, pay regard!

«ئەی کوڕینە، ئێستاش گوێم لێ بگرن، خۆزگە دەخوازرێ بەوانەی ڕێگای من دەپارێزن.

33 Hear ye correction, and be wise, and do not neglect.

گوێ لە تەمبێکردن بگرن و دانا بن، پشت گوێی مەخەن.

34 How happy the man that doth hearken to me, —keeping guard at my doors, day by day, watching at the posts of my gates;

خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی گوێم لێ دەگرێت، ڕۆژبەڕۆژ لەلای دەرگاکەم ئاگادارە، لەلای دەروازەی دەرگاکەم ئێشک دەگرێت،

35 For, he that findeth me, findeth life, and hath obtained favour from Yahweh;

چونکە ئەوەی من بدۆزێتەوە، ژیان دەدۆزێتەوە، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

36 But, he that misseth me, wrongeth his own soul, all who hate me, love death.

بەڵام ئەوەی من نەدۆزێتەوە زیان بە خۆی دەگەیەنێت، هەموو ئەوانەی ڕقیان لە منە، مردنیان خۆشدەوێت.»