Proverbs 3
1 My son, mine instruction, do not thou forget, and, my commandment, let thy heart observe;
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 For, length of days and years of life, and blessedness, shall they add to thee.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Lovingkindness and faithfulness, let them not forsake thee, —bind them, upon thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 So find thou favour and good repute, in the eyes of God and man.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Trust thou in Yahweh, with all thy heart, and, unto thine own understanding, do not lean:
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 In all thy ways, acknowledge him, and, he, will make straight thy paths.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Do not become wise in thine own eyes, revere Yahweh, and avoid evil:
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 Healing, shall it be to thy body, and refreshing, to thy bones.
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Honour thou Yahweh, with thy substance, and with the firstfruit of all thine increase;
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 So shall thy storehouses be filled with plenty, and, with new wine, shall thy vats overflow.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 The, chastening of Yahweh, my son, do not reject, nor loathe his rebuke;
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 For, whom Yahweh loveth, he correcteth, he causeth pain to the son in whom he delighteth.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 How happy the man who hath found wisdom, and the man who draweth forth understanding,
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 For better is her merchandise, than the merchandise of silver, yea, than gold, her increase;
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 More precious, is she, than corals, yea, none of thy delightful things, doth equal her:
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 Length of days, is in her right hand, in her left, are riches and honour;
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 Her ways, are ways of pleasantness, and, all her paths, are peace;
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 A tree of life, is she, to them who secure her, —and, they who hold her fast, are every one to be pronounced happy.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 Yahweh, in wisdom, founded the earth, establishing the heavens with understanding;
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 By his knowledge, the resounding deeps were burst open, and, the skies, drop down dew.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 My son, let them not depart from thine eyes, guard thou counsel, and purpose:
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So shall they become life to thy soul, and an adorning to thy neck;
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Then, shalt thou walk securely in thy way, and, thy foot, shall not stumble;
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 When thou sittest down, thou shalt have no dread, yea thou shalt lie down, and sweet shall be thy sleep.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Be not thou afraid of sudden dread, nor of the desolation of the lawless, when it cometh.
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 For, Yahweh, will be in all thy ways, and will keep thy foot from the snare.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Withhold not good from them who ask it, when it is in power of thy hand to do it:
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Do not say to thy neighbour, Go and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Devise not against thy neighbour an injury, seeing that, he, dwelleth securely by thee.
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Contend not with a man without cause, if he hath dealt thee no wrong.
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Do not thou envy the man of violence, neither choose thou any of his ways;
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 For, an abomination to Yahweh, is the tortuous man, but, with the upright, he is intimate.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 The curse of Yahweh, is in the house of the lawless one, but, the home of the righteous, he blesseth.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 Though at scoffers he scoffeth, yet, to the humbled, he granteth favour.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 Honour, shall the wise inherit, —but, as for dullards, shame shall carry them away.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
