Matthew 22
1 And, answering, Jesus, again, spake in parables unto them, saying: —
| عیسی برای تشریح ملکوت آسمان، حکایت دیگری بیان کرده، گفت: «پادشاهی برای عروسی پسرش جشن مفصلی ترتیب داد |
2 The kingdom of the heavens hath become like a man, a king, —who made a marriage-feast for his son;
3 And sent his servants, to call the invited into the marriage-feast, —and they would not come.
| و عدهٔ بسیاری را نیز به این جشن دعوت کرد. وقتی همه چیز آماده شد، خدمتکاران خود را به دنبال دعوت‌شدگان فرستاد تا آنان را به جشن بیاورند. اما هیچ‌کس نیامد! |
4 Again, sent he other servants, saying—Say to the invited, Lo! my dinner, have I prepared, mine oxen and my fatlings, are slain, —and, all things, are, ready: Come ye into the marriage-feast.
| پس بار دیگر افرادی فرستاد تا بگویند:”عجله کنید! به عروسی بیایید! زیرا گاوهای پرواری خود را سر بریده‌ام و همه چیز آماده است!“ |
5 And, they, slighting it, went off, one, indeed, into his own field, and, another, unto his merchandise, —
| «ولی مهمانان با بی‌اعتنایی، پوزخندی زدند و هر یک به سر کار خود رفتند، یکی به مزرعه‌اش و دیگری به محل کسب خود! |
6 And, the rest, securing his servants, ill-treated and slew them.
| حتی بعضی، فرستاده‌های پادشاه را زدند و چند نفرشان را نیز کشتند. |
7 And, the king, was provoked to anger, —and, sending his armies, destroyed those murderers, and, their city, set on fire.
| «وقتی خبر به گوش پادشاه رسید، به خشم آمد و فوری سپاهی فرستاده، همهٔ آنان را کشت و شهرشان را به آتش کشید. |
8 Then, saith he unto his servants—The marriage, indeed, is ready, —but, the invited, were not, worthy;
| سپس به افراد خود گفت:”جشن عروسی سرجای خود باقی است، اما مهمانانی که من دعوت کرده بودم، لیاقت آن را نداشتند. |
9 Be going, therefore, into the crossways of the roads, and, as many as ye shall find, call ye into the marriage-feast.
| حال، به کوچه و بازار بروید و هر که را دیدید به عروسی دعوت کنید.“ |
10 And those servants, going forth, into the roads, gathered together all whom they found, both bad and good, —and filled was the bride-chamber with guests.
| «پس ایشان رفته، هر که را یافتند، خوب و بد، با خود آوردند، به طوری که تالار عروسی از مهمانان پر شد. |
11 But the king, entering to view the guests, saw there a man, who had not put on a wedding-garment, —
| ولی وقتی پادشاه وارد شد تا به مهمانان خوش آمد گوید، متوجه شد یکی از آنان لباس مخصوص عروسی را که برایش آماده کرده بودند، به تن ندارد. |
12 And saith unto him—Friend! how camest thou in here, not having a wedding-garment? And, he, was put to silence.
| «پادشاه از او پرسید:”ای دوست، چرا بدون لباس عروسی به اینجا آمدی؟“ولی او جوابی نداشت بدهد. |
13 Then, the king said unto the ministers, Binding him feet and hands, cast him forth into the darkness, outside: There, shall be wafting and gnashing of teeth.
| «پس پادشاه دستور داد: دست و پایش را ببندید و بیرون در تاریکی رهایش کنید تا در آنجا گریه و زاری کند. |
14 For, many, are called, but, few, chosen.
| «پس ملاحظه می‌کنید که دعوت‌شدگان بسیارند، اما برگزیدگان کم!» |
15 Then, went the Pharisees and took, counsel, that they might ensnare him, in discourse.
| فریسیان با هم مشورت کردند تا راهی بیابند که عیسی را به هنگام بحث به دام بیندازند و مدرکی از سخنانش علیه او به دست آورند و دستگیرش کنند. |
16 And they sent forth to him their disciples, with the Herodians, saying, Teacher! we know that, true, thou art, and, the way of God, in truth, dost teach, and it concerneth thee not about anyone, —for thou lookest not unto the face of men:
| پس تصمیم گرفتند چند نفر از شاگردان خود را با عده‌ای از هیرودیان نزد عیسی بفرستند و این سؤال را از او بکنند: «استاد، می‌دانیم مردی صادق هستی و راه خدا را به‌درستی تعلیم می‌دهی و از کسی ترسی نداری، زیرا تحت تأثیر ظاهر و مقام افراد قرار نمی‌گیری. |
17 Tell us then, how, to thee, it seemeth? Is it allowable to give tax unto Caesar, or not?
| حال به ما بگو آیا باید به دولت روم خَراج داد یا خیر؟» |
18 But Jesus, taking note of their wickedness, said—Why are ye tempting me, hypocrites?
| عیسی که می‌دانست آنها چه نقشه‌ای در سر دارند، جواب داد: «ای ریاکاران، با این سؤالها می‌خواهید مرا غافلگیر کنید؟ |
19 Shew me the coin appointed for the tax. And, they, brought unto him a denary.
| یکی از سکه‌هایی را که با آن خَراج می‌دهید، به من نشان دهید.» به او سکه‌ای دادند. |
20 And he saith unto them—Whose, is this image and the inscription?
| از ایشان پرسید: «نقش و نام چه کسی روی این سکه است؟» |
21 They say—Caesar’s. Then, saith he unto them—Render, therefore, the things of Caesar, unto Caesar, —and, the things of God, unto God.
