< Proverbs 1 >
1 The proverbs of Solomon, son of David, King of Israel:
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 For the knowledge of wisdom and correction, for discerning the sayings of intelligence;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 For receiving the correction of prudence, righteousness and justice, and equity;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 For giving To the simple shrewdness, To the young man, knowledge and discretion.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 A wise man, will hear, and will increase learning, and a, discreet man, wise counsels, will acquire,
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 By gaining discernment of proverb, and satire, the words of the wise, and their dark sayings.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 The reverence of Yahweh, is the beginning of knowledge, Wisdom and correction, the foolish have despised.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Hear, my son, the correction of thy father, and do not reject the instruction of thy mother;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 For, a wreath of beauty, shall they be to thy head, and chains of ornament, to thy neck.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 My son, if sinners entice thee, do not consent.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 If they say—Come with us, —Let us lie in wait for blood, Let us watch in secret for him who is needlessly innocent;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Let us engulf them, like hades, alive, While in health, like them who are going down to the pit; (Sheol )
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol )
13 All costly substance, shall we find, We shall fill our houses with spoil;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Thy lot, shalt thou cast into our midst, One purse, shall there be, for us all.
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 My son, do not walk in the way with them, Withhold thy foot from their path.
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 For, their feet, to mischief, do run, and haste to the shedding of blood.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Surely, in vain, is spread the net, in the sight of aught that hath wings!
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Yet, they, for their own blood, lie in wait, They watch in secret for their own life.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Such are the ways of every one that graspeth with greed, The life of the owners thereof, it taketh away!
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Wisdom, in the open place, soundeth forth, in the broadways, she raiseth her voice;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 At the head of bustling streets, she crieth aloud, —at the openings of the gates in the city—her sayings, she doth utter: —
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and, scoffers, in scoffing, delight them? and, dullards, hate knowledge?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Will ye turn, at my reproof? Lo! I will pour out to you my spirit, I will make known my words to you.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Because I called, and ye refused, I stretched out my hand, and no one regarded;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 But ye dismissed all my counsel, and, to my rebuke, would not yield,
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 I also, at your calamity, will laugh, I will mock, when cometh your dread;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 When cometh as a crashing your dread, and, your calamity, as a storm-wind, overtaketh, when there come upon you, distress and anguish.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Then, will they call me, but I will not answer, they will seek me diligently, but shall not find me.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Because they hated knowledge, and, the reverence of Yahweh, did not choose;
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Consented not to my counsel, disdained all my rebuke,
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and, with their own counsels, be filled.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 For, the turning away of the simple, will slay them, —and, the carelessness of dullards, will destroy them.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Whereas, he that hearkeneth unto me, shall dwell safely, and be at rest, without dread of misfortune.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.