Proverbs 30
1 The words of Agur, son of Jakeh, [even] the oracle, —The utterance of the man, for Ithiel, for Ithiel and Ucal.
Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
2 Surely, more brutish, am, I, than any man, nor doth, the understanding of a son of earth, pertain to me;
Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
3 Neither have I learned wisdom, nor, the knowledge of the Holy Ones, can I acquire.
Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
4 Who hath ascended the heavens and then descended? Who hath gathered the wind into his two hands? Who hath wrapped up the waters in a mantle? Who hath set up all the ends of the earth? What is his name and what the name of his son, when thou knowest?
Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
5 Every saying of God is refined, A shield, is, he, to them who seek refuge in him.
Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
6 Do not add unto his words, lest he convict thee, and thou be found false.
Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
7 Two things, have I asked of thee, withhold them not from me, ere yet I die:
Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
8 Vanity and falsehood, remove far from me, Neither poverty nor riches, give me, Feed me with the food appointed me:
Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
9 Lest I be full, and deny, and say—Who is Yahweh? or lest I be impoverished and steal, and do violence to the Name of my God.
Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
10 Do not slander a servant to his master, lest he revile thee, and thou be found guilty.
Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
11 A generation! Its father, it revileth, and, its mother, it doth not bless.
Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
12 A generation! Pure in its own eyes, yet, from its filth, hath it not been bathed,
Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
13 A generation! How lofty are its eyes, and its eyelashes uplifted.
Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
14 A generation! Swords, are its teeth, and, knives, its incisors, —to devour the humbled out of the earth, and the needy, from among men.
Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
15 The vampire, hath two daughters, Give! Give! Three, there are will not be satisfied, four, have not said, Enough!
Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
16 Hades, and barrenness, —A land not satisfied with water, and fire, that saith not, Enough! (Sheol h7585)
Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)
17 The eye that mocketh a father, and despiseth to obey a mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young of the eagle shall eat it.
Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
18 Three, things there are, too difficult for me, yea, four, which I do not understand:
Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
19 The way of an eagle in the heavens, the way of a serpent on the rock, —the way of a ship in the heart of the sea, and the way of a man with a maid.
La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
20 So, is the way of a woman committing adultery, —she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no iniquity!
Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
21 Under three things, a land is stirred, yea, under four, she cannot bear up:
Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
22 Under a servant, when he reigneth, and a base man, when he is surfeited with food;
Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
23 Under a hateful woman, when she is married, and a handmaid when she driveth out her mistress.
Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
24 Four, things there are, the small of the earth, —yet, they, are wiser than the wise:
Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
25 The ants, a people, not strong, —yet prepare they, in summer, their food;
La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
26 The conies, a people of, no power, yet set they, among the crags, their house;
La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
27 King, is there none, to, the locusts, —yet go forth in swarms, do they all;
La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
28 The lizard, with hands, reneweth its hold, —yet, the same, is in the palaces of the king.
La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
29 Three, things there are which step along well, ye, four, which excel in going:
Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
30 The lion, hero among beasts, which turneth aside from the face of no one;
La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
31 The greyhound, or the he-goat, —and a king, having a band of soldiers with him.
Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
32 If thou hast acted basely by lifting thyself up, —if thou hast plotted evil, [put thy] hand to [thy] mouth!
Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
33 Surely, the pressing of milk, bringeth forth curd, and, the pressing of the nose, bringeth forth blood, and, the pressing of wrath, bringeth forth strife.
Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
