Proverbs 4
1 Hear, ye sons, the correction of a father, and attend, that ye may know understanding.
Mga anak, paminaw sa pagpanudlo sa amahan, ug patalinghogi aron mahibaloan ninyo kung unsa ang panabot.
2 For, good teaching, have I given you, mine instruction, do not ye forsake.
Hatagan ko kamo ug maayo nga mga pagpanudlo; ayaw talikdi ang akong pagpanudlo.
3 For, a son, became I to my father, tender and most precious in the sight of my mother.
Sa dihang bata pa ako diha sa akong amahan, huyang ug nag-inusarang anak sa akong inahan,
4 So he taught me, and said to me—Let thy heart, lay hold of my words, Keep my commandments and live!
gitudloan niya ako ug miingon kanako, “Kupti dayon sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; tumana ang akong mga mando ug pagkinabuhi.
5 Acquire wisdom, acquire understanding, Do not forget, neither decline thou from the sayings of my mouth.
Batoni ang kaalam ug pagpanabot; ayaw kalimti ug ayaw isalikway ang mga pulong sa akong baba;
6 Do not forsake her, and she will guard thee, —love her and she will keep thee.
ayaw biyai ang kaalam ug magbantay siya kanimo; higugmaa siya ug panalipdan ka niya.
7 The principal thing, is wisdom, acquire thou wisdom, With all thine acquisition, acquire thou understanding.
Ang kaalam mao ang mahinungdanong butang, busa batoni ang kaalam ug gastoha ang tanan kanimo aron makab-ot nimo ang panabot.
8 Exalt her, and she will set thee on high, she will bring thee to honour, when thou dost embrace her:
Pangandoya ang kaalam ug bayawon ka niya; pasidunggan ka niya kung gakson mo siya.
9 She will give for thy head, a wreath of beauty, A crown of adorning, will she bestow upon thee.
Pagapurong-purongan ka niya ug kadungganan sa imong ulo; hatagan ka niya ug matahom nga korona.”
10 Hear, my son, and receive my sayings, and they will multiply to thee the years of life.
Akong anak, paminaw ug patalinghogi ang akong mga pulong, ug makabaton ka ug daghang katuigan sa imong kinabuhi.
11 In the way of wisdom, have I taught thee, I have guided thee in tracks of uprightness.
Giyahan ko ikaw sa dalan sa kaalam; tultolan ko ikaw sa tul-id nga mga agianan.
12 When thou walkest, thy step shall not be hemmed in, and, if thou runnest, thou shalt not stumble.
Sa imong paglakaw, walay mobabag sa imong dalan ug kung ikaw modagan, dili ka mapandol.
13 Take fast hold of correction, let her not go, —keep her, for, she, is thy life.
Kupti ang pagpanton, ayaw kini buhii; panalipdi kini, kay mao kini ang imong kinabuhi.
14 Upon the path of the lawless, do not thou enter, and do not advance in the way of the wicked:
Ayaw sunda ang agianan sa daotan ug ayaw paglakaw sa dalan niadtong nagbuhat sa daotan.
15 Avoid it, do not pass thereon—turn from it, and depart.
Likayi kini, ayaw pag-adto niini; talikod gikan niini ug lakaw sa laing dalan.
16 For they sleep not, unless they can do mischief, —They rob themselves of their sleep, if they cannot cause someone to stumble,
Tungod kay dili sila makatulog hangtod dili sila makahimo ug daotan ug dili sila makatulog hangtod mapandol nila ang uban.
17 For they consume bread gotten by lawlessness, and, wine obtained by violence, they drink.
Tungod kay nagkaon sila ug tinapay sa kadaotan ug nag-inom sa bino sa kasamok.
18 But, the path of the righteous, is as the light of dawn, —going on and brightening, unto meridian day.
Apan ang agianan sa tawo nga nagbuhat ug matarong sama sa unang kahayag nga modan-ag; nagkaanam kini ug kahayag hangtod nga mihayag na gayod.
19 The way of the lawless, is like darkness, they know not, at what they stumble.
Ang dalan sa daotan sama sa kangitngit—wala sila masayod kung unsa ang makapandol kanila.
20 My son, to my words, attend, to my sayings, incline thou thine ear;
Akong anak, patalinghogi ang akong mga pulong; paminaw ang akong gipanulti.
21 Let them not depart from thine eyes, keep them in the midst of thy heart;
Ayaw itugot nga mawala sila sa imong panan-aw; tipigi sila sa imong kasingkasing.
22 For, life, they are, to them who find them, —and, to every part of one’s flesh, they bring healing.
Kay ang akong mga pulong mao ang kinabuhi alang niadtong nagapangita niini ug kaayohan sa ilang tibuok panglawas.
23 Above all that must be guarded, keep thou thy heart, for, out of it, are the issues of life.
Panalipdi ang imong kasingkasing ug bantayi kini uban sa tanang pagkugi, kay gikan niini modagayday ang tuboran sa kinabuhi.
24 Remove from thee, perverseness of mouth, and, craftiness of lips, put far from thee.
Isalikway ang hiwi nga pamulong gikan kanimo ug biyai ang mga daotang pagpanulti diha kanimo.
25 Let, thine eyes, right onward, look, —and, thine eyelashes, point straight before thee.
Itan-aw ang imong mga mata sa unahan ug itutok ang imong panan-aw sa imong atubangan.
26 Make level the track of thy foot, that, all thy ways, may be directed aright:
Himoang patag ang imong agianan; unya tanan nimong mga dalan mahilayo sa kakuyaw.
27 Decline not, to the right hand or to the left, —Turn away thy foot from wickedness.
Ayaw pagtipas diha sa tuo o diha sa wala; ilikay ang imong tiil gikan sa daotan.
