Proverbs 24
1 Be not thou envious of wicked men, neither crave to be with them;
Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
2 For, violence, their heart muttereth, and, mischief, their lips do speak.
Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
3 In wisdom, is a house builded, and, in understanding, is it established;
Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
4 And, in knowledge, chambers are filled, with all acquisitions, costly and fair.
Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
5 A wise man, is mighty, and, a man of knowledge, becometh alert in vigour.
Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
6 Surely, with concerted measures, shalt thou make for thyself war, and, success, lieth in the greatness of the counsellor.
Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
7 Unattainable to a foolish man, are the dictates of wisdom, in the gate, he openeth not his mouth.
Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
8 He that deviseth to do mischief, him, shall men call, a master of plots.
Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
9 The purpose of folly, is sin, and, an abomination to mankind, is a buffoon.
Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
10 Thou hast been slothful in the day of straitness, Strait, is thy strength.
Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
11 Deliver thou such as are being led forth to death, and, them who are tottering to slaughter, oh that thou wouldst hold back!
Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
12 Though thou say, Lo! we knew not this, Shall not, he that proveth hearts, himself, discern? And, he that formeth thy soul, himself, know? and bring back to a son of earth according to his deed?
Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
13 My son, eat thou honey, because it is good, —and droppings from the comb [because they are] sweet to thy palate:
Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
14 Thus, take knowledge of wisdom, for thine own soul; If thou find it, then there is a future, and, thine expectation, shall not be cut off.
Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
15 Do not lie in wait, thou lawless man, against the home of the righteous, —neither destroy thou his place of rest;
Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
16 For, seven times, may the righteous fall and yet arise, but, lawless men, shall stumble into calamity.
Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
17 When thine enemy falleth, do not thou rejoice, and, when he stumbleth, let not thy heart exult:
Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
18 Lest Yahweh see it, and it be wicked in his eyes, and he turn away from him his anger.
Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
19 Burn not with vexation against evil doers, be not envious of lawless men;
Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
20 For there shall be no future for the wicked, The lamp of the lawless, shall go out.
Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
21 Revere thou Yahweh, my son, and the king, and, with the fickle, have thou no fellowship;
Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
22 For, suddenly, shall arise their calamity; and, the misfortune of their years, who knoweth?
Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
23 These things also, concern the wise, To take note of faces in judgment, is not good.
Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
24 He that saith to the lawless man, Righteous, thou art, peoples shall denounce him, populations shall curse him;
Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
25 But, to reprovers, one should be pleasant, and, upon them, should come an excellent blessing:
Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
26 Lips, should one kiss with one who answereth in right words.
Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
27 Prepare, in the open, thy work, and make ready, in the field, for thyself, Afterwards, shalt thou build thy house.
Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
28 Do not become a needless witness against thy neighbour, so mightest thou open too wide thy lips:
Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
29 Do not say—According to what he hath done to me, so, will I do to him, I will repay every one according to his work.
Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
30 By the field of the sluggard, I passed, and by the vineyard of a man lacking sense;
Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
31 And lo! there had come up all over it—thorns, there had covered the face thereof—thistles, and, the stone fence thereof, had been thrown down.
Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
32 So I observed it, for myself, I applied my heart, I looked—I accepted correction:
Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
33 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest:
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
34 So shall come in, as a highwayman, thy poverty, and, thy want, as one armed with a shield.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
