Luke 20
1 And it came to pass, on one of the days, as he was teaching the people in the temple, and telling the good tidings, that the High-priests and the Scribes, with the Elders, came upon him, —
ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍ ଦିନେକ୍ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ମନ୍ଦିର୍ତ ମାନାୟାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍ ଆରି ନେକ୍ରିକାବୁର୍ ପର୍ଚାର୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍, ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ମୁଡ଼୍ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍ ଆରି ସାସ୍ତିର୍ ବୁଡ଼ାଲୁର୍ ହୁକେ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍ ଇଚାର୍,
2 and spake, saying, unto him—Tell us, by what authority, these things, thou art doing, and, who, is it, that gave thee this authority.
“ଏନ୍ ଇମ୍ଣି ଆଦିକାର୍ତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିନାୟା, କି, ଇନେର୍ ନିଙ୍ଗ୍ ଇ ଆଦିକାର୍ ହିତ୍ତାନ୍, ହେୱାନ୍ ଇନେନ୍, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚା ।”
3 And answering, he said unto them—I too, will question, you, as to a matter, —and tell me!
ମାତର୍ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଆନ୍ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ର ବେରଣ୍ ୱେନ୍ବା ଆଦ୍ନାଂ, ନାଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚାଟ୍,
4 The immersion of John, Of heaven, was it, or of men?
ବାପ୍ତିସିମ୍ ହିନି ଜହନ୍ତି ବାପ୍ତିସିମ୍ ସାର୍ଗେତାଂ କି ମାନାୟ୍ତିଂ ଆତାତ୍?”
5 And they deliberated together by themselves, saying—If we say, Of heaven, he will say, Wherefore did ye not believe him?
ହେବେ ହେୱାର୍ ହେୱାର୍ ବିତ୍ରେ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ଇଚାର୍, “ଜଦି ସାର୍ଗେତାଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାସ୍, ତା ଆତିସ୍ ହେୱାନ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇନେକିଦେଂ ତାଙ୍ଗ୍ ପାର୍ତି କିୱାତାଦେର୍?”
6 But, if we say, Of men, the people, one and all, will stone us, for, persuaded, they are, that, John, was, a prophet.
ମାତର୍ ଜଦି ମାନାୟ୍ତିଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାସ୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାର୍ ଲକୁ ମାଙ୍ଗ୍ କାଲ୍କୁ ଇଡ଼୍ଜି ମାଟ୍କିଦ୍ନାର୍, ଇନାକିଦେଂକି “ଜହନ୍ ରକାନ୍ ଜେ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍ କିନାକାନ୍, ଇଦାଂ ହେୱାର୍ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାଚାର୍ ।”
7 And they answered, that they knew not whence.
ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ଇମେତାଂ ଆତାତ୍, “ଇଦାଂ ପୁନୁପ୍ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍ ଉତର୍ ହିତାର୍ ।”
8 And, Jesus, said unto them—Neither do, I, tell, you, by what authority, these things, I am doing.
ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ଇମ୍ଣି ଆଦିକାର୍ତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ଆନ୍ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚୁଙ୍ଗ୍ ।”
9 And he began, unto the people, to be speaking this parable: —A man, planted a vineyard, and let it out to husbandmen, and went from home for a long time.
ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାନ୍ ମାନାୟାର୍ତି ଇ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାନ୍ । “ରକାନ୍ ମାନାୟ୍ ର ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ କିଜ଼ି ହେଦାଂ କାମ୍ଲିୟାରିଂ ଆଦି ହିଜ଼ି ବେସି ବାର୍ହୁ କାଜିଂ ବିଦେସ୍ତ ହାଚାନ୍ ।
10 And, in due season, he sent unto the husbandmen, a servant, that, of the fruit of the vineyard, they might give him; but, the husbandmen, having beaten him, sent him away empty.
