Proverbs 3
1 My son, mine instruction, do not thou forget, and, my commandment, let thy heart observe;
И оғлум, тәлимимни унтума, Дегәнлиримни һемишә көңлүңдә чиң тут.
2 For, length of days and years of life, and blessedness, shall they add to thee.
Чүнки у саңа бәрикәтлик күнләр, узун өмүр вә хатирҗәмлик қошуп бериду.
3 Lovingkindness and faithfulness, let them not forsake thee, —bind them, upon thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
Меһриван вә һәқ-сәмимий болуштин ваз кәчмә, Буларни бойнуңға есивал, Қәлбиңгә пүтивал.
4 So find thou favour and good repute, in the eyes of God and man.
Шундақ қилғанда Худа вә бәндиләрниң нәзиридә илтипатқа лайиқ болисән, данишмән һесаплинисән.
5 Trust thou in Yahweh, with all thy heart, and, unto thine own understanding, do not lean:
Өз әқлиңгә таянмай, Пәрвәрдигарға чин қәлбиң билән таянғин;
6 In all thy ways, acknowledge him, and, he, will make straight thy paths.
Қандақла иш қилсаң, Пәрвәрдигарни тонушқа интил; У саңа тоғра йолларни көрситиду.
7 Do not become wise in thine own eyes, revere Yahweh, and avoid evil:
Өзүңни әқиллиқ санима; Пәрвәрдигардин әйминип, яманлиқтин жирақ бол.
8 Healing, shall it be to thy body, and refreshing, to thy bones.
Шундақ қилғиниңда, бу ишлар дәрдиңгә дәрман, Устиханлириңға илик болиду.
9 Honour thou Yahweh, with thy substance, and with the firstfruit of all thine increase;
Пәрвәрдигарниң һөрмитини қилип мал-дунияйиңдин һәдийәләрни сунғин, Етизиңдин тунҗа чиққан мәһсулатлириңдин Униңға атиғин;
10 So shall thy storehouses be filled with plenty, and, with new wine, shall thy vats overflow.
Шундақ қилғиниңда, амбарлириң ашлиққа толуп ташиду, Шарап көлчәклириңдә йеңи шарап ешип-тешип туриду.
11 The, chastening of Yahweh, my son, do not reject, nor loathe his rebuke;
И оғлум, Пәрвәрдигарниң тәрбийисигә бепәрвалиқ қилма, Униң тәнбиһидин бәзмә.
12 For, whom Yahweh loveth, he correcteth, he causeth pain to the son in whom he delighteth.
Чүнки, ата әзиз көргән оғлиға тәнбиһ-тәрбийә бәргәндәк, Пәрвәрдигар кимни сөйгән болса униңға тәнбиһ-тәрбийә бериду.
13 How happy the man who hath found wisdom, and the man who draweth forth understanding,
Даналиққа муйәссәр болған киши, Йоруқлуққа егә болған киши немидегән бәхитлик-һә!
14 For better is her merchandise, than the merchandise of silver, yea, than gold, her increase;
Чүнки даналиқниң пайдиси күмүчниң пайдисидин көптур, Қиммити сап алтунниңкидинму зиядидур.
15 More precious, is she, than corals, yea, none of thy delightful things, doth equal her:
У ләәл-яқутлардин қиммәтликтур, Интизар болған һәр қандақ нәрсәңдин һеч бириму униңға тәң кәлмәстур.
16 Length of days, is in her right hand, in her left, are riches and honour;
Даналиқниң оң қолида узун өмүр, Сол қолида байлиқ вә шөһрәт бардур.
17 Her ways, are ways of pleasantness, and, all her paths, are peace;
Униң йоллири саңа хуш пурақ туюлур, Униң барлиқ тәриқилири сени арам тапқузур.
18 A tree of life, is she, to them who secure her, —and, they who hold her fast, are every one to be pronounced happy.
У өзини тапқан адәмгә «һаятлиқ дәриғи»дур, Уни чиң тутқан киши немидегән бәхитлик!
19 Yahweh, in wisdom, founded the earth, establishing the heavens with understanding;
Пәрвәрдигар даналиқ билән йәр-зиминни бәрпа қилди, Һекмәт билән асманни орнатти.
20 By his knowledge, the resounding deeps were burst open, and, the skies, drop down dew.
Униң билими билән йәрниң чоңқур қатламлири йерилди, Һәмдә булутлардин шәбнәм чүшти.
21 My son, let them not depart from thine eyes, guard thou counsel, and purpose:
И оғлум! [Даналиқ билән билимни] көзүңдин чиқарма, Пишқан һекмәт вә пәм-парасәтни чиң тут.
22 So shall they become life to thy soul, and an adorning to thy neck;
Шуниң билән улар җениңға җан қошиду, Бойнуңға есилған есил марҗандәк саңа гөзәллик қошиду.
23 Then, shalt thou walk securely in thy way, and, thy foot, shall not stumble;
Шу чағда йолуңда аман-есән маңалайсән, Йолда путлашмайсән.
24 When thou sittest down, thou shalt have no dread, yea thou shalt lie down, and sweet shall be thy sleep.
Ятқанда һеч немидин қорқмайсән, Йетишиң биләнла татлиқ ухлайсән.
25 Be not thou afraid of sudden dread, nor of the desolation of the lawless, when it cometh.
Бешиңға дәһшәтлик вәһимә чүшкәндә қорқмиғин, Рәзилләрниң вәйранчилиғидин ғәм қилмиғин!
26 For, Yahweh, will be in all thy ways, and will keep thy foot from the snare.
Чүнки Пәрвәрдигар сениң таянчиңдур, У путуңни қапқанлардин нери қилиду.
27 Withhold not good from them who ask it, when it is in power of thy hand to do it:
Пәқәт қолуңдин кәлсила, һаҗәтмәнләрдин яхшилиқни айимиғин.
28 Do not say to thy neighbour, Go and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
Қолум-хошнилириң сениңдин өтнә сорап кирсә, «Қайтип кетип, әтә кәлгин, әтә берәй» — демигин.
29 Devise not against thy neighbour an injury, seeing that, he, dwelleth securely by thee.
Хошнаңға зиянкәшлик нийитидә болма, Чүнки у саңа ишинип йениңда хатирҗәм яшайду.
30 Contend not with a man without cause, if he hath dealt thee no wrong.
Бириси саңа зиян йәткүзмигән болса, Униң билән сәвәпсиз маҗиралашма.
31 Do not thou envy the man of violence, neither choose thou any of his ways;
Зулумхор кишигә һәсәт қилма, Униң йол-тәдбирлиридин һеч немини таллима.
32 For, an abomination to Yahweh, is the tortuous man, but, with the upright, he is intimate.
Чүнки қиңғир йолларни маңидиғанлар Пәрвәрдигарниң нәзиридә жиркиничликтур, Лекин Униң сирдаш достлуғи дурус яшаватқан адәмгә тәәллуқтур.
33 The curse of Yahweh, is in the house of the lawless one, but, the home of the righteous, he blesseth.
Пәрвәрдигарниң ләнити рәзиллик қилғучиниң өйидидур, Лекин У һәққаний адәмниң өйигә бәхит ата қилур.
34 Though at scoffers he scoffeth, yet, to the humbled, he granteth favour.
Бәрһәқ, мәсқирә қилғучиларни У мәсқирә қилиду, Лекин кичик пеил кишиләргә шәпқәт көрситиду.
35 Honour, shall the wise inherit, —but, as for dullards, shame shall carry them away.
Даналар шөһрәткә варислиқ қилиду, Лекин һамақәтләр рәсва қилиниду.
