Proverbs 4
1 Hear, ye sons, the correction of a father, and attend, that ye may know understanding.
Pamatia, mga anak ko, ang pahamatngon sa usa ka amahan, Ug matngoni ang pagkahibalo sa pagsabut:
2 For, good teaching, have I given you, mine instruction, do not ye forsake.
Kay ako nagahatag kaninyo ug maayong pagtulon-an; Ayaw ninyo pagbiyai ang akong balaod.
3 For, a son, became I to my father, tender and most precious in the sight of my mother.
Kay ako usa ka anak nga lalake sa akong amahan, Batan-on ug mao ray pinalangga sa panan-aw sa akong inahan.
4 So he taught me, and said to me—Let thy heart, lay hold of my words, Keep my commandments and live!
Ug iyang gitudloan ako, ug mi-ingon kanako: Patipigi sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; Bantayi ang akong mga sugo, ug mabuhi ka;
5 Acquire wisdom, acquire understanding, Do not forget, neither decline thou from the sayings of my mouth.
Batoni ang kaalam, batoni ang pagsabut; Ayaw hikalimti, ni pag-ayran mo ang mga pulong nga gikan sa akong baba;
6 Do not forsake her, and she will guard thee, —love her and she will keep thee.
Ayaw siya pagbiyai, ug siya magapanalipod kanimo; Higugmaa siya, ug siya magabantay kanimo.
7 The principal thing, is wisdom, acquire thou wisdom, With all thine acquisition, acquire thou understanding.
Ang kaalam maoy labaw nga butang; busa batoni ang kaalam; Oo, uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batoni ang pagsabut.
8 Exalt her, and she will set thee on high, she will bring thee to honour, when thou dost embrace her:
Ipahitaas siya, ug siya magapauswag kanimo; Siya magadala kanimo ngadto sa kadungganan, kong ikaw mogakus kaniya.
9 She will give for thy head, a wreath of beauty, A crown of adorning, will she bestow upon thee.
Siya magahatag kanimo sa usa ka purongpurong nga bulak sa gracia; Usa ka purongpurong sa katahum iyang igahatag kanimo.
10 Hear, my son, and receive my sayings, and they will multiply to thee the years of life.
Pamati, Oh anak ko, ug dawata ang akong mga ipamulong; Ug ang mga katuigan sa imong kinabuhi magadaghan.
11 In the way of wisdom, have I taught thee, I have guided thee in tracks of uprightness.
Ako nagtudlo kanimo sa dalan sa kaalam; Ako nagmando kanimo sa mga alagianan sa katul-iran.
12 When thou walkest, thy step shall not be hemmed in, and, if thou runnest, thou shalt not stumble.
Kong ikaw magalakaw, ang imong mga lakang dili pagamub-on; Ug kong ikaw magadalagan, dili ka mahisokamod.
13 Take fast hold of correction, let her not go, —keep her, for, she, is thy life.
Hawiri gayud ang pagpahamangno; ayaw siya pagbuhii: Bantayi siya; kay siya mao ang imong kinabuhi.
14 Upon the path of the lawless, do not thou enter, and do not advance in the way of the wicked:
Ayaw pagsulod sa alagianan sa dautan, Ug ayaw paglakat sa dalan sa mga tawong dautan.
15 Avoid it, do not pass thereon—turn from it, and depart.
Likayi kini, ayaw pag-agi haduol niini; Tumipas ka gikan niini, ug padayon.
16 For they sleep not, unless they can do mischief, —They rob themselves of their sleep, if they cannot cause someone to stumble,
Kay sila dili matulog, gawas kong sila makabuhat ug dautan; Ug ang ilang pagkatulog mawala, gawas kong sila makapahulog sa uban.
17 For they consume bread gotten by lawlessness, and, wine obtained by violence, they drink.
Kay sila magakaon sa tinapay sa kadautan, Ug magainum sa vino sa pagpanlupig.
18 But, the path of the righteous, is as the light of dawn, —going on and brightening, unto meridian day.
Apan ang alagianan sa matarung ingon sa banagbanag sa kahayag, Nga nagakasanag sa kahayag ngadto sa pagkahingpit sa adlaw.
19 The way of the lawless, is like darkness, they know not, at what they stumble.
Ang dalan sa tawong dautan ingon sa kangitngit: Sila dili manghibalo kong usa ang ilang napangdolan.
20 My son, to my words, attend, to my sayings, incline thou thine ear;
Anak ko, pagmatngon sa akong mga pulong; Ikiling ang imong igdulungog sa akong mga gipamulong.
21 Let them not depart from thine eyes, keep them in the midst of thy heart;
Ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Tipigi sila sa kinataliwad-an sa imong kasingkasing.
22 For, life, they are, to them who find them, —and, to every part of one’s flesh, they bring healing.
Kay sila kinabuhi alang niadtong nanagpangita kanila, Ug kaayohan sa ilang tibook nga unod.
23 Above all that must be guarded, keep thou thy heart, for, out of it, are the issues of life.
Ampingi ang imong kasingkasing sa tanang pagsingkamot; Kay gikan niini magagula ang dagkung butang sa kinabuhi.
24 Remove from thee, perverseness of mouth, and, craftiness of lips, put far from thee.
Isalikway gikan kanimo ang usa ka masinalaagon nga baba, Ug ipahilayo gikan kanimo ang mga ngabil nga masukihon.
25 Let, thine eyes, right onward, look, —and, thine eyelashes, point straight before thee.
Itutok ang pagtan-aw sa imong mga mata sa unahan, Ug itutok ang imong mga tabon-tabon sa atubangan nimo.
26 Make level the track of thy foot, that, all thy ways, may be directed aright:
Pataga ang alagianan sa imong mga tiil, Ug tukora sa matul-id gayud ang tanan mong mga dalan.
27 Decline not, to the right hand or to the left, —Turn away thy foot from wickedness.
Ayaw pagliso sa too mong kamot ni sa wala: Kuhaa ang imong tiil gikan sa dautan.
