Proverbs 21
1 [Like] channels of water, is the heart of a king, in the hand of Yahweh, —whithersoever he will, he turneth it.
Падишаһниң көңли ериқлардики судәк Пәрвәрдигарниң қолидидур; [Пәрвәрдигар] қәйәргә тоғрилиса, шу тәрәпкә маңиду.
2 Every way of a man, may be right in his own eyes, but, he that testeth hearts, is Yahweh.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини тоғра дәп биләр; Лекин Пәрвәрдигар қәлбдики нийәтләрни таразиға селип тартип көрәр.
3 To do righteousness and justice, is more choice to Yahweh than sacrifice.
Пәрвәрдигарниң нәзиридә, Һәққанийлиқ билән адаләт жүргүзүш қурбанлиқ қилиштин әвзәлдур.
4 Loftiness of eyes, and ambition of heart—the lamp of the lawless, are sin.
Тәкәббур көзләр, мәғрур қәлб, яманларниң чириғи — һәммиси гунадур.
5 The plans of the diligent, tend only to abundance, but, of every one that is urgent, only to want.
Әстайидил кишиләрниң ойлири уларни пәқәт баяшатлиққа йетәкләр; Чечилаңғуларниң ойлири болса, уларни пәқәт йоқсузлуққила йетәкләр.
6 The gaining of treasures with a tongue of falsehood, is a vapour driven away, [they who seek them] seek death,
Яғлима тил билән еришкән байлиқлар, Өлүмни издәп жүргәнләр қоғлап жүргән бир түтүнла, халас.
7 The violence of the lawless, shall drag them away, —because they have refused to do justice.
Яманларниң залимлиғи өзлирини чирмивалар; Чүнки улар адаләт йолида меңишни рәт қилған.
8 Crooked is the way of a guilty man, but, as for the pure, straight is his dealing.
Җинайәткар маңидиған йол наһайити әгирдур; Сап дил адәмниң һәрикити түптүздур.
9 Better to dwell on the corner of the roof, than a quarrelsome wife, and a house in common.
Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип қопқан яхши.
10 The soul of the lawless man, craveth mischief, his own friend, findeth no favour in his eyes.
Яман кишиниң көңли яманлиққила һерисмәндур; У йеқиниғиму шапаәт көрсәтмәс.
11 When the scoffer is punished, the simple, becometh wise, when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
Һакавурниң җазаға тартилиши, билимсизгә ибрәт болар; Дана киши қобул қилған несиһәтләрдин техиму көп билим алар.
12 The Righteous One observeth the house of the lawless, —He is ready to cast down lawless men into misfortune.
Һәққаний Болғучи яманниң өйини көзләр; У һаман яманларни яманлиққа қоюп жиқитар.
13 He that shutteth his ear from the cry of the poor, even he, shall call, and not be answered.
Мискинләрниң налисиға қулиқини йопутуп кари болмиғучи, Ахири өзи пәряд көтирәр, Бирақ һеч ким пәрва қилмас.
14 A gift in secret, quencheth anger, and, a present in the bosom, mighty wrath.
Йошурун соғат ғәзәпни басар; Йәң ичидә берилгән пара қәһр-ғәзәпни пәсәйтәр.
15 It is a joy, to a righteous man, to do justice, but, dismay, to the workers of iniquity.
Адаләтни беҗа кәлтүрүш һәққанийларниң хошаллиғидур, Бирақ яманлиқ қилғучиларға вәһимидур.
16 The man who wandereth from the way of discretion, in the gathered host of the shades, shall settle down.
Һекмәт йолидин езип кәткән киши, Әрваһларниң җамаити ичидикиләрдин болуп қалар.
17 A needy man, shall he be that loveth merriment, the lover of wine and oil, shall not become rich.
Тамашәға берилгән киши намрат қалар; Яғ чайнашқа, шарап ичишкә амрақ бейимас.
18 A ransom for the righteous, is the lawless, and, instead of upright men, the traitor.
Яман адәм һәққаний адәм үчүн гөрү пулиниң орнида қалар; [Езилгән] дурусларниң орниға ипласлар қалар.
19 Better to dwell in a desert land, than with a woman, quarrelsome and provoking.
Соқушқақ вә териккәк аял билән ортақ турғандин, Чөл-баяванда ялғуз яшиған яхшидур.
20 Desirable treasure and oil, are in the home of the wise, but, a man who is a dullard, will destroy it.
Ақиланиниң өйидә байлиқ бар, зәйтун май бар; Бирақ ахмақлар тапқинини уттурлуқ бузуп-чачар.
21 He that pursueth righteousness and lovingkindness, shall find life, righteousness and honour.
Һәққанийәт, меһриванлиқни издигүчи адәм, Һаят, һәққанийәт вә иззәт-һөрмәткә еришәр.
22 A city of heroes, doth a wise man scale, and bringeth down the strength of its confidence.
Дана киши күчлүкләр шәһириниң сепилиға ямишар, Уларниң таянчи болған қорғинини ғулитар.
23 He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth, out of distresses, his soul.
Өз тилиға, ағзиға егә болған киши, Җенини аваричиликләрдин сақлап қалар.
24 A haughty insolent one—Scoffer is his name, is he that acteth in a transport of pride.
Чоңчилиқ қилғанлар, «Һакавур», «һали чоң», «мазақчи» атилар.
25 The craving of the sluggard, killeth him, for his hands have refused to work.
Һорун киши өз нәпсидин һалак болар, Чүнки униң қоли ишқа бармас;
26 All the day, he greatly craveth, whereas, the righteous, giveth, and doth not spare.
Нәпси яман болуп у күн бойи тама қилип жүрәр; Бирақ һәққаний адәм һеч немини айимай сәдиқә қилар.
27 The sacrifice of the lawless, is an abomination, how much more, when, with wickedness, he bringeth it in!
Яман адәмниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Рәзил ғәрәздә әпкелингән болса техиму шундақтур!
28 A false witness, shall perish, but, the man who hearkeneth, with abiding effect, shall speak.
Ялған гувалиқ қилғучи һалак болар; Әйни әһвални аңлап сөзлигән кишиниң сөзи әбәткичә ақар.
29 A lawless man emboldeneth his face, but, as for the upright, he, directeth his ways.
Яман адәм йүзини қелин қилар; Дурус киши йолини ойлап пухта басар.
30 There is no wisdom, nor understanding, nor counsel, to confront Yahweh.
Пәрвәрдигарға қарши туралайдиған һеч қандақ даналиқ, әқил-парасәт яки тәдбир йоқтур.
31 The horse, is prepared for the day of battle, but, to Yahweh, pertaineth the victory.
Атлар җәң күни үчүн тәйяр қилинған болсиму, Бирақ ғәлибә-ниҗат пәқәт Пәрвәрдигардиндур.
