Proverbs 16
1 To man, belong the preparations of the heart, but, from Yahweh, cometh the answer of the tongue.
Көңүлдики нийәтләр инсанға тәвәдур; Бирақ тилниң җавави Пәрвәрдигарниң илкидидур.
2 All the ways of a man, [may be] pure in his own eyes, but, he that testeth spirits, is Yahweh.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини пак дәп биләр; Лекин қәлбдики нийәтләрни Пәрвәрдигар таразиға селип тартип көрәр.
3 Roll, upon Yahweh, thy doings, that thy plans, may be established.
Нийәт қилған ишлириңни Пәрвәрдигарға тапшурғин, Шундақ қилғанда планлириң пишип чиқар.
4 Everything, hath Yahweh made for its own purpose, yea, even the lawless one, for the day of calamity.
Пәрвәрдигар барлиқ мәвҗудийәтниң һәр бирини мәлум мәхсәт билән апиридә қилған; Һәтта яманларниму балаю-апәт күни үчүн яратқандур.
5 An abomination to Yahweh, is every one who is haughty in heart, hand to hand, he shall not be held innocent.
Тәкәббурлуққа толған көңүлләрниң һәр бири Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Қол тутушуп бирләшсиму, җазасиз қалмас.
6 By lovingkindness and fidelity, shall iniquity be covered, and, in the revering of Yahweh, is a turning away from wrong.
Муһәббәт-шәпқәт вә һәқиқәт билән гуналар кафарәт қилинип йепилар; Пәрвәрдигардин әйминиш адәмләрни яманлиқтин халий қилар.
7 When, acceptable to Yahweh, are the ways of a man, even his enemies, doth he cause to make peace with him.
Адәмниң ишлири Пәрвәрдигарни хурсән қилса, У һәтта дүшмәнлириниму униң билән енақлаштурар.
8 Better a little with righteousness, than large revenues, without justice.
Һалал алған аз, Һарам алған көптин әвзәлдур.
9 A man’s heart, deviseth his way, but, Yahweh, directeth his steps.
Инсан көңлидә өз йолини тохтитар; Амма қәдәмлирини тоғрилайдиған Пәрвәрдигардур.
10 An oracle, is on the lips of a king, in giving sentence, his mouth must not be unfaithful.
Һәтта падишаниң ләвлиригә қаритип әпсун оқулсиму, Униң ағзи тоғра һөкүмдин чәтнимәс.
11 The balance and scales of justice, belong to Yahweh, and, his handiwork, are all the weights of the bag.
Адил тараза-мизанлар Пәрвәрдигарға хастур; Тараза ташлириниң һәммисини У ясиғандур.
12 The abomination of kings, is to work lawlessness, for, by righteousness, is established a throne.
Падиша рәзиллик қилса жиркиничликтур, Чүнки тәхт һәққанийәт биләнла мәһкәм турар.
13 The delight of kings, are lips of righteousness, —and, the words of uprightness, he loveth.
Һәққаний сөзлигән ләвләр падишаларниң хурсәнлигидур; Улар дурус сөзлигүчиләрни яхши көрәр.
14 The wrath of a king, [meaneth] messengers of death, but, a man who is wise, will appease it.
Падишаһниң қәһри гоя өлүмниң әлчисидур; Бирақ дана киши [униң ғәзивини] тиничландурар.
15 In the light of a king’s countenance, is life, and, his good-pleasure, is like the cloud of harvest-rain.
Падишаһниң чирайиниң нури кишигә җан киргүзәр; Униң шәпқити вақтида яққан «кейинки ямғур»дур.
16 To acquire wisdom, how much better than gold! and, to get hold of understanding, more choice than silver!
Даналиқ елиш алтун елиштин нәқәдәр әвзәлдур; Йорутулушни таллаш күмүчни таллаштин шунчә үстүндур!
17 The highway of the upright, is to avoid evil, He preserveth his soul, who guardeth his way.
Дурус адәмниң егиз көтирилгән йоли яманлиқтин айрилиштур; Өз йолиға еһтият қилған киши җенини сақлап қалар.
18 Before grievous injury, pride! and, before a fall, haughtiness of spirit!
Мәғрурлуқ һалак болуштин авал келәр, Тәкәббурлуқ жиқилиштин авал келәр.
19 Better is lowliness of spirit, with the patient, than a portion of spoil, with the proud.
Кәмтәр болуп мискинләр билән барди-кәлдидә болуш, Тәкәббурлар билән һарам мал бөлүшкәндин әвзәлдур.
20 He that showeth discretion concerning a matter, shall find good, and, he that trusteth in Yahweh, how happy is he!
Кимки ишни пәм-парасәт билән қилса пайда тапар; Пәрвәрдигарға таянған болса, бәхит-саадәт көрәр.
21 The wise in heart, shall be called intelligent, and, sweetness of lips, increaseth persuasiveness.
Көңли дана киши сәгәк атилар; Йеқимлиқ сөзләр адәмләрниң билимини ашурар.
22 A well-spring of life, is discretion to its owner, but, the correction of the foolish, is folly.
Пәм-парасәт өзигә егә болғанларға һаятлиқниң булиқидур; Әқилсизләргә тәлим бәрмәкниң өзи әқилсизликтур.
23 The heart of the wise, giveth discretion to his mouth, and, upon his lips, increaseth persuasiveness.
Ақиланә кишиниң қәлби ағзидин әқил чиқирар; Униң ләвзигә билимни зиядә қилар.
24 A comb of honey, are pleasant words, sweet to the taste and healing to the bone.
Йеқимлиқ сөзләр гоя һәсәлдур; Көңүлләрни хуш қилип тәнгә давадур.
25 There is a way that enticeth a man, but, at the latter end thereof, are the ways of death.
Адәм балисиға тоғридәк көрүнидиған бир йол бар, Лекин ақивити һалакәткә баридиған йоллардур.
26 The appetite of the toiler, hath toiled for him, for his mouth, hath urged him on.
Ишлигүчиниң иштийи уни ишқа салар; Униң қарни униңға һайдакчилик қилар.
27 An abandoned man, diggeth up mischief, —and, upon his lips, as it were a fire is scorching.
Муттәһәм киши яман гәпни колап жүрәр; Униң ләвлири лавулдап турған отқа охшар.
28 A perverse man, sendeth forth strife, and, a tattler, separateth intimate friends.
Әгир адәм җедәл-маҗира туғдурғучидур; Ғәйвәтчи йеқин достларни айриветәр.
29 A ruthless man, enticeth his neighbour, and leadeth him in a way, not good.
Зораван киши йеқин адимини аздурар; Уни яман йолға башлап кирәр.
30 Closing his eyes, to devise perverse things, biting his lips, he hath plotted mischief.
Көзини жумувалған киши яман нийәтни ойлар; Левини чишлигән киши яманлиққа тәйярдур.
31 A crown of adorning, is a hoary head, in the way of righteousness, it should be found.
Һәққанийәт йолида ақарған чач, Адәмниң шөһрәт таҗидур.
32 Better he that is slow to anger, than a hero, and he that ruleth his spirit, than he that captureth a city.
Асан аччиқлимайдиған киши палвандин әвзәлдур; Өзини тутувалған шәһәр алғандинму үстүндур.
33 Into the lap, is cast the lot, but, from Yahweh, is its every decision.
Чәк етәккә ташланғини билән, Лекин нәтиҗиси пүтүнләй Пәрвәрдигардиндур.