ଆରେ, କାମ୍ଲିୟାର୍ ଇନେସ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ନି ପାଡ଼୍ ତାଙ୍ଗ୍ ବାଗ୍ ହିନାର୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ ରକାନ୍ ଆଡ଼ିଏନିଂ ହାର୍ଦି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାର୍ ତାକେ ପକ୍ତାନ୍, ମାତର୍ ହେ ଆଡ଼ିୟାର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ମାଟ୍କିଜ଼ି ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାର୍ ।
11 And he, further, sent another servant; but, they, beating, that one also, and dishonouring him, sent him away, empty.
ହେୱାନ୍ ପାଚେ ଆରେ ରକାନିଂ ଆଡ଼ିୟାନିଂ ପକ୍ତାନ୍; ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ପା ଟ୍ରାକ୍ରାର୍ ଆରି ଲାଜୁ କିଜ଼ି ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାର୍ ।
12 And he, further, sent, a third; but, they, bruising, this one also, thrust him out.
ପାଚେ ହେୱାନ୍ ଆରେ ରକାନିଂ ପା ପକ୍ତାନ୍; ମାତର୍ ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ପା ଗାଅଦାଅ କିଜ଼ି ବାର୍ତ ତୁହିତାର୍ ।
13 And the lord of the vineyard said—What shall I do? I will send my son, the beloved, —It may be, that, him, they will respect.
ହେବେଣ୍ଡାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ନି ହାଉକାର୍ ଇଚାନ୍, ଆନ୍ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍? ନା ୱାରିନି ହିମ୍ଣାତିଂ ପକ୍ନାଂ, ଇନେସ୍ ଆତିସ୍ ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ମାନି କିନାର୍ ।
14 But he husbandmen, seeing him, began to deliberate one with another, saying—This, is, the heir: Let us slay him, that, ours, may be, the inheritance.
ମତର୍ ଆଡ଼ିୟାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ହୁଡ଼୍ଜି ହେୱାର୍ ହେୱେର୍ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍, ‘ଇୱାନ୍ତ ମୁଣିକା, ଇୱାନିଂ ଅହ୍ନାସ୍, ଇନେସ୍ ମାଦାଂ ଆଦିକାର୍ ଆନାତ୍ ।’
15 And, thrusting him forth outside the vineyard, they slew him. What, then, will the lord of the vineyard do unto them?
ଆରେ, ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ ଅସ୍ତି ବାର୍ତ ତୁହି ହିତାର୍ ।” “ବାଟିଙ୍ଗ୍, ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ନି ହାଉକାର୍ ହେୱାର୍ କାଜିଂ ଇନାକା କିନାନ୍?
16 He will come, and destroy these husbandmen, and give the vineyard unto others. But, when they heard it, they said—Far be it!
ହେୱାନ୍ ୱାଜ଼ି ଇ କାମ୍ଲିୟାରିଂ ନାସ୍ କିନାନ୍ ଆରି ବିନ୍ ଲଗାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ ହିନାନ୍ ।” ଇଦାଂ ୱେନ୍ଞ୍ଜି ହେୱାର୍ ଇଚାର୍, “ହେଦାଂ ଆମେତ୍ ।”
17 But, he, looking at them, said—What, then, is this that is written, —A stone which the builders’ rejected, The same, hath become, head of the corner?
ମାତର୍ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଗାଣ୍ଗାଣ୍ ହୁଡ଼୍ଜି ଇଚାନ୍, “ବାଟିଙ୍ଗ୍ ଇ ଇମ୍ଣି ବଚନ୍ ଲେକା ଆତାତ୍ନ୍ନା, ତା ଅରତ୍ ଇନାକା, ଇଲ୍ ରଚ୍ନାକାର୍ ଇମ୍ଣି କାଲ୍ଦିଂ ମୁନା କିତାର୍, ହେଦାଂ କନାନି ମୁଡ଼୍କାଲ୍ ଆତାତ୍ ।
18 Every one who falleth on that stone, will be sorely bruised, but, on whomsoever it shall fall, it will utterly destroy him.