| جواب دادند: «قیصر روم.» فرمود: «بسیار خوب، مال قیصر را به قیصر بدهید، و مال خدا را به خدا.» |
22 And, hearing, they marvelled, —and, leaving him, departed.
| جواب عیسی ایشان را مات و مبهوت ساخت؛ پس او را رها کرده، رفتند. |
23 On that day, there came unto him Sadducees, who say, there is, no resurrection—and they questioned him,
| در همان روز، عده‌ای از صدوقی‌ها که منکر قیامت هستند، نزد او آمدند و پرسیدند: |
24 saying—Teacher! Moses, said, If any man die not having children, his brother shall marry his wife, and raise up seed unto his brother.
| «استاد، موسی فرموده است که اگر مردی بی‌اولاد فوت شود، برادر آن مرد باید آن زن بیوه را به همسری بگیرد، و برای برادر خود نسلی باقی بگذارد. |
25 Now there were, with us, seven brethren; and, the first, marrying, died, and not having seed, left his wife unto his brother.
| ما خانواده‌ای را می‌شناختیم که هفت برادر بودند. اولی، زنی گرفت و بی‌اولاد مُرد. بنابراین همسر او، زن برادر دومی شد. |
26 Likewise, the second also, and the third, —unto the seven.
| این یکی هم بی‌اولاد مرد، و آن زن به عقد برادر سومی درآمد؛ و این ادامه یافت و او زن هر هفت برادر شد. |
27 And, last of all, died, the wife.
| در آخر، آن زن نیز مرد. |
28 In the resurrection, therefore, —Of which of the seven, shall she be wife? For, all, had her.
| حال در روز قیامت، آن زن، همسر کدام یک از این برادران خواهد بود؟ چون او در واقع زن همهٔ ایشان بوده است.» |
29 And Jesus answering, said—Ye are deceiving yourselves, knowing neither the Scriptures, nor yet the power of God.
| عیسی جواب داد: «شما چقدر گمراهید، زیرا نه از کلام خدا چیزی می‌دانید نه از قدرت خدا. |
30 For, in the resurrection, they neither marry, nor are given in marriage, but, as messengers in the heaven, are they.
| زیرا در روز قیامت، انسانها دیگر ازدواج نمی‌کنند بلکه مثل فرشتگان آسمان خواهند بود. |
31 But, as touching the resurrection of the dead—Have ye not read what was spoken unto you by God, saying—
| اما دربارهٔ روز قیامت، مگر در کتب مقدّس نخوانده‌اید که خدا می‌فرماید: |
32 I, am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?—He is not God, of the dead, but, of the living.
| من هستم خدای ابراهیم، خدای اسحاق و خدای یعقوب؟ پس خدا، خدای مردگان نیست، بلکه خدای زندگان می‌باشد.» |
33 And, the multitudes, hearing, were being struck with astonishment at his teaching.
| مردم وقتی جواب عیسی را شنیدند از تعلیم او در شگفت شدند. |
34 Now, the Pharisees, hearing that he had silenced the Sadducees, were brought together with one accord;
| اما فریسیان وقتی شنیدند که عیسی چه جواب دندان‌شکنی به صدوقیان داده است، تصمیم گرفتند خودشان او را در بحث گرفتار سازند. |
35 and one from among them, a lawyer, proposed a question, putting him to the test:
| از این رو، یکی از فریسی‌ها که فقیه بود، پرسید: |
36 Teacher! which commandment, is greatest in the law?
| «استاد، در میان دستورهای مذهبی کدام یک از همه بزرگتر است؟» |
37 And, he, said unto him—Thou shalt love the Lord thy God—with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind:
| عیسی جواب داد: «خداوند، خدای خود را با تمامی دل و با تمامی جان و با تمامی فکر خود دوست بدار. |
38 This, is the great and first commandment.
| این اولین و مهمترین دستور خداست. |
39 The second, like it, is, this: Thou shalt love thy neighbour as thyself.
| دومین دستور مهم نیز مانند اولی است: همسایه‌ات را همچون جان خویش دوست بدار. |
40 In these two commandments, all the law, is contained, and the prophets.
| تمام احکام خدا و گفتار انبیا در این دو حکم خلاصه می‌شود و اگر شما این دو را انجام دهید، در واقع همه را انجام داده‌اید.» |
41 Now, the Pharisees having come together, Jesus questioned them, saying—
| در همان حال که فریسیان دور عیسی را گرفته بودند، از ایشان پرسید: |
42 How, to you, doth it seem, concerning the Christ? Whose son, is he? They say unto him—David’s.
| «دربارهٔ مسیح چه فکر می‌کنید؟ او پسر کیست؟» جواب دادند: «پسر داوود پیغمبر.» |
43 He saith unto them—How then doth, David, in spirit, call him, Lord, saying—
| عیسی پرسید: «پس چرا داوود با الهام خدا، مسیح را خداوند می‌خواند؟ زیرا می‌گوید: |
44 The Lord, hath said unto, my Lord, —Sit thou on my right hand, until I make thy foes thy footstool?
| ”خداوند به خداوند من گفت: به دست راست من بنشین تا دشمنانت را به زیر پایت بیفکنم.“ |
45 If then, David, calleth him, Lord, How, is he, his son?
| اگر داوود مسیح را”خداوند من“می‌خواند، چگونه ممکن است مسیح پسر او باشد؟» |
46 And, no one, was able to answer him a word, neither durst anyone, from that day, question him, any more.
| ایشان جوابی نداشتند بدهند؛ و پس از آن دیگر کسی جرأت نکرد سؤالی از او بپرسد. |
