Proverbs 23
1 When thou sittest to eat with a ruler, thou shalt consider well, what is before thee;
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 And shalt put a knife to thy throat, if, of great appetite, thou art:
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Do not crave his dainties, for, the same, are deceitful food.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Do not toil to get wealth, of thine own understanding, forbear:
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Wilt thou let thine eye fly thereupon, when it is nothing? for it will, surely make, itself wings, Like an eagle, will it wing its way across the heavens.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Do not eat the food of him that hath a begrudging eye, neither crave thou his dainties;
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 For, just as he hath thought in his own mind, so, he is: Eat and drink! he may say to thee, but, his heart, is not with thee.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 As for thy morsel thou hast eaten, thou shalt vomit it, so shalt thou waste thy things so sweet.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 In the ears of a dullard, do not speak, for he will despise the good sense of thy words.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Do not move back the ancient boundary, and, into the fields of the fatherless, do not enter;
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 For, their near of kin, is strong, he, will plead their cause with thee.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Bring, to correction, thy heart, and thine ears, to the sayings of knowledge.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 Do not withhold, from a child, correction, When thou smitest him with the rod, he shall not die:
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 My son! if thy heart be wise, my heart shall rejoice, even mine.
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 So shall my reins exult, when thy lips speak the things that are right.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Let not thy heart be envious of sinners, only of the reverence of Yahweh, all day long;
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 For surely there is a future, and, thine expectation, shall not be cut off.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Hear, thou, my son, and be wise, and lead forward, in duty, thy heart.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Do not be among them who tipple with wine, —among them who are gluttons;
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 For, the tippler and the glutton, shall come to poverty, and, rags, shall Slumber put on!
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Hearken to thy father here, who begat thee, and despise not, when she is old, thy mother.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Truth, buy thou, but do not sell, wisdom, and correction, and understanding.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Greatly shall exult, the father of a righteous man, and, he that begetteth a wise son, shall rejoice in him:
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Rejoice shall thy father and thy mother, yea she, shall exult, who bare thee.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Oh give, my son, thy mind unto me, and let, thine eyes, observe, my ways;
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 For, a deep chasm, is the unchaste woman, and, a narrow pit, the female unknown;
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 Yea, she, as for prey, lieth in wait, and, the treacherous among mankind, she causeth to abound.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 Who hath woe? Who hath outcry of pain? Who hath contentions? Who hath complaining? Who hath needless wounds? Who hath dullness of eyes?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 They who tarry over wine, they who go in to search for mixed wine.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Do not look on wine when it becometh red, when it giveth in the cup its sparkle, glideth down smoothly.
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 Its after effect, is that, like a serpent, it biteth, and, like a viper, it doth sting.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Thine eyes, will see strange women, and, thy heart, will speak perverse things:
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 So shalt thou become, as one lying down in the heart of the sea, —or as one lying down on the top of the mastgear:
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 They smote me—I felt no pain, They struck me down—I noticed it not, —When shall I wake up? I will go on, I will seek it, again!
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