ଇନେର୍ ହେ କାଲ୍ ଇନେର୍ ଜପି ଆର୍ନାର୍, ହେୱାନ୍ କୁଦ୍ରିକୁଦ୍ରା ଆନାର୍, ଆରେ ହେ କାଲ୍ ଇନେର୍ ଜପି ଆର୍ନାନ୍, ହେଦେଲିଂ ହେଦାଂ ବିରାୟ୍ କିନାତ୍ ।”
19 And the Scribes and the High-priests sought to thrust on him their hands, in that very hour; and feared the people; for they perceived that, against them, spake he this parable.
ଇବେ ସାସ୍ତିର୍ ଆରି ମୁଡ଼୍ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ ହେ ଦାପ୍ରେ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ସେସ୍ଟା କିତାର୍, ମାତର୍ ହେୱାର୍ ମାନାୟାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍ ହେ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ ହେୱାରିଂ ଇଟ୍କାଡ଼୍ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍ ବୁଜାତାର୍ ।
20 And, watching narrowly, they sent forth suborned men, feigning themselves to be, righteous, that they might lay hold of a word of his, so as to deliver him up unto the rule and the authority of the governor.
ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍ ରାଜି ପାଲି କିନି କେଇଦ ଆରି ସାସନ୍କିନାକାନ୍ ସାସନ୍ନି ଆଦିକାର୍ ହେଲାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ କାଜିଂ ଉପାୟ୍ ଡେକ୍ଚି ଜିସୁତି କାତାନି ବୁଲ୍ ଆହ୍ନି ଉଦେସ୍ତ ଇମ୍ଣାକାର୍ କପଟ୍ତାଂ ଜାର୍ ଜାର୍ତିଂ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜିୟାଆନି ଚର୍କୁକାଂ ପକ୍ତାର୍ ।
21 And they questioned him, saying—Teacher! we know that, rightly, thou speakest and teachest, and respectest no person, but, in truth, the way of God, dost teach:
ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ୱେନ୍ବାତାର୍, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ପୁନାପ୍, ଏନ୍ ହାତ୍ପା ରଚେ କାତା ଇନାୟ୍ ଆରି ହିକ୍ୟା ହିନାୟ୍, ଆରେ ଇନେର୍ତି ମୁକ୍ମେଟ୍ ହୁଡ଼୍ଜି କିଉୟ୍, ମାତର୍ ହାତ୍ପା ଲାକେ ଇସ୍ୱର୍ତି ହାଜ଼ି ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା ହିନାୟା ।
22 Is it allowable for us to give, unto Caesar, tribute, or not?
ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜା, କାଇସର୍ତିଂ ସିସ୍ତୁ ହିନାକା ମା ବିଦି ମାନାତ୍ କି ଆକାୟ୍?”
23 But, observing their villainy, he said unto them—
ମାତର୍ ଜିସୁ ହେୱାର୍ତି କାପ୍ଟି ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, ନାଙ୍ଗ୍ ର ଅଦ୍ନି ଚଚ୍ଚାଟ୍ ।
24 Shew me a denary. Of whom, hath it an image and inscription? And, they, said—Of Caesar.
“ଇବେ ଇନେର୍ ଟାକାଂ ପୁତ୍ଡ଼ା ଆରି ତର୍ ମାନାତ୍?” “ହେୱାର୍ ଇଚାର୍ କାଇସର୍ତି ।”
25 And, he, said unto them—Well then! render the things of Caesar, unto Caesar, and the things of God, unto God.
ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ବାଟିଙ୍ଗ୍ କାଇସର୍ତି ଇମ୍ଣାକା, ହେଦାଂ କାଇସର୍ତିଂ ହିଆଟ୍, ଆରେ, ଇସ୍ୱର୍ତି ଇମ୍ଣାକା, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍ତିଂ ହିଆଟ୍ ।”
26 And they could not lay hold of the saying, before the people; and, marvelling at his answer, they held their peace.
ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍ ମାନାୟ୍ ମୁମ୍ଦ ହେୱାନ୍ କାତାତ କୁନି ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାତାର୍, ଆରେ ହେୱାର୍ ହେୱାନ୍ ଉତର୍ତ କାବା ଆଜ଼ି ଚିମ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
27 But there came near certain of the Sadducees, they who say, Resurrection, there is none! and questioned him,
ଇଦାଂ ପାଚେ ଆରେ ନିଂନି ବିସ୍ରେ ଉଡ଼ାନାକାର୍ କେତେକ୍ ସାଦୁକିର୍ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍ବାତାର୍,
28 saying—Teacher! Moses, wrote for us, If one’s brother die, having a wife, and, he, be, childless, that his brother shall take the wife, and raise up seed unto his brother.
