Proverbs 20
1 Wine is, a scoffer, and strong drink, a brawler, every one therefore who erreth therein, is unwise.
Wino czyni pośmiewcę, a napój mocny zwajcę; przetoż każdy, co się w nim kocha, nie bywa mądrym.
2 The growl as of a young lion, is the dread inspired by a king, he that provoketh him, endangereth his own life.
Strach królewski jest jako, ryk lwięcia; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko duszy swojej.
3 Honour, hath the man who sitteth away from strife, but, any fool, may break through.
Uczciwa rzecz każdemu, poprzestać zwady; ale głupim jest, co się w nią wdaje.
4 By reason of the autumn, a sluggard will not plough, therefore shall he beg in harvest, and there be nothing.
Dla zimna leniwy nie orze; przetoż żebrać będzie we żniwa, ale nic nie otrzyma.
5 Deep water, is counsel in a man’s heart, but, a man of understanding, will draw it out.
Rada w sercu męża jest jako woda głęboka: jednak mąż rozumny naczerpnie jej.
6 A kind man one may call, a great man, —but, a faithful man, who can find?
Większa część ludzi przechwala się uczynnością swoją; ale w samej rzeczy, któż takiego znajdzie?
7 As for a righteous man, walking in his integrity, how happy are his children after him!
Sprawiedliwy chodzi w uprzejmości swojej; błogosławieni synowie jego po nim.
8 A king sitting on the throne of judgment, scattereth, with his eyes, all wrong.
Król siedząc na stolicy sądowej rozgania oczyma swemi wszystko złe.
9 Who can say, I have cleansed my heart, I am pure from my sin?
Któż rzecze: Oczyściłem serce moje? czystym jest od grzechu mego?
10 Divers weights, and divers measures, an abomination to Yahweh, are they, both.
Dwojaki gwicht i dwojaka miara, to oboje obrzydliwością jest Panu.
11 Even, by his doings, doth a youth make himself known, whether, pure and upright, be his work.
Po zabawach swych poznane bywa i dziecię, jeźli czysty i prawy uczynek jego.
12 The hearing ear, and the seeing eye, Yahweh hath made them, both.
Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, Pan to oboje uczynił.
13 Do not love sleep, lest thou come to poverty, open thine eyes, be satisfied with bread.
Nie kochaj się w spaniu, byś snać nie zubożał, otwórz oczy swoje, a nasycisz się chlebem.
14 Bad! bad! saith the buyer, but, going his way, then, he boasteth.
Złe to, złe to, mówi ten, co kupuje, a odszedłszy, ali się chlubi.
15 There are gold, and an abundance of corals, but, precious jewels, are the lips of knowledge.
Wargi umiejętne są jako złoto i obfitość pereł, i kosztowne klejnoty.
16 Take his garment who is pledge for a stranger, —then, for a woman unknown, accept him as surety.
Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
17 Sweet to a man, may be the bread of falsehood, but, afterward, shall his mouth be filled with gravel.
Smaczny jest drugiemu chleb kłamstwa; ale potem piaskiem napełnione będą usta jego.
18 Plans—by counsel, shalt thou establish, and, with concerted measures, make thou war.
Myśli radami utwierdzaj, a wojnę prowadź opatrznie.
19 A revealer of secrets, is one who goeth about talebearing, therefore, with him who openeth his lips, shalt thou not have fellowship.
Kto objawia tajemnicę, zdradliwie się obchodzi; przetoż z tymy, którzy pochlebiają wargami swemi, nie miej towarzystwa.
20 Whoso revileth his father or his mother, his lamp shall be put out in deep darkness.
Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, zgaśnie pochodnia jego w gęstych ciemnościach.
21 An inheritance hastily gotten at the beginning, the latter end thereof, shall not bring blessing.
Dziedzictwu prędko z początku nabytemu naostatek błogosławić nie będą.
22 Do not say, I will requite wrong! Wait thou for Yahweh that he may save thee.
Nie mów: Oddam złem. Oczekuj na Pana, a wybawi cię.
23 An abomination to Yahweh, are divers weights, and, deceptive balances, are not good.
Obrzydliwością Panu dwojaki gwicht, a szale fałszywe nie podobają mu się.
24 From Yahweh, are a man’s steps, a son of earth, then—how can he discern his way?
Od Pana bywają sprawowane drogi męża; ale człowiek jakoż zrozumie drogę jego?
25 It is a snare to a man, that he should rashly cry Holy! and, after making vows, to reflect!
Pożreć rzecz poświęconą, jest człowiekowi sidłem; a poślubiwszy co, tego zaś szukać, jakoby tego ujść.
26 A wise king, winnoweth out the lawless, when he hath turned over them the wheel.
Król mądry rozprasza niezbożnych, i przywodzi na nich pomstę.
27 The lamp of Yahweh, is the spirit of a son of earth, searching all the chambers of the inner man.
Dusza ludzka jest pochodnią Pańską, która doświadcza wszystkich skrytości wnętrznych.
28 Lovingkindness and faithfulness, will guard a king, —therefore should he support, with lovingkindness, his throne.
Miłosierdzie i prawda króla strzegą, a stolica jego miłosierdziem wsparta bywa.
29 The beauty of young men, is their strength, and, the ornament of old men, a hoary head.
Ozdoba młodzieńców jest siła ich, a sędziwość poczciwością starców.
30 Blows that cut in, cleanse away wickedness, and, smitings, [enter] the chambers of the inner man.
Złemu są lekarstwem siności ran, i razy przenikające do wnętrzności żywota jego.
