Proverbs 28
1 The lawless, fleeth when no man pursueth, but, the righteous, like a lion, are confident.
Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.
2 For the transgressions of a land, many are the rulers thereof, but, under an intelligent and discerning man, stability is prolonged.
Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.
3 A poor man, who oppresseth the helpless, [is like] a rain beating down, leaving no food.
Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.
4 They who forsake instruction, praise one who is lawless, while, they who keep instruction, are at strife with them.
Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.
5 Wicked men, consider not justice, but, they who seek Yahweh, consider everything.
Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.
6 Better a poor man walking in his integrity, than one who is crooked—turning two ways, though, he, be rich.
Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.
7 He that keepeth instruction, is a son with discernment, but, a companion of squanderers, bringeth shame to his father.
Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.
8 He that increaseth his substance by interest and profit, for one ready to favour the poor, doth gather it.
Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.
9 He that turneth away his ear from hearing instruction, even his prayer, is an abomination.
Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.
10 He that misguideth the upright into a hurtful way! into his own pit, he himself, shall fall, but, men of integrity, shall inherit good.
Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.
11 Wise in his own eyes, is the man that is rich, but, a poor man of discernment, searcheth him out.
Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.
12 In the exulting of the righteous, there is great glorying, but, when the lawless arise, a man must be sought for.
Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.
13 He that covereth his transgressions, shall not prosper, but, he that confesseth and forsaketh, shall find compassion.
Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.
14 How happy the man who is ever circumspect, whereas, he that hardeneth his heart, shall fall into calamity.
[Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.
15 A growling lion, and a ranging bear, is a lawless ruler, over a poor people.
Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.
16 A leader, may lack intelligence, yet abound in oppressions, The hater of greed, shall lengthen out days.
Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.
17 A man oppressed with a person’s blood, unto a pit, shall flee, let them not hold him back.
Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!
18 He that walketh with integrity, shall be saved, but, he that is crooked, turning two ways, shall fall in one.
Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.
19 He that tilleth his ground, shall have plenty of bread, but, he that pursueth empty-heads, shall have plenty of poverty.
Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!
20 A man of fidelity, aboundeth in blessings, but, one hasting to be rich, shall not be held innocent.
Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.
21 To take note of faces [in judgment], is not good, and, for a bit of bread, a man will transgress.
Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.
22 A man, hasting to be rich, hath an evil eye, and knoweth not when want may overtake him.
Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.
23 He that reproveth a man, shall, afterwards, find more, favour, than he that useth a flattering tongue.
Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.
24 He that robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression, companion, is he to one who wasteth.
Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.
25 The ambitious in soul, stirreth up strife, but, he that trusteth in Yahweh, shall be enriched.
Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.
26 He that trusteth his own heart, the same, is a dullard, but, he that walketh wisely, the same, shall be delivered.
Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.
27 One who giveth to the poor, shall have no want, but, he that hideth his eyes, shall receive many a curse.
Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.
28 When lawless men rise, a common man will hide himself, but, when they perish, righteous men multiply.
Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.