“ଏ ଗୁରୁ, ମସା ମା କାଜିଂ ଲେକିକିତାନ୍ନା ଇନେନ୍, ଜଦି ଇମ୍ଣି ଲକୁତ ଟଣ୍ଡେନ୍, ଡକ୍ରି ମାଞ୍ଜି ହିମ୍ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତିସ୍, ତା ଆତିସ୍ ତା ଟଣ୍ଡେନ୍ ତା ଡକ୍ରୁହିଂ ଇଡ଼୍ଜି ଜାର୍ ଟଣ୍ଡେନ୍ କାଜିଂ ଲାତ୍ରା ଉବ୍ଜାଣ୍ କିନାନ୍ ।
29 Seven brethren, therefore, there were, —and, the first, taking a wife, died childless,
ଦିନେକ୍, ସାତ୍ ବାୟ୍ ଟଣ୍ଡାର୍ ମାଚାର୍; ପର୍ତୁମ୍ ର କଗ୍ଲେଂ ବିବା ଆତାନ୍ ଆରି ହିମ୍ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତାନ୍;
30 And, the second,
ପାଚେ ଆରେ ମାଜିୟା ବିବା ଆତାନ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଇଡ୍ତାନ୍;
31 and the third, took her, —yea, likewise, even the seven; They left no children, and died:
ହେ ଲାକେ ସାତ୍ ଜାଣ୍ ଜାକ୍ ହିମ୍ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତାର୍ ।
32 Later on, the woman also, died.
ହାରିହାରା କଗ୍ଲେ ପା ହାତାତ୍ ।
33 The woman, therefore, in the resurrection, Of which of them, doth she become wife? for, the seven, had her to wife.
ବାଟିଙ୍ଗ୍, ଆରେ ନିଂନିହିଂ ହେୱାର୍ ବିତ୍ରେ ହେଦେଲ୍ ଇନେର୍ ଡକ୍ରି ଆନାତ୍? ସାତ୍ ଜାଣ୍ ଜାକ ତାଙ୍ଗ୍ ବିବା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍ ।”
ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ଇ ଜୁଗ୍ନି ମାନାୟାର୍ ବିବା କିତାର୍ ଆରି ବିବା ଆନିକ୍, (aiōn g165)
35 But, they who have been accounted worthy, that age, to obtain, and the resurrection that is from among the dead, neither marry, nor are given in marriage; (aiōn g165)
ମାତର୍ ଇମ୍ଣି ମାନାୟାର୍ ହେ ସଁସାର୍ ଆରି ହାତାକାର୍ ବିତ୍ରେ ଆରେ ନିଂନାକା ପାୟାନି କାଜିଂ ନିଜେ ଗାଣା କିୟାନାର୍, ହେୱାର୍ ବିବା କିଉର୍ କି ବିବା ଆଉର୍; (aiōn g165)
36 For they cannot, even die any more, —for, equal unto messengers, are they, and are, sons of God, Of the resurrection, being, sons.
ଆରେ, ହେୱାର୍ ଆରେ ହାଦେଂ ଆଡୁର୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍ ଦୁତ୍କୁ ଲାକେ ମାନ୍ଙ୍ଗାନାର୍ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ଗାଡ଼୍ ଆନାର୍ ।
37 But, that the dead do rise, even Moses, disclosed at the bush, when he calleth the Lord—The God of Abraham and God of Isaac and God of Jacob:
ମତର୍ ହାତାକାର୍ ଜେ ନିଙ୍ଗ୍ନାର୍, ଇଦାଂ ମସା ପା ବୁଟାନି କାତା ମାପ୍ରୁତି ଅବ୍ରାହାମ୍ତି ଇସ୍ୱର୍, ଇସ୍ହାକ୍ତି ଇସ୍ୱର୍ ଆରି ଜାକୁବ୍ତି ଇସ୍ୱର୍ ଇଞ୍ଜି ଚଚ୍ଚି ହିନାର୍ ।”
