Job 28

1 Though there is, for silver, a vein, and a place for the gold they refine;

زیو کانی هەیە و بۆ زێڕیش شوێنێک هەیە بۆ پاڵاوتنی.

2 Iron, out of the ore, is taken, and, stone, poureth out copper;

ئاسن لە خۆڵ دەردەهێنرێت، مسیش لە توانەوەی بەرد.

3 An end, hath one set to the darkness, and, into every extremity, is, he, making search, for the stone of darkness and death-shade;

مرۆڤ کۆتایی بە تاریکی دەهێنێت؛ لەناو تاریکی سێبەری مەرگ بۆ بەردی کانزایی دوورترین کون و کەلەبەرەکان دەپشکنن.

4 He hath sunken a shaft, away from the inhabitants; Places forsaken by the foot, they hang down, away from men, sway to and fro;

کانێکی لێدا دوور لە خەڵکی، لە شوێنێکی لەبیرکراو لەلایەن ڕێبوارانەوە؛ شۆڕ کرانەوە و دوور لە خەڵکی جۆلانەیان پێکرا.

5 As for the earth, out of it, cometh forth bread, and, under it, is upturned, as it were fire;

زەوی ئەوەی کە نانی لێوە دەردەهێنرێت، لە ژێرەوە دەگۆڕدرێت بە چەشنی ئاگر؛

6 The place of sapphires, are the stones thereof, and it hath, nuggets of gold: —

بەردەکانی یاقووتی شینی تێدایە و لە خۆڵەکەیدا زێڕ هەیە.

7 A path, the vulture hath not discerned, nor hath the eye of the hawk scanned it;

ڕێگایەک کە مەلە گۆشتخۆرەکان پێی نازانن و چاوی هەڵۆ نایبینێت.

8 Ravenous beasts have not made a track thereof, neither hath the lion marched thereon:

ئاژەڵە دڕندەکان پێیدا نەڕۆیشتوون، شێر پێیدا تێنەپەڕیوە.

9 Upon the flint, hath he thrust forth his hand, He hath turned up mountains by the roots;

مرۆڤ دەستدرێژی دەکاتە سەر بەرد، بنکەی چیاکان دەردەخات.

10 Among the rocks, hath he cut open streams, and, every precious thing, hath his eye seen:

لە تاشەبەردەکان تونێل دەکات؛ چاوەکانی هەموو شتێکی گرانبەها دەبینێت.

11 From trickling, he restraineth, rivers, and, some hidden thing, is he bringing out to light.

ئاودزی ڕووبارەکان دەپشکنێت و ئەوەی شاراوەیە دەیخاتە بەر ڕووناکی.

12 Yet where can, Wisdom, be found? And where is the place of understanding?

بەڵام دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟

13 Mortal knoweth not the way thereof, neither can it be found in the land of the living;

مرۆڤ نرخەکەی نازانێت و لە خاکی زیندوواندا نادۆزرێتەوە.

14 The resounding deep, hath said, It is not in me! And, the sea, hath said, It is not with me!

قووڵایی ژێر زەوی دەڵێت: «لەناو مندا نییە،» دەریا دەڵێت: «لەلای من نییە.»

15 Pure gold cannot be given in its stead, neither can silver he weighed as the value thereof;

دانایی نە زێڕی بێگەرد لە جیاتی دەدرێت و نە بە زیویش نرخەکەی دەکێشرێت.

16 It cannot be put into the scales against the gold of Ophir, with costly onyx, or sapphire;

نە بە زێڕی ئۆفیر و نە بە بەردی عاشقبەندی گرانبەها و نە بە یاقووتی شین دەکێشرێت.

17 Neither gold nor crystal can compare with it, nor can, the exchange thereof, be a vessel of pure gold,

نە زێڕ و نە بلور هاوتایەتی، نە بە دەفرێکی زێڕی بێگەرد دەگۆڕدرێتەوە.

18 Coral or crystal, cannot be mentioned, Yea, a possession, is wisdom, above red coral;

لە پاڵ ئەودا نە مەرجان و نە یەشب باسیان ناکرێت و نرخی دانایی لە یاقووت بەهادارترە.

19 The topaz of Ethiopia cannot compare with it, Against purest gold, can it not be weighed.

یاقووتی زەردی کوش هاوتای نابێت و بە زێڕی بێگەرد ناکێشرێت.

20 Whence then cometh, wisdom? And where is the place of understanding?

ئیتر دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟

21 Seeing it hath been hid from the eyes of every living thing, and, from the bird of the heavens, hath it been concealed?

لەبەرچاوی هەموو زیندووێک شاراوەیە و لەبەرچاوی باڵندەکانی ئاسمان داپۆشراوە.

22 Destruction and death, have said, With our ears, have we heard the report thereof!

لەناوچوون و مردن دەڵێن: «بە گوێی خۆمان هەواڵی ئەومان بیست.»

23 GOD, understandeth the way thereof, and, he, discerneth the place thereof;

خودا ڕێگاکەی تێدەگات و ئەو شوێنەکەی پێ دەزانێت.

24 For, he, unto the ends of the earth, directeth his look, under all the heavens, he seeth;

لەبەر ئەوەی ئەو تەماشای ئەوپەڕی زەوی دەکات و هەموو ژێر ئاسمان دەبینێت.

25 Making, for the wind, a weight, and, the waters, he proved by measure,

کاتێک کێشی بۆ با دروستکرد و ئاوەکانی بە پێوانە پێوا،

26 When he made, for the rain, a decree, and a way for the lightning of thunders,

کاتێک بۆ باران یاسای دانا و بۆ دەنگی هەورەتریشقەش ڕێگا،

27 Then, saw he it, and declared it, He settled it, yea also he searched it out;

ئەو کاتە دانایی بینی و باسی کرد، ئامادەی کرد و هەروەها تاقی کردەوە.

28 And said to the son of earth, Lo! the reverence of the Lord, that, is wisdom, and, to avoid evil, is understanding.

بە مرۆڤی فەرموو: «بێگومان دانایی لە لەخواترسییەوەیە و لە خراپە لادانیش لە تێگەیشتنەوەیە.»