Proverbs 20
1 Wine is, a scoffer, and strong drink, a brawler, every one therefore who erreth therein, is unwise.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 The growl as of a young lion, is the dread inspired by a king, he that provoketh him, endangereth his own life.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 Honour, hath the man who sitteth away from strife, but, any fool, may break through.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 By reason of the autumn, a sluggard will not plough, therefore shall he beg in harvest, and there be nothing.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 Deep water, is counsel in a man’s heart, but, a man of understanding, will draw it out.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 A kind man one may call, a great man, —but, a faithful man, who can find?
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 As for a righteous man, walking in his integrity, how happy are his children after him!
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 A king sitting on the throne of judgment, scattereth, with his eyes, all wrong.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Who can say, I have cleansed my heart, I am pure from my sin?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 Divers weights, and divers measures, an abomination to Yahweh, are they, both.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 Even, by his doings, doth a youth make himself known, whether, pure and upright, be his work.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 The hearing ear, and the seeing eye, Yahweh hath made them, both.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Do not love sleep, lest thou come to poverty, open thine eyes, be satisfied with bread.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
14 Bad! bad! saith the buyer, but, going his way, then, he boasteth.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
15 There are gold, and an abundance of corals, but, precious jewels, are the lips of knowledge.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
16 Take his garment who is pledge for a stranger, —then, for a woman unknown, accept him as surety.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
17 Sweet to a man, may be the bread of falsehood, but, afterward, shall his mouth be filled with gravel.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
18 Plans—by counsel, shalt thou establish, and, with concerted measures, make thou war.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
19 A revealer of secrets, is one who goeth about talebearing, therefore, with him who openeth his lips, shalt thou not have fellowship.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 Whoso revileth his father or his mother, his lamp shall be put out in deep darkness.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 An inheritance hastily gotten at the beginning, the latter end thereof, shall not bring blessing.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Do not say, I will requite wrong! Wait thou for Yahweh that he may save thee.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 An abomination to Yahweh, are divers weights, and, deceptive balances, are not good.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 From Yahweh, are a man’s steps, a son of earth, then—how can he discern his way?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 It is a snare to a man, that he should rashly cry Holy! and, after making vows, to reflect!
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 A wise king, winnoweth out the lawless, when he hath turned over them the wheel.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 The lamp of Yahweh, is the spirit of a son of earth, searching all the chambers of the inner man.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Lovingkindness and faithfulness, will guard a king, —therefore should he support, with lovingkindness, his throne.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 The beauty of young men, is their strength, and, the ornament of old men, a hoary head.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 Blows that cut in, cleanse away wickedness, and, smitings, [enter] the chambers of the inner man.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