38 Now, God, he is not, of the dead, but, of the living, —for, all, unto him, do live.
ହେୱାନ୍ ତ ହାତାକାର୍ ଇସ୍ୱର୍ ଆକାୟ୍, ମତର୍ ଜିତାକାରିଂ; ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାର୍ ହେ ମୁମ୍ଦ ଜିବୁନ୍ ପାୟା ଆନାର୍ ।
39 And certain of the Scribes, answering, said—Teacher! Well, hast thou spoken.
ହେବେଣ୍ଡାଂ ସାସ୍ତିର୍ ବିତ୍ରେ କେତେକ୍ ଜାଣ୍ ଉତର୍ ହିତାର୍, “ଏ ଗୁରୁ, ଏନ୍ ସତ୍ ଇଚାୟ୍ ।”
40 For, no longer, were they daring to ask him any questions.
ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ପରସନ୍ ୱେନ୍ବେଦେଂ ସାସ୍ କିୱାତାର୍ ।
41 And he said unto them—How say they, that, the Christ, is, David’s Son?
ମାତର୍ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍ବାତାନ୍, “କ୍ରିସ୍ଟ ଜେ ଦାଉଦ୍ ମାଜ଼ି, ଇଦାଂ ଲକୁ ଇନାକା ଇନାର୍?
42 For, David himself, saith, in [the] book of Psalms: Said the Lord, unto my Lord, Sit thou at my right hand,
ଇନାକିଦେଂକି ନିଜେ ଦାଉଦ୍ ନାନ୍ଦ୍ ସାସ୍ତର୍ କିଜ଼ି ଇନାନ୍, ‘ମାପ୍ରୁ ନା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍,
43 Until I make thy foes thy footstool.
ଆପେଂ ଏଚେକ୍ ପାତେକ୍ ମି ସାତ୍ରୁରିଂ ମି ତଗ୍ନିବାହା କିୱାତାପ୍ନା, ହେ ପାତେକ୍ ମା ବୁଜ୍ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍ କୁଚ୍ଚି ମାନାଟ୍ ।’
44 David, therefore, calleth, him Lord: How, then, his son, is he?
ଲାଗିଂ, ଦାଉଦ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ‘ମାପ୍ରୁ’ ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍; ବାଟିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନ୍ ଇନେସ୍ ତା ମାଜ଼ି?”
45 And, all the people hearing, he said unto the disciples:
ପାଚେ ହେୱାନ୍ ସବୁଲଗାଂ ୱିଜ଼ାର୍ ମୁମ୍ଦ ଚେଲାର୍ ତାକେ ଇଚାନ୍,
46 Be taking heed of the Scribes—Who desire to walk about in long robes, and are fond of salutations in the markets, and first seats in the synagogues, and first couches in the chief meals, —
“ସାସ୍ତିର୍ତାଂ ଜାଗ୍ରତ୍! ହେୱାର୍ ଲାମା ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପିସ୍ ବୁଲାଆଦେଂ, ଆରେ ଆଟ୍ ବାଜାର୍ତ ଜୱାର୍, କୁଟୁମ୍ ଇଞ୍ଜ ମୁଡ଼୍ ବାହା ଆରି ବଜିତ ଆଗେନି ବାହା ୱାରିୟା ଆନାର୍;
47 Who devour the houses of widows, and, for a show, are a long time at prayer. These, shall receive, a heavier sentence.
ହେୱାର୍ ରାଣ୍ଡିକ୍ ଇଲ୍କୁ ସବୁ ଚରି କିନାର୍ ଆରି ଲାମା ପାର୍ତାନା କିନାର୍; ହେୱାର୍ ବେସି ଡାଣ୍ଡ୍ ପାୟା ଆନାର୍ ।”
